Instellingen en personen

 
English | Nederlands

Instelling

ALGEMEEN
Naam RK Volksbond in het bisdom Haarlem
naam, varianten Roomsch Katholieke Volksbond in het bisdom Haarlem
in de wandelgangen en eigentijdse publicaties vaak betiteld als “de” Volksbond.
periode van bestaan 1890 - 1941
organisatie en inrichting opgericht door W.C. Passtoors op 4 maart 1888 als organisatie waarbij zich arbeiders, maar ook middenstanders, boeren en patroons konden aansluiten
het initiatief werd gesteund door de Haarlemse bisschop Bottemanne
in 1891 werd een Centraal Bestuur gevormd
aanvankelijk was het de bedoeling de Haarlemse Bond uit te laten groeien tot een landelijke standsorganisatie maar vooral door toedoen van dr. H. Schaepman kwam daar niets van terecht
overigens ontstonden er buiten het bisdom Haarlem wel enkele locale volksbonden onder meer in Breda (zie nadere toegang op de briefwisseling van Aalberse onder Passtoors) en in Limburg
de verhouding tussen de katholieke vak- en standsorganisaties leidde tot conflicten, waarop de gezamenlijke bisschoppen in 1916 bepaalden dat wie lid was van een vakorganisatie, ook lid moest worden van de plaatselijke standsorganisatie en andersom
na een reorganisatie kwam in op 1 januari 1925 het R.K. Werkliedenverbond in Nederland (RKWV) tot stand door een samenvoeging van de Federatie der Diocesane Volks- en Werkliedenbonden (opgericht in 1906) en het Bureau voor de R.K. Vakorganisatie (opgericht in 1909)
van de nieuwe centrale waren de 5 diocesane standsorganisaties, 25 katholieke vakbonden en enkele andere organisaties voor katholieke arbeiders lid
na de Tweede Wereldoorlog ging de Volksbond deel uitmaken van de Katholieke Arbeidersbeweging (KAB)
taak, activiteiten in de Piusalmanak van 1890 werd het doel omschreven als : ?de werkmansstand en de kleine burgerij te beveiligen tegen de socialistische dwalingen van onzen tijd?
  tot 1910 konden alleen katholieke mannen lid worden
de taak bestond in principe uit het behartigen van de godsdienstige, zedelijke, maatschappelijke en stoffelijke belangen van zijn leden in het bijzonder en van de arbeiders in het algemeen, op grondslag van katholieke beginselen

voorzitters waren:
W.C.J. Passtoors, 1888-1908
J.W. Smit, 1908-1922
H.C. Silvius, 1922-1926
L.H. van Rooyen 1926-1931
J.W. van den Akker, 1931-1941
voorloper
geen
opvolger
literatuur (NCC) jaarverslagen

Jaarverslag  Katholieke Arbeidersbeweging in het Bisdom Haarlem
's-Gravenhage, 1945-….
Voortgezet als: Verslag  Katholieke Arbeidersbeweging inde Bisdommen Haarlem en Rotterdam

Verslag katholieke Arbeidersbeweging in de Bisdommen Haarlem en Rotterdam
's-Gravenhage, 1954-…
Voortzetting van: Jaarverslag Katholieke Arbeidersbeweging in het Bisdom Haarlem.

Verslag van de sociale studiedagen
Katholieke Arbeiders-Beweging in het Bisdom Haarlem
Haarlem, 1947-…


publicaties over de Volksbond en KAB-Haarlem

Kuiper, C.J.
Uit het rijk van de arbeid. Ontstaan, groei en werk van de Katholieke Arbeidersbeweging in Nederland
Utrecht, 1951-1953, 3 dln.
[Het 3e deel, bevattend de periode 1925-1941, is in 1953 postuum aan het werk toegevoegd]

Passtoors, W.C.J.
“De Nederlandsche R.-K. Volksbond”, in:
Het Katholieke Nederland 1813-1913. Ter blijde herinnering aan het eerste eeuwfeest onzer nationale onafhankelijkheid
Deel I. Nijmegen, 1913, p. 305-327

Rogier, L.J. en N. de Rooy
Den Haag, 1953, p. 369-372 en 460-461

Rutjens, Reinier
“Tussen groepsbelang en solidarisme. De ‘ideologie’ van de rooms-katholieke vakbeweging en haar verhouding tot de katholieke sociale leer, 1900-1920”, in:
Jaarboek Katholiek Documentatiecentrum , 1993, p. 22-54

Seggelen, J.A. van, en J. Lelyveld
Wat er groeide uit de daad. Dit boek verscheen toen het 60 jaar geleden was, dat in 1888 de Ned. R.K. Volksbond te Amsterdam werd opgericht, het spreekt van diens wording, ontwikkeling en arbeid
Den Haag, [1948], 472 p.

Smits, Arnold
“Congres der vijf diocesane werkliedenbonden”, in:
Katholiek Sociaal Weekblad , 6 (1907), p. 345-346

Ubink, W.G.
“De kerkelijke overheid en het ontstaan van de katholieke arbeidersorganisaties in Nederland (1868-1903)”, in:
Jaarboek Katholiek Documentatie Centrum , 1973, p. 48-72

Ubink, W.G.
De Nederlandsche Roomsch-Katholieke Volksbond. Enige aspecten van een patriarchale arbeidersorganisatie
Nederhorst den Berg, 1973. 115 p.
(aanwezig op het KDC
getypt)

“Werklieden-Vereeniging en vakvereeniging”, in:
Katholiek Sociaal Weekblad , 15 (1916), p. 571-572
(tekst van de richtlijn van de bisschoppen aangaande de taak van vakverenigingen en standsorganisaties
verplichting tot dubbel lidmaatschap).
typering
zuil katholieke zuil
doelgroepen
ARCHIEF
periode archief 1892 - 1964
vindplaats Katholiek Documentatiecentrum, Nijmegen
openbaarheid volledig
omvang; inventarisnummers 0,37 meter
22 inv. nrs.
informatiedrager papier
vernietigd onbekend
wat bewaard is moet wel een restant zijn
mogelijk zijn er in 1941 stukken vernietigd om te voorkomen dat zij in handen van collaborateurs zouden vallen
toegang(en) collectie systeemkaartjes, handgeschreven
kenmerk toegang geen
indices op toegang geen
originele archivalia van archiefvormer in andere archieven in het archief van het Nederlands Katholiek Vakverbond :
stukken over de Haarlemse Diocesane Bond, 1945-1950 en 1953 (inv. nrs. 318-321).
originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven geen
opmerkingen geen
INHOUD
structuur archief de oorspronkelijke structuur van het archief is onbekend
structuur toegang geen
bijlagen bij de toegang geen
statistische gegevens geen
inhoud overig statuten en commissie voor statutenwijziging van de Haarlemse Diocesane Bond (Kath. Arbeidersbeweging), 1893, 1916, 1927, 1948-1964 (inv.nr. 2)
het wezen van de katholieke stands- en vakorganisaties, 1921, 1925, 1952-1963, 1960 (inv.nr. 3)
Credo Pugno, vormings- en propaganda-instelling van de KAB, 1953-1954 (inv.nr. 13).
verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan geen
verwijzing naar andere archiefvormers
geografische verwijzingen provincies Noord- en Zuid-Holland en Zeeland (behalve Zeeuws-Vlaanderen)
internationaal niet van toepassing
opmerkingen geen