Instelling
| ALGEMEEN | |
|---|---|
| Naam | Nationaal Socialistische Beweging |
| naam, varianten |
NSB
N.S.B. |
| periode van bestaan | 1931 - 1945 |
| organisatie en inrichting |
de partij werd opgericht in 1931 en was vanaf de verkiezingen van
1935 in de Provinciale Staten en vanaf die van 1937 in de
Staten-Generaal vertegenwoordigd
in april 1935 telde zij ruim 36.000 leden leider van de partij was ir. Anton Mussert de organisatie bestond uit een groot aantal afdelingen en ‘formaties’, terwijl er ook organisaties waren voor jongeren, vrouwen en diverse beroepsgroepen De Jong spreekt van “überorganisierung”, die tot voortdurende conflicten leidde voor het onderwerp zijn van belang de afdelingen: Pers en Propaganda (in verband met collecten voor Winterhulp), Arbeidszaken (Sociale Zaken), Arbeidsfront, Secretarie van Staat (opgericht in februari 1943) en Nederlands Arbeidsfront na de bevrijding werd de partij verboden en geliquideerd. |
| taak, activiteiten |
politieke partij van nationaal-socialistische signatuur.
|
| voorloper |
geen
|
| opvolger |
geen
|
| literatuur (NCC) | |
| typering |
|
| zuil | |
| doelgroepen | |
| ARCHIEF | |
| periode archief | 1931 - 1945 |
| vindplaats |
Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam
|
| openbaarheid |
op dit archief is de bij het NIOD gebruikelijke regeling van
toepassing
personen die een archief willen raadplegen dienen vooraf een verklaring te ondertekenen |
| omvang; inventarisnummers |
totaal 49,50 meter, waarvan:
dossiers van afdelingen en formaties: 42,75 meter 396 inv. nrs. en dossiers van de leider: 6,75 meter 53 inv. nrs. |
| informatiedrager |
papier
|
| vernietigd |
grote delen van het archief zijn verloren gegaan
zie voor bijzonderheden het artikel van Erik Somers (1989) |
| toegang(en) |
inventaris en regestenlijst in zeven delen met korte inleiding (1
p.)
zie ook het artikel van Erik Somers hierboven genoemd |
| kenmerk toegang |
nrs. 123-168
|
| indices op toegang |
twee indexen op persoonsnamen, geografische namen en zaken resp. op
de inventaris van de afdelingen en formaties (p. 491-536) en de leider
(p. 64-72)
|
| originele archivalia van archiefvormer in andere archieven |
onbekend
|
| originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven |
geen
|
| opmerkingen |
geen
|
| INHOUD | |
| structuur archief |
de oorspronkelijke structuur zal hebben gecorrespondeerd met de
gecompliceerde structuur van de organisatie
|
| structuur toegang |
de inventarisatoren hebben getracht het overgebleven archief te
herordenen volgens het herkomstbeginsel
zij onderscheidden derhalve twee hoofbestanddelen: a) dossiers van de leider b) dossiers van afdelingen en formaties |
| bijlagen bij de toegang |
geen
|
| statistische gegevens |
geen
|
| inhoud overig |
a)
dossiers van de leider
geen stukken specifiek betrekking hebbend op het onderwerp b) dossiers afdelingen en formaties Winterhulp collecten, december 1940 (inv. nr. 15a) collecten, februari 1941 (inv. nr. 15c) collecten, maart 1941 (inv. nr. 16a) actie voor Winterhulp, januari-juni 1941 (inv. nr. 27d) verhouding Winterhulp en Nederlandse Volksdienst versus de NSB, juli 1941-juni 1942 (inv. nr. 79c) actie Winterhulp, z.d. (inv. nr. 139e) collecte Winterhulp in district Utrecht, februari 1942-maart 1945 (inv. nr. 214c) collecte Winterhulp in Den Haag, maart-april 1942 (inv. nr. 225A-c) ontslag directeur Winterhulp in de provincie Zeeland, december 1933-juli 1944 (inv. nr. 229a) hulp NSB-ers bij collecten Winterhulp, oktober 1941 (inv. nr. 234c) actie Winterhulp in Limburg, augustus 1934-december 1941 (inv. nr.239c) verhouding tussen Winterhulp en Nederlandse Volksdienst en NSB, januari-december 1942 (inv. nr. 239d) activiteiten van Winterhulp in Limburg, januari-december 1941 (inv. nr. 255b) Winterhulp, z.j. (inv. nr. 94e) Nederlandse Volksdienst oproep aan de leden tot deelneming aan, 1941-november 1942 (inv. 79e) Nederlandse Unie biedt de arbeiders gratis adviesbureaus en concurreert daarmee met de Nederlandse Volksdienst, februari 1941 (inv. nr. 79g) sollicitanten naar een functie bij de Nederlandse Volksdienst, z.j. (inv. nr. 80b) jaarverslag, juli 1944 (inv. nr. 107c) ontslag lid Nederlandse Volksdienst, juli 1943-juni 1944 (inv. nr. 111c) inschakeling leden Nederlandse Volksdienst bij de Landwacht, z.j. (inv. nr. 113c) verhouding Nederlandse Volksdienst en Medisch Front (beroepsorganisatie van de NSB), juni 1941-augustus 1944 (inv. nr. 164f) Nederlands Arbeidsfront verhouding Nederlands Arbeidsfront - NSB, z.j. (inv. nr. 80c en 80d) rapportage van de Secretarie van Staat over het Nederlands Arbeidsfront, mei 1943-augustus 1944 (inv. nr. 120b) verhouding Front van Nering en Ambacht en het Ned. Arbeidsfront, februari 1941-januari 1943 (inv. nr. 174b) verhouding Nederlands Arbeidsfront - Deutsche Arbeitsfront, z.j. (inv. nr. 110c) overige onderwerpen sociale verzekering en benoeming van mr. dr. L.P. van der Does tot directeur-generaal voor de Sociale Verzekering, juni-augustus 1944 (inv. nr. 80e) NB: niet doorgegaan Nationale Werknemers Vereniging, vanaf mei 1940 Nederlands Arbeidsfront der NSB, november 1938-september 1940 (inv. nrs. 194a-194d) NB: deze organisatie werd per 1 oktober 1940 opgeheven de leden werd aangeraden lid te worden van het inmiddels door de pro-Duitse H.J. Woudenberg geleide NVV dit zou later weer opgaan in het Nederlands Arbeidsfront afdeling Sociale Zaken, 1940-1945 (inv. nrs. 79f-80c) |
| verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan |
Beroepswet (1902)
Armenwet (1912) Radenwet (1913) Ziektewet (1913/1929) Invaliditeitswet (1913/1919) Werkloosheidsbesluit (1917) Ouderdomswet (1919) Wet op de Rijksverzekeringsbank (1920) Ongevallenwet (1921) Organisatiewet Sociale Verzekering (1933) Kinderbijslagwet (1939) Door de bezetter en zijn medewerkers werden de volgende decreten en besluiten uitgevaardigd die betrekking hadden op het onderwerp: Verordening van de Rijkscommissaris van 21 juni 1940 (Verordeningenblad 1940/21) (betreft de instelling van het Herstelfonds, dat uitkeringen deed aan onder meer kleine zelfstandigen ) Verordening van de Rijkscommissaris van 23 augustus 1940 (Verordeningenblad 1940/109) (betreft verbod op openbare inzamelingen zonder vergunning) Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken met wijzigingen en aanvullingen op bestaande wettelijke bepalingen ten aanzien van de sociale verzekering van 16 september 1940 (Verordeningenblad 1940/150) (met onder meer: gelijkstelling van de gehuwde met de ongehuwde moeder voor de Ziektewet). “Decreet van de Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied, houdende oprichting van de Stichting “Winterhulp Nederland” van 22 oktober 1940” (Verordeningenblad 1940/186) wijziging en aanvulling: 1943/76 “Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken betreffende de uitbreiding van de verplichte ongevallenverzekering tot de aan poliklinieken, medische consultatiebureaux en medische keuringsbureaux verbonden personen” (Verordeningenblad 1940/223) 13 november 1940 “Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken, houdende enige wijzigingen der Ziektewet” (Verordeningenblad 1940/246) 13 november 1940 “Verordening van de Rijkscommissaris teneinde te komen tot een herordening op het gebied van de niet commerciele vereenigingen en stichtingen” (Verordeningenblad 1941/41) 28 februari 1941 (deze verordening leidde tot de opheffing van de meeste vakverenigingen en tot de liquidatie van de door hen beheerde werklozenkassen) “Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken betreffende een voorloopige regeling van bepaalde aanspraken op uitkeering ter zake van renteverzekering” (Verordeningenblad 1941/61) 20 februari 1941 (betreft Nederlanders werknemers die in Duitsland werkzaam zijn) wijziging: 1943/42 en 1943/115 “Besluit van de secretarissen-generaal van Sociale Zaken en Financiën betreffende tijdelijke verhooging van bepaalde sociale verzekeringsrenten met een bijzonderen toeslag” (Verordeningenblad 1941/159) 9 juli 1941 (betreft toeslagen op renten krachtens de Invaliditeitswet en de Ouderdomswet) vervolgbesluit met aanvulling: 1942/9 wijzigingsbesluiten: 1942/110 en 1942/151 idem: 1943/121 “Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken betreffende het ziekenfondswezen” (Ziekenfondsenbesluit) (Verordeningenblad 1941/160) 1 augustus 1941 eerste uitvoeringsbesluit: 1941/175 tweede uitvoeringsbesluit: 1941/201 besluit tot aanvulling: 1941/216 derde uitvoeringsbesluit: 1941/217 wijzigingsbesluiten: 1942/61, 1942/77, 1942/111, 1942/152 en 1942/153 aanvulling op het Ziekenfondsbesluit: 1942/112 wijzigingsbesluiten: 1943/ 74 en 75, 1943/116 “Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken houdende aanvulling en wijziging van de Ziektewet” (Verordeningenblad 1941/ 161) 1 augustus 1941 (betreft eenmalige uitkering bij bevalling) wijziging van deze regeling: 1942/109 aanvulling: 1942/113 wijziging: 1942/151 “Decreet van de Rijkscommissaris betreffende de oprichting van het Nederlandsch Arbeidsfront (N.A.F.) “ (Verordeningenblad 1942/47) 30 april 1942 (art. 2, leden 1, 5 en 7 gaan over de sociale verzekeringen) “Besluit van de secretarissen-generaal van Sociale Zaken en Financiën tot wijziging der Ziektewet” (Verordeningenblad 1942/109) 29 september 1942 wijziging: 1943/121 “Verordening van de Rijkscommissaris betreffende de ordening van den arbeid” (Verordeningenblad 1942/114) 13 oktober 1942 (instelling van de functie van Gemachtigde voor de Arbeid) “Besluit van de secretaris-generaal van Sociale Zaken betreffende een beperking van de uitkeering van ziekengeld” (Verordeningenblad 1943/86) 3 augustus 1943 (betreft verlaging van de uitkering gedurende de eerste zes ziektedagen) “Besluit van de secretarissen-generaal van Sociale Zaken en Financiën tot wijziging en aanvulling van de Ziektewet” (Verordeningenblad 1943/91 en 92) 25 september 1943 (betreft onder meer ziekengeld voor opvarenden van binnenschepen en het kraamgeld) wijziging: 1943/121. |
| verwijzing naar andere archiefvormers | |
| geografische verwijzingen |
Nederland
|
| internationaal |
Duitsland
|
| opmerkingen |
in de beschikbare exemplaren van de inventarissen waren de
jaartallen vaak niet te lezen
in die gevallen staat achter de beschrijving “z.j.” |