Instellingen en personen

 
English | Nederlands

Instelling

ALGEMEEN
Naam afdeling Arbeid II
naam, varianten geen
periode van bestaan 1942 - 1967
organisatie en inrichting de afdeling ontstond in 1941 door een splitsing van afdeling Arbeid in de afdelingen Arbeid I en Arbeid II
beide afdelingen vielen onder het ministerie van Sociale Zaken
in 1946 telde de afdeling volgens de Staatsalmanak tenminste 7 beleidsmedewerkers
in 1947 werd de naam veranderd in afdeling Arbeidsverhoudingen
bij de reorganisatie van het departement na de komst van minister Veldkamp werd de afdeling een hoofdafdeling en geplaatst onder de door mr. A.C.M. van de Ven geleide directie Sociale Voorzieningen en Arbeidsverhoudingen

ministers belast met (onder meer) de sociale verzekeringen waren:

dr. J. van den Tempel (1939-1945)
ir. F.C.M. Wijffels (1945)
dr. W. Drees (1945-1948)
mr. A.M. Joekes (1948-1952)
J.G. Suurhoff (1952-1958)
mr. dr. Ch.J.M.A. van Rooy (1959-1961)
dr. G.M.J. Veldkamp (1961-1967)
B. Roolvink (1967-1971)

de afdeling werd geleid door:
A. Mastenbroek, 1942-1946
dr. W.F. de Gaay Fortman, 1947-1948
mr. H.L. Fagel,   1948-1967-
op de afdeling waren in 1941 verder nog werkzaam:
dr. W.F. de Gaay Fortman en mr. A.C.M. van de Ven
taak, activiteiten de afdeling was belast met de voorbereiding en de uitvoering van een groot aantal wetten waaronder voor het onderwerp alleen van belang is de Kinderbijslagwet voor Loontrekkenden (1939), voor zover deze verband hield met het loonbeleid
de uitvoering van deze wet lag in handen van de Raden van Arbeid en de Rijksverzekeringsbank c.q. Sociale Verzekeringsbank
in 1964 verdween de Kinderbijslagwet uit het takenpakket
vanaf dat moment vielen alle sociale verzekeringen (volks- en werknemers-verzekeringen) onder de hoofdafdeling Sociale Verzekering van het directoraat-generaal voor de Sociale Voorzieningen en Arbeidsverhoudingen
voorloper
opvolger
niet van toepassing
literatuur (NCC) Buijteweg, A.
Inventaris archief van de afdeling Arbeid II, later afdeling Arbeidsverhoudingen, 1942-1949
's-Gravenhage [Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid], 1982, 52 p.


bibliotheek

Catalogus van tijdschriften, bibliotheek, Ministerie van Sociale zaken en Volksgezondheid
's-Gravenhage, 1955, 2 de herziene druk. 65 p.

Tijdschriften-documentatie Bibliotheek Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid
Den Haag, 1963


verslaglegging

Departement van Sociale Zaken. Verrichtingen in het tijdvak mei 1940 tot en met dec. 1941
's-Gravenhage, 1942. 63 p.

Verslag van de verrichtingen. Ministerie van Sociale Zaken. 1945 - 1957
's-Gravenhage, 1946-1957
[Verscheen jaarlijks. Aanvankelijk onder de titel: Verslag van de verrichtingen gedurende het tijdvak ... Ministerie van Sociale Zaken
[Voortzetting van: Verrichtingen in het tijdvak ... Departement van Sociale Zaken . Voortgezet als: Jaarverslag Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid ]

Verslag Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid
's-Gravenhage, 1951-1959
[Ook onder de titel van: J aarverslag Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid ]

Jaarverslag Ministerie van Sociale Zaken en Volksgezondheid [1957-1964]
's-Gravenhage, [1958-1965]
[Niet verder verschenen]


overige publicaties van het ministerie

Folmer, A. e.a.
Het departement van Arbeid, Handel en Nijverheid onder minister Aalberse 1918-1925
Alphen aan den Rijn, 1926
[met volgende bijdragen:
Inleiding, door A.L. Scholtens, p. ix-xxiii
hoofdstuk I, Arbeidersbescherming, door J. Westhoff, p. 1-60
hoofdstuk II, De sociale verzekering, door H.W. Groeneveld, p. 61-80
hoofdstuk IV, Volksgezondheid, door L. Lietaert Peerbolte, p. 107-164
hoofdstuk V, paragraaf 7, Werkloosheidsverzekering, door Anth. Folmer, p. 204-227
hoofdstuk VI, De Hoge Raad van Arbeid, door A.C. Josephus Jitta, p. 237-259
met veel statistische gegevens]

Rapport van de Commissie tot onderzoek naar de controle bij de ziekenkassen in Duitschland,  uitgebracht aan den minister van Arbeid, Handel en Nijverheid
[Den Haag], 1929. 34 p.

Sociale bijstand. Uiteenzetting van de taak en werkzaamheden der afdeling Sociale Bijstand van het Ministerie van Sociale Zaken
's-Gravenhage, 1949. 113 p.

Kuiper, C.J.
Zes jaren van sociaal bewind, of een verkorte balans van minister Aalberse?s beleid aan het Departement van Arbeid
Leiden, 1925. 6 p.
[verkiezingsbrochure 1925, uitgave in overleg met het bestuur van de R.K. Staatspartij]


publicaties over het ministerie

Rigter, D.P., e.a.
Tussen sociale wil en werkelijkheid. Een geschiedenis van het beleid van het Ministerie van Sociale Zaken
's-Gravenhage, 1995. 469 p.

R. [= redactie ?]
“Het Ministerie van Maatschappelijk Werk”, in:
Katholiek Sociaal Tijdschrift , 11 (1958/1959), p. 261-263
[bezwaren van de Tweede Kamer tegen de overdracht van enkele voorzieningsregelingen van het ministerie van Sociale Zaken c.a. naar dat van Maatschappelijk Werk]

Redactie
“Commissie van Advies over de Taakverdeling tussen Departementen”, in:
Katholiek Sociaal Tijdschrift , 16 (1963/1964), p. 174-175
[beschikking van de minister van Algemene Zaken d.d. 6 april 1964, nr. 157 070  tot instelling van de “Commissie van Advies over de Taakverdeling tussen Departementen”
betreft taakverdeling tussen ministeries van Maatschappelijk Werk, Onderwijs c.a. en Sociale Zaken c.a.
voorzitter van de commissie is mr. J. Donner].
typering
zuil
doelgroepen
ARCHIEF
periode archief 1893 - 1949 (inventaris Buijteweg); c) 1950
vindplaats a) – b) Nationaal Archief, Den Haag
c) thans in bewerking, waarna overbrenging naar het Nationaal Archief zal volgen
in maart 2004 was nog niet bekend wanneer dit zou gebeuren.
openbaarheid a) en b) volledig
omvang; inventarisnummers a) 35,5 meter
5.773 inv. nrs. waarvan 136 inv. nrs. over de kinderbijslagverzekering
b) voor de bewerking: 6 meter
na de bewerking: 3 meter
172 inv. nrs.
c) onbekend
informatiedrager a) en b) papier
vernietigd a) bij de selectie is de vernietigingslijst gebruikt zoals vastgesteld door de ministers van Sociale Zaken c.a.en CRM d.d. 16 januari 1967
b) zie bijlage I van de inventaris (reguliere vernietiging in 1974 tijdens de bewerking door Buijteweg)
toegang(en) a) Vernie, J.M.
Inventaris van het archief van de afdeling Arbeid (en Fabriekswezen) van het Ministerie van Sociale Zaken en taakvoorgangers
s’-Gravenhage, 1987. 267 p.
b) Buijteweg, A.
Inventaris archief van de afdeling Arbeid II, later afdeling Arbeidsverhoudingen, 1942-1949
’s-Gravenhage [Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid], 1982, 52 p.
c) onbekend
kenmerk toegang a) 2.15.31
b) 2.15.17
c) onbekend
indices op toegang a) indices op:
persoonsnamen,
ambten, organen en instellingen van openbaar gezag,
bedrijven, verenigingen en andere organisaties en
commissies
b) geen
c) onbekend
originele archivalia van archiefvormer in andere archieven a) – c) onbekend
originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven a) en b) voor zover betrekking hebbend op het onderwerp: geen
c) onbekend
opmerkingen geen
INHOUD
structuur archief a) en b) de stukken werden oorspronkelijk geordend volgens rubrieken die correspondeerden met de wetten die de afdeling onder zijn beheer had.
c) onbekend
structuur toegang a) en b) indeling per dossier en per wet
c) onbekend
bijlagen bij de toegang a)
II verblijfplaats van het door taakvoorgangers en –opvolgers van de afdeling Arbeid gevormde archiefmateriaal
b)
I.  Correspondentie over de reguliere vernietiging, 1974. Met lijst van vernietigde stukken
II. Instellingsbeschikking van de afdelingen Arbeid, 1941
III. Beschikking aangaande de personeelsbezetting, 1941
IV. Organisatieschema van het ministerie, 1918-1947
c)
onbekend.
statistische gegevens a) geen
b) geen
c) onbekend
inhoud overig a)
Kinderbijslagwet (1939)
Kinderbijslagwet (1939), voorbereiding en totstandkoming, 1934-1939 (inv. nrs. 1040-1046)
idem, wijzigingen en uitvoering, 1939-1941 (inv. nrs. 1047-1063)
erkenning als bijzondere regeling, gemeenten en een groot aantal zieken- en verpleeghuizen, 1939-1941 (inv. nrs. 1064-1137)
bedrijfsverenigingen, goedkeuring van de statuten en wijziging ervan, 1940-1941 (inv. nrs. 1138-1176)
NB: ook land- en tuinbouw

b)
Kinderbijslagwet (1939)
uitvoering van de wet, 1940-1949 (inv. nrs. 88-1949)
(NB: hierin onder meer:
erkenning van een eigen kinderbijslagregeling als een bijzondere regeling, 1942-1949 (inv. nrs. 91-98)
gemoedsbezwaren, 1947 (inv. nr. 102))
Kinderbijslagwet, bijzondere gevallen, 1940-1949 (inv. nrs. 109-119)
Kinderbijslagwet, contacten met uitvoeringsorganen, 1940-1948 (inv. nrs. 120-129)

internationale zaken
wederkerigheidsregeling Nederland-België, 1941-1948 (inv. nr. 111)
Belgische arbeiders die in Nederland werken, 1947 (inv. nr. 114)
(NB: deze regeling werd uitgevoerd door de Raad van Arbeid in Breda)
kinderbijslag voor Nederlanders die in Duitsland werken, 1948 (inv. nr. 118)
verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan Kinderbijslagwet (1939)
Kinderbijslagwet voor rentetrekkers (1948)
Noodwet Kinderbijslag Kleine Zelfstandigen (1951)
Algemene Kinderbijslagwet (1962)

beschikking van 24 december 1941, nr. 1132 Kabinet afd. Comptabiliteit (splitsing)
ministeriële beschikking van 14 februari 1946, nr. 1172 P, afd. Compt. van het Ministerie van Sociale Zaken
NB: vindplaats onder meer archief Drees, inv. nr. 416
beschikking minister van Sociale Zaken van 28 oktober 1947, nr. 5994 afdeling Personeel (naamswijziging)
KB van 2 oktober 1950 (Staatsblad K 425) (het z.g. besluit Post- en Archiefzaken Rijksadministratie)
verwijzing naar andere archiefvormers
geografische verwijzingen Nederland
internationaal landen waarmee Nederland verdragen had lopen inzake sociale verzekeringen zoals ongevallenverzekering enz.
de voornaamste verdragen waren:

met België

Verdrag tussen Nederland en België betreffende Ongevallenverzekering
gesloten te ’s-Gravenhage op 9 februari 1921 (Staatsblad 1922, nr. 70)

Verdrag gesloten op 29 augustus 1947
wet van 27 mei 1948 (Staatsblad I 220)
omvatte alle sectoren van de sociale verzekering behalve de ongevallenverzekering (daarvoor gold het verdrag van 9 februari 1921)


met Denemarken

Verdrag tussen Nederland en Denemarken betreffende Ongevallenverzekering
gesloten te Kopenhagen op 23 oktober 1926 (Staatsblad 1927, nr. 409)


met Duitsland

Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Bondsrepubliek Duitsland inzake sociale verzekering
gesloten te Bonn op 29 maart 1951 (Tractatenblad 1951, nr. 57)

Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Bondsrepubliek Duitsland betreffende werkloosheidsverzekering
gesloten te ’s-Gravenhage op 29 oktober 1954 (Tractatenblad 1954, nr. 188)


met Frankrijk

Algemeen Verdrag tussen Nederland en Frankrijk inzake de sociale zekerheid
gesloten te ’s-Gravenhage op 7 januari 1950 (Tractatenblad 1951, nr. 156)


met Groot Brittannië

Verdrag inzake sociale zekerheid tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Verenigd Koninkrijk
gesloten te ’s-Gravenhage op 11 augustus 1954 (Tractatenblad 1954, nr. 114)


met Israël
Overeenkomst tussen de regering van het Koninkrijk der Nederlanden en de regering van de Staat Israël betreffende de uitbetaling van ouderdoms-, weduwen- en wezenpensioenen
gesloten te’s-Gravenhage op 25 april 1963 (Tractatenblad 1963, nr. 84)


met Italië
Algemeen Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Italiaanse Republiek inzake sociale verzekering
gesloten te ’s-Gravenhage op 28 oktober 1952 (Tractatenblad 1952, nr. 149)


met Joegoslavië
Algemeen Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Federale Volksrepubliek Zuidslavië inzake sociale verzekering
gesloten te Belgrado op 1 juni 1956 (Tractatenblad 1956, nr. 85)


met Luxemburg
Algemeen Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en het Groothertogdom Luxemburg inzake de sociale zekerheid
gesloten te Luxemburg op 8 juli 1950 (Tractatenblad 1952, nr. 30)


met Noorwegen
Verdrag tussen Nederland en Noorwegen betreffende Ongevallenverzekering
gesloten te Oslo op 9 januari 1925 (goedgekeurd bij wet van 30 december 1925 (Staatsblad 543))


met Polen
Verdrag van Handel en Scheepvaart tussen Nederland en Polen
gesloten te Warschau op 30 mei 1924 (Staatsblad 1924, nr. 594)


met Spanje
Verdrag tussen de Spaanse Staat en het Koninkrijk der Nederlanden inzake sociale zekerheid
gesloten te Madrid op 17 december 1962 (Tractatenblad 1963, nr. 69)


met Turkije
Verdrag tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek Turkije inzake sociale zekerheid
gesloten te Ankara op 5 april 1966 (Tractatenblad 1966, nr. 155)


met Zwitserland
Verdrag tussen Nederland en Zwitserland betreffende Ongevallenverzekering
gesloten te Bern op 27 januari 1937 (Staatsblad 1938, nr. 38)

Verdrag inzake sociale verzekering tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Zwitserse Bondstaat
gesloten te Bern op 28 maart 1958 (Tractatenblad 1958, nr. 65)

verdrag van Brussel van 17 maart 1948
deelnemers: Frankrijk, Nederland, België, Luxemburg, Groot-Brittannië
zijn "wederkerigheidsverdragen inzake de sociale verzekeringen"
goedgekeurd bij wet van 25 juni 1948 (Staatsblad I 258)
Van der Made noemt als datum 7 november 1949
dit was in 1970 het enige z.g. coördinatieverdrag dat Nederland afsloot.
opmerkingen omwille van de overzichtelijkheid zijn de stukken over de kinderbijslag gevormd door de Afdeling Arbeid vóór 1942 in deze archiefbeschrijving geplaatst