Instellingen en personen

 
English | Nederlands

Instelling

ALGEMEEN
Naam Afdeling Binnenlands Bestuur, Ministerie van Binnenlandse Zaken
naam, varianten Afdeling Binnenlandsch Bestuur van het ministerie van Binnenlandsche Zaken.
periode van bestaan 1879 - 1910
organisatie en inrichting in 1879 werd de afdeling Armwezen van Binnenlandse Zaken opgeheven en werden haar taken overgebracht naar de al bestaande afdeling Binnenlands Bestuur
in 1900 telde de afdeling 4 ambtenaren
in 1910 werd een nieuwe afdeling Volksgezondheid en Armwezen opgericht

ministers van Binnenlandse Zaken waren vanaf 1890:
mr. AE baron Mackay, 1888-1890
jhr. mr. A.F. de Savornin Lohman, 1890-1891
mr. J.P.R. Tak van Poortvliet, 1891-1894
mr. S. van Houten, 1894-1897
mr. H. Goeman Borgesius, 1897-1901
dr. A. Kuyper, 1901-1905
mr. P. Rink, 1905-1908
mr. Th. Heemskerk, 1908-1913

chefs van de afdeling waren:
mr. A.R. Arntzenius, 1979-1888
mr. J.W.H.M. van Idsinga, 1888-1900
mr. A.F. baron van Lynden, 1901-1906
jhr. mr. J.H.J. Quarles van Ufford, 1906-1910
taak, activiteiten de afdeling was belast met de voorbereiding en de uitvoering van de Armenwetten van 1854
de bemoeienis met de Armenwet bestond uit:  het behandelen van beroepen van gemeenten tegen besluiten van Gedeputeerde Staten, het jaarlijks aan de Staten-Generaal uit te brengen verslag over het armbestuur
verzoeken om vergunning tot het inzamelen van gelden
statistiek en het behandelen van machtigingen tot het aanvaarden van legaten en van schenkingen aan niet-kerkelijke instellingen van weldadigheid.
voorloper
opvolger
literatuur (NCC) archieven

Inventaris van het archief van de afdeling Binnenlands Bestuur van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (1870-) 1879-1950 (-1957)
Winschoten [Centrale Archief Selectiedienst], 1993. 224 p.
[CAS -inventaris, nr. 130]


publicaties van het ministerie

--


publicaties over het ministerie

Houwaart, D. (red.)
Fragmenten uit de geschiedenis van Binnenlandse zaken
's-Gravenhage, 1979. 175 p.

Houwaart, D., en H. van der Linde (red.)
Fragmenten uit de geschiedenis van Binnenlandse zaken
's-Gravenhage, 1986, herziene herdruk, 2 dln.

IJsselmuiden, P.G. van
Binnenlandse Zaken en het ontstaan van de moderne bureaucratie in Nederland, 1813-1940
Kampen, 1988. 344 p.

Frederiks, K.J.
Op de bres 1940-1944. Overzicht van de werkzaamheden aan het Departement van Binnenlandsche Zaken gedurende de oorlogsjaren
Den Haag, 1945. 102 p.
typering
zuil
doelgroepen
ARCHIEF
periode archief 1879 - 1948 [sic]
vindplaats Nationaal Archief, Den Haag
openbaarheid volledig
omvang; inventarisnummers het archief van de hele afdeling omvatte voor de bewerking 352 meter, daarna 148 meter
het aantal inv. nrs. dat betrekking heeft op het onderwerp is 34.
informatiedrager papier
vernietigd het archief is bewerkt door de Centrale Archiefselectiedienst
het bewaarpercentage bedroeg voor de hele afdeling Binnenlands Bestuur 42%.
toegang(en) Inventaris van het archief van de afdeling Binnenlands Bestuur van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (1870-) 1879-1950 (-1957)
Winschoten [Centrale Archief Selectiedienst], 1993, 224 p.
[CAS –inventaris, nr. 130]
kenmerk toegang 2.04.57
indices op toegang index op trefwoorden.
originele archivalia van archiefvormer in andere archieven onbekend
originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven geen
opmerkingen hoewel de afdeling na 1910 formeel geen bemoeienis meer had met sociale zaken, werd zij wel betrokken bij de voorbereiding de Noodwet Ouderdomsvoorziening van 1947, omdat deze de armenzorg zou gaan ontlasten.
INHOUD
structuur archief in oorsprong was het archief geordend volgens het verbaalstelsel
vanaf 1949 is, zoals ook is gebeurd met de archieven van andere afdelingen van Binnenlandse Zaken, een deel geordend volgens de algemene BiZa code die weer was afgeleid van de basisarchiefcode van de Vereniging van Ned. Gemeenten.
structuur toegang I            “Algemeen” met de agenda’s, klappers en indices
II           Afzonderlijke onderwerpen geordend volgens de basisarchiefcode VNG
achterin een supplement bestaande uit 15 inv. nrs.
bijlagen bij de toegang organogram van de afdeling Binnenlands bestuur
taken van de afdeling gebaseerd op gegevens uit de staatsalmanak
lijst van afdelingschefs, 1879-1950
lijst van bureauchefs, 1939-1946.
statistische gegevens vaststelling van instructies en verzoeken om opgaven voor de statistische verwerking van gegevens over het armwezen, 1891-1899 (inv. nr. 1452)
statistiek armenzorg en armwezen van het Centraal Bureau voor de Statistiek, 1901-1928 (inv. nr. 2902)
statistiek arbeidsaangelegenheden van het Centraal Bureau voor de Statistiek, 1909-1913 (inv. nr. 2903)
statistiek werkloosheid en arbeidsmarkt, 1921-1932 (inv. nr. 2918).
inhoud overig Armenwet
machtigingen tot aanvaarden van legaten en nalatenschappen door instellingen van weldadigheid, 1879-1900 (inv. nr. 1447)
toekenning en vaststellen van de hoogte van de gemeentesubsidie aan de Armenraad te Arnhem, 1936-1942 (inv. nr. 2779)
formulieren voor de begrotingen van instellingen van weldadigheid, 1937-1940 (inv. nr. 2780)
totstandkoming en behandeling door de Tweede Kamer van verslagen en verrichtingen van het armbestuur, 1879-1898 (inv. nr. 1446)
toepassing en werking van de Armenwet-1854, 1879-1899 (inv. nr. 1438)
wijziging en aanvulling van de Armenwet, 1893-1910 (inv. nrs. 1439-1440)

Noodwet Ouderdomsvoorziening
verlenen van medewerking aan de totstandkoming en uitvoering van de Noodwet Ouderdomsvoorziening (1947), 1946-1949 (inv. nr. 2822)

subsidies
goedkeuring statuten en toekenning van subsidies aan Vereniging Centraal Bureau voor Sociale Adviezen, 1900-1910 (inv. nr. 1469)
goedkeuring aan gemeenten Amsterdam en Rotterdam inzake verstrekken subsidie aan bureaus voor rechtshulp aan on- en minvermogenden, 1941-1948. (inv. nr. 2783)

steunverlening onder meer aan werklozen
normen voor steunverlening ingevolge de Armenwet aan behoeftigen tijdens de oorlog en na opheffing van de Rijkssteunregeling in 1945, 1940-1948 (inv. nr. 1457)
overleg tussen Financiën en Sociale Zaken over financiering van armenzorg en werklozenzorg, 1939-1943 (inv. nr. 2767)
Algemeen Steuncomite en interdepartementale commissie van advies van het comité, 1939-1940 (inv. nr. 2781)
normen voor steunverlening ingevolge de Armenwet aan behoeftigen tijdens de oorlog en na opheffing van de Rijkssteunregeling in 1945, 1940-1948 (inv. nr. 1457)
totstandkoming en uitvoering van regelingen en voorschriften tot verlenen van steun door provincies en gemeenten aan Winterhulp Nederland en Nederlandse Volksdienst, 1941-1944 (inv. nr. 2818)
goedkeuring van een plan van de gemeente Rotterdam om sociaal zwakken aan een normaal bestaan te helpen, 1947 (inv. nr. 2820)
behandeling van beroepen van gemeenten tegen besluiten van GS waarbij goedkeuring werd onthouden aan raadsbesluiten tot verlening van subsidies aan werklozen, 1923-1942 (inv. nr. 2830)
circulaire aan burgemeesters over opheffing Nationaal Crisiscomité en nieuwe regeling ter ondersteuning van armlastigen en werklozen, 1936 (inv. nr. 1456)
nota van het Bureau Openbare Orde en Veiligheid inzake een circulaire over steunverlening aan werklozen, 1940 (inv. nr. 1467)
ontwerpbesluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken over de uitkering aan werklozen, 1943 (inv. nr. 2831)

beroepszaken
beroepen van gemeenten tegen Gedeputeerde Staten waarbij goedkeuring werd onthouden aan raadsbesluiten tot het toekennen van gelden aan gemeentelijke armbesturen en medische hulp aan armen, 1878-1940 (inv. nrs. 2814-2815)
behandeling van verzoeken en uitspraken in beroep inzake instellingen van weldadigheid [onduidelijk], 1879-1904 (inv. nrs. 1448-1449)
vernietiging raadsbesluit gemeente Tiel inzake benoeming leden van bestuur Gemeentelijke Instelling voor Maatschappelijk Hulpbetoon, 1933 (inv. nr. 2778)
beschikkingen op adressen en uitspraken in beroep inzake geneeskundige armenzorg, 1880-1899 (inv. nr. 1443)
beroep van de gemeente Oostburg tegen Gedeputeerde Staten van Zeeland waarbij goedkeuring werd onthouden aan het raadsbesluit over een ouderdomsuitkering aan het personeel van de gemeente, 1927-1928 (inv. nr. 2846).

Tweede Wereldoorlog
uitvoering Verordening 41/1941 inzake beheer van onder meer niet-commerciële verenigingen, 1941-1944 (inv. nr. 2782)
totstandkoming en uitvoering van regelingen en voorschriften tot verlenen van steun door provincies en gemeenten aan Winterhulp Nederland en Nederlandse Volksdienst, 1941-1944 (inv. nr. 2818)

diversen
onderstand aan armen en opname van armen in gasthuizen en rijkswerkinrichtingen, 1884-1908 (inv. nr. 1450)
vragen van kamerlid Mendels bij de behandeling van het wetsontwerp Voorkoming Gerechtelijke Uitwinning, 1914. (inv. nr. 1441)
toezicht op noodlijdende gemeenten ten aanzien van gemeentelijke armbesturen en sociale diensten, 1937-1950 (inv. nr. 2817)
goedkeuring van een plan van de gemeente Rotterdam om sociaal zwakken aan een normaal bestaan te helpen, 1947 (inv. nr. 2820).
verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan Armenwetten (1912)
Noodwet Ouderdomsvoorziening (1947).
verwijzing naar andere archiefvormers
geografische verwijzingen Nederland
internationaal niet van toepassing
opmerkingen geen

Nadere toegang: Directie Bijstandszaken