Instelling
| ALGEMEEN | |
|---|---|
| Naam | Gemachtigde voor de Arbeid |
| naam, varianten | Gemachtigde voor den Arbeid |
| periode van bestaan | 1942 - 1945 |
| organisatie en inrichting |
volgens Verordening 114/1942 (in werking 1 november 1942) zouden
alle bevoegdheden van het College van Rijksbemiddelaars overgaan naar
een door de waarnemend-secretaris-generaal van Sociale Zaken benoemde
Gemachtigde voor den Arbeid
de gemachtigde beschikte over een eigen bureau met hoofdrapporteurs en rapporteurs waar eind december 1943 225 personen werkzaam waren de gemachtigde benoemde zelf een Raad van Bijstand bestaande uit gelijke aantallen ondernemers en werknemers benoemd werd C.J. van Rijst die op 1 maart 1943 met zijn werkzaamheden aanving en al spoedig in conflict geraakte met de ‘leider’ van het Arbeidsfront, Woudenberg |
| taak, activiteiten |
“ordening van de arbeid” en “handhaving van de
bedrijfsvrede”
dit omvatte een breed scala aan maatregelen op het gebied van lonen en andere arbeidsvoorwaarden, waaronder de kinderbijslag, en arbeidsrecht de gemachtigde stelde bij verordening lonen en andere arbeidsvoorwaarden vast hij was wel verplicht om bij belangrijke maatregelen overleg te plegen met de leider van het Nederlandse Arbeidsfront |
| voorloper | |
| opvolger | |
| literatuur (NCC) |
Janssen, J. Th.
Inventaris van de archieven van: het (college van) Rijksbemiddelaars (1940-1942), de Gemachtigde voor den Arbeid (1942-1945), het College van Rijksbemiddelaars (1945-1963), het Loonbureau (1963-1970) Den Haag, 1997, 203 p. Regelingen van arbeidsvoorwaarden Departement van Sociale Zaken [S.l., 194X-..] [uitgave Bureau van den Gemachtigde van den Arbeid] zie ook: De Jong, Koninkrijk , dl. 6, p. 480-481. |
| typering | |
| zuil | |
| doelgroepen | |
| ARCHIEF | |
| periode archief | 1942 - 1944 |
| vindplaats |
Nationaal Archief, Den Haag
NB: volgens de archievengids Tweede Wereldoorlog bevinden zich op het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie geen archivalia van de Gemachtigde |
| openbaarheid |
volledig
|
| omvang; inventarisnummers |
onbekend
inv. nrs. 97-160 |
| informatiedrager |
papier
|
| vernietigd |
uit het archief van de periode 1940-1945 zijn grote delen
vernietigd, naar verluid ten dele als gevolg van het bombardement van
het Bezuidenhout in april 1945
het betrof met name stukken over vergunningen en dispensaties in de bouwnijverheid |
| toegang(en) |
Janssen, J.Th.
Inventaris van de archieven van: het (college van) Rijksbemiddelaars (1940-1942), de Gemachtigde voor den Arbeid (1942-1945), het College van Rijksbemiddelaars (1945-1963), het Loonbureau (1963-1970) Den Haag [Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Directie Algemene Zaken, Departementaal Archief], 1997, 203 p. met historische en archivistische inleiding (p. 7-18) |
| kenmerk toegang |
nr. 2.15.41
|
| indices op toegang |
a) index op namen van instellingen en onderwerpen die voorkomen in
de titels van de door het College en het Loonbureau genummerde
dossiers
b) index op geografische namen en daarbinnen op bedrijfstakken |
| originele archivalia van archiefvormer in andere archieven |
in het archief van de
directie Handel en Nijverheid
van het
ministerie van Economische Zaken:
weekverslagen met de belangrijkste beschikkingen van de Gemachtigde, 1943-1945 (inv. nr. 9299). |
| originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven |
door de inventarisatoren zijn de archieven van het College van
Rijksbemiddelaars, de Gemachtigde voor de Arbeid (1942-1945) en het
Loonbureau (1963-1970) in één inventaris verwerkt
|
| opmerkingen |
geen
|
| INHOUD | |
| structuur archief |
de oorspronkelijke structuur is onbekend
|
| structuur toegang |
de inventaris is als volgt ingedeeld:
Algemeen Afzonderlijke onderwerpen deze afdeling kent de volgende onderverdeling: Organisatie Taak hierbinnen zijn de stukken gegroepeerd per verordening, per bedrijfstak en per bedrijf (steekproef) |
| bijlagen bij de toegang |
geen
|
| statistische gegevens |
geen
|
| inhoud overig |
toepassing van kinderbijslagregelingen, 1942-1944 (inv. nr.
120)
uitvoering Besluit Vereveningsheffing, 1943-1944 (inv. nr. 121). |
| verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan |
Beroepswet (1902)
Armenwet (1912) Radenwet (1913) Ziektewet (1913/1929) Invaliditeitswet (1913/1919) Werkloosheidsbesluit (1917) Wet op de Rijksverzekeringsbank (1920) Ongevallenwet (1921) Organisatiewet Sociale Verzekering (1933) Kinderbijslagwet (1939) Door de bezetter en zijn medewerkers werden de volgende decreten en besluiten uitgevaardigd die betrekking hadden op het onderwerp: Verordening van de Rijkscommissaris van 21 juni 1940 (Verordeningenblad 1940/21) (betreft de instelling van het Herstelfonds, dat uitkeringen deed aan onder meer kleine zelfstandigen ) Verordening van de Rijkscommissaris van 23 augustus 1940 (Verordeningenblad 1940/109) (betreft verbod op openbare inzamelingen zonder vergunning) Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken met wijzigingen en aanvullingen op bestaande wettelijke bepalingen ten aanzien van de sociale verzekering van 16 september 1940 (Verordeningenblad 1940/150) (met onder meer: gelijkstelling van de gehuwde met de ongehuwde moeder voor de Ziektewet). “Decreet van de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied, houdende oprichting van de Stichting “Winterhulp Nederland” van 22 oktober 1940” (Verordeningenblad 1940/186) wijziging en aanvulling: 1943/76 “Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken betreffende de uitbreiding van de verplichte ongevallenverzekering tot de aan poliklinieken, medische consultatiebureaux en medische keuringsbureaux verbonden personen” (Verordeningenblad 1940/223) 13 november 1940 “Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken, houdende enige wijzigingen der Ziektewet” (Verordeningenblad 1940/246) 13 november 1940 “Verordening van de Rijkscommissaris teneinde te komen tot een herordening op het gebied van de niet commerciele vereenigingen en stichtingen” (Verordeningenblad 1941/41) 28 februari 1941 (deze verordening leidde tot de opheffing van de meeste vakverenigingen en tot de liquidatie van de door hen beheerde werklozenkassen) “Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken betreffende een voorloopige regeling van bepaalde aanspraken op uitkeering ter zake van renteverzekering” (Verordeningenblad 1941/61) 20 februari 1941 (betreft Nederlanders werknemers die in Duitsland werkzaam zijn) wijziging: 1943/42 en 1943/115 “Besluit van de secretarissen-generaal van Sociale Zaken en Financiën betreffende tijdelijke verhooging van bepaalde sociale verzekeringsrenten met een bijzonderen toeslag” (Verordeningenblad 1941/159) 9 juli 1941 (betreft toeslagen op renten krachtens de Invaliditeitswet en de Ouderdomswet) vervolgbesluit met aanvulling: 1942/9 wijzigingsbesluiten: 1942/110 en 1942/151 idem: 1943/121 “Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken betreffende het ziekenfondswezen” (Ziekenfondsenbesluit) (Verordeningenblad 1941/160) 1 augustus 1941 eerste uitvoeringsbesluit: 1941/175 tweede uitvoeringsbesluit: 1941/201 besluit tot aanvulling: 1941/216 derde uitvoeringsbesluit: 1941/217 wijzigingsbesluiten: 1942/61, 1942/77, 1942/111, 1942/152 en 1942/153 aanvulling op het Ziekenfondsbesluit: 1942/112 wijzigingsbesluiten: 1943/ 74 en 75, 1943/116 “Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken houdende aanvulling en wijziging van de Ziektewet” (Verordeningenblad 1941/ 161) 1 augustus 1941 (betreft eenmalige uitkering bij bevalling) wijziging van deze regeling: 1942/109 aanvulling: 1942/113 wijziging: 1942/151 “Decreet van de Rijkscommissaris betreffende de oprichting van het Nederlandsch Arbeidsfront (N.A.F.) “ (Verordeningenblad 1942/47) 30 april 1942 (art. 2, leden 1, 5 en 7 gaan over de sociale verzekeringen) “Besluit van de secretarissen-generaal van Sociale Zaken en Financiën tot wijziging der Ziektewet” (Verordeningenblad 1942/109) 29 september 1942 wijziging: 1943/121 “Verordening van de Rijkscommissaris betreffende de ordening van den arbeid” (Verordeningenblad 1942/114) 13 oktober 1942 (instelling van de functie van Gemachtigde voor de Arbeid) “Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken betreffende een beperking van de uitkeering van ziekengeld” (Verordeningenblad 1943/86) 3 augustus 1943 (betreft verlaging van de uitkering gedurende de eerste zes ziektedagen) “Besluit van de secretarissen-generaal van Sociale Zaken en Financiën tot wijziging en aanvulling van de Ziektewet” (Verordeningenblad 1943/91 en 92) 25 september 1943 (betreft onder meer ziekengeld voor opvarenden van binnenschepen en het kraamgeld) wijziging: 1943/121 in de Staatscourant (Haagse editie) zijn de verordeningen van de Gemachtigde voor de Arbeid opgenomen, bijvoorbeeld : Regeling lonen en verdere arbeidsvoorwaarden voor in de oogst werkzame “oogstcolonnes” van 17 augustus 1943 (Staatscourant, Haagse editie, 1943, nr. 161) en Regeling dorsbedrijf van 13 september 1943 (Staatscourant, 1943, nr. 177), enz. |
| verwijzing naar andere archiefvormers | |
| geografische verwijzingen |
Nederland
|
| internationaal |
niet van toepassing
|
| opmerkingen |
dit archief bevat maar enkele stukken over het onderwerp
bijna alle stukken handelen over arbeidsvoorwaarden |