Typebeschrijving

ALGEMEEN
Naam	Burgerlijk Armbestuur Koog aan de Zaan
naam, varianten	Maatschappelijke Steun (1939-1945) Instelling voor Sociale Zorg (1945-1965)
periode van bestaan	1813 - 1965
organisatie en inrichting	Het burgerlijk armbestuur was samengesteld uit vrijwilligers. In later jaren werd de voorzitter aangewezen door het gemeentebestuur. Na de Tweede Wereldoorlog werd het hele bestuur gekozen door het gemeentebestuur. Het burgerlijk armbestuur moest haar begroting voorleggen aan het gemeentebestuur en aan gedeputeerde staten. Als de begroting werd goedgekeurd, kon de burgerlijk armbestuur vervolgens naar eigen goeddunken uitkeringen verstrekken
taak, activiteiten	van essentiëel belang voor een burgerlijk armbestuur waren de volgende twee artikelen uit de Armenwet van 1854 die tot 1912 van kracht bleef: art. 21 "Geen burgerlijk armbestuur mag onderstand verleenen aan armen dan na zich voor zoover mogelijk, te hebben verzekerd, dat zij dien niet van kerkelijke of bijzondere instellingen van weldadigheid kunnen erlangen, en dan slechts bij volstrekte onvermijdelijkheid" art. 22 "Het burgerlijk of het algemeen, gemengd armbestuur, of bij gebreke daarvan, het bestuur der gemeente, waar de arme zich bevindt, beslist zonder beroep, op de aanvraag om onderstand dergenen, die verkeeren in het geval bij het vorige artikel bedoeld."
voorloper	wees- en armenhuis
opvolger	sociale dienst
literatuur (NCC)	burgerlijke armbesturen in het algemeen Verslagen van de Gemeentelijke Sociale Diensten zijn aanwezig in de bibliotheek van het ministerie van Sociale Zaken c.a. Beschouwingen over de werkwijze van het Burgerlijk Armbestuur als orgaan van het openbaar armwezen, door eene commissie uit de Vereeniging tot Verbetering van Armenzorg te Rotterdam Rotterdam, 1908 [Bevat ook: Vergelijkend overzicht betreffende de regeling van het burgerlijk armwezen te Leeuwarden, Arnhem, 's Gravenhage, Amsterdam, Utrecht, Rotterdam] + Redactie “Beschouwingen over de werkwijze van het Burgerlijk Armbestuur als Orgaan van het Openbaar Armwezen, door eene Commissie uit de Vereeniging tot Verbetering van Armenzorg te Rotterdam” in: Tijdschrift voor Armenzorg en Kinderbescherming , 10 (1909), p. 117-124 [rapport] + kritische reactie op dit rapport door Everts, J., in: Tijdschrift voor Armenzorg en Kinderbescherming , 10 (1909), p. 137-138 en 144-145 Bruinsma, N.J.L. “De verstrekking van kleeding, dekking en schoeisel aan armlastigen in nieuwe banen” , in: Sociale Zaken , 3 (1941), p. 499-505 Doorn, L.A. van “Naar centralisatie” in: Sociale Zaken , 2 (1940), p. 488-489 [plannen van dhr. Jakob, chef van het bureau voor sociaal bestuur op het rijkscommissariaat , om sociale diensten samen te voegen] Doorn, L.A. van “De organisatie van een dienst voor maatschappelijk hulpbetoon in een groote Duitsche stad (Essen)” , in: Sociale Zaken , 3 (1941), p. 353-355, 369-373, 388-393 Doorn, L.A. van “El Alamein?……”, in: Sociale Zaken, 8 (1946), p. 25-26 [bespreking van de circulaire van de ministers van Binnenlandse en Sociale Zaken van 12 januari 1946 aan de gemeentebesturen over oprichting van een centrale coördinatiecommissie met tekst van de circulaire] Dijck, J.J.J. van, e.a. Naar een gemeentelijke sociale dienst nieuwe stijl. Konklusies en aanbevelingen naar aanleiding van een onderzoek Tilburg [IVA], 1979. 117 p. Everts, J. “De reorganisatie van de burgerlijke armenzorg te Amsterdam”, in: Tijdschrift voor Armwezen, Maatschappelijke Hulp en Kinderbescherming , 6(1927), p. 1169-1172 Everts, J. “De toekomstige organisatie der openbare maatschappelijke zorg”, in: Economisch-Statistische Berichten , 1476, 1945, p. 63-65 + Berg, J.D.J.E. van den “De organisatie der maatschappelijke zorg” , in: Sociale Zaken , 7 (1945), p. 27-30 [instemmende reactie op het artikel van J. Everts in de Economisch-Statistische Berichten] + Bruinsma, N.J.L. “Eenige gedachten over de toekomst van de sociale diensten” ,in : Sociale Zaken , 7 (1945), p. 51-58 en 73-76 en 8 (1946), p. 2-5 [voortbordurend op het artikel van J. Everts in de Economisch-Statistische Berichten over de verhouding tussen overheid en particulier initiatief] Graaf, Jac. van de “Burgerlijk Armbestuur of maatschappelijk hulpbetoon”, in: Tijdschrift voor Armwezen, Maatschappelijke Hulp en Kinderbescherming , 11 (1932), p. 3053-3055 en 3071-3064 [ontwikkeling van burgerlijke armbesturen naar onder diverse namen opererende gemeentelijke diensten] Jansen, F.M.J. “De reorganisatie van de burgerlijke armenverzorging in Nijmegen”, in: Tijdschrift voor Armwezen, Maatschappelijke Hulp en Kinderbescherming , 15 (1936), p. 33-37 + reacties door J. Everts en L.W.R. van Deventer, p. 77 en 89-90 Koornwinder, D.W. “Rijksarbeidsbureau en maatschappelijk hulpbetoon” in: Sociale Zaken , 3 (1941), p. 148-150 [pleidooi voor een gecentraliseerde armenzorg] + reacties van diverse personen: p. 417-421 Schoonenbeek, H.Th. “Een interlocale regeling van de armen- en werkloozenzorg gewenscht ? “, in: Sociale Zaken , 1 (1939), p. 597-601 Spaan, Lod. “Normen voor het bepalen van uitkeringen op grond van de Armenwet” , in: Sociale Zorg , 9 (1947), p. 97-99, 133-135, 145-147 en 209-211. + discussie met J.M. Laarhoven, p.291-293 Wisman, H. “De reorganisatie van het burgerlijk armbestuur te Utrecht”, in: Tijdschrift voor Armwezen, Maatschappelijke Hulp en Kinderbescherming , 10 (1931), p. 2769-2771 [oprichting van een gemeentelijke dienst voor de voorbereiding en de uitvoering van de besluiten met een organogram] S-r [= ?] “Organisatie van maatschappelijk hulpbetoon”, in: Sociale Zaken , 1 (1939), p. 173-177 [gedeputeerde staten van Zuid-Holland maakten bezwaar tegen de instelling van een dienst voor maatschappelijk hulpbetoon in de gemeente Voorschoten, aangezien deze los stond van de gemeente] Sociale Zorg , 21 (1959), nr. 10. 76 p. met: S.C. de Haas van Dorsser, “Voorgeschiedenis”, p. 7-10 A.T. de Jong, “1934 25 januari 1959”, p. 11-42 [korte geschiedenis van de vereniging met lijst van bestuursleden aantallen leden vanaf 1934 overzicht van onderwerpen die door de vereniging behandeld zijn J.C. van Dam, “De groei van armenzorg naar de moderne sociale arbeid, p. 43-58 P.N. de Leeuw, “Aandeel van de complementaire sociale voorzieningen in de ontwikkeling naar bestaanszekerheid”, p. 59-72.
typering	armenzorg maatschappelijk werk
zuil
doelgroepen	armen ouderen weduwen en weduwnaars wezen zieken
ARCHIEF
periode archief	1813 - 1973
vindplaats	Gemeentearchief Zaanstad, Koog aan de Zaan
openbaarheid	volledig
omvang; inventarisnummers	a. 38 inv.nrs. b. 7 inv.nrs. c. 27 inv.nrs.
informatiedrager	papier
vernietigd	onbekend
toegang(en)	a. De openbare archieven der gemeente Koog aan de Zaan, 1788-1945, deel 4: archief van het Burgerlijk Armbestuur der gemeente Koog aan de Zaan waarin opgenomen de aangetroffen bescheiden inzake het Weeshuis over de periode 1788-1945 door D.W. Bakker (1973) b. Inventaris van het gemeentearchief betreffende het archief van het gemeentebestuur, gevormd onder beheer van de gemeentesecretaris in de periode 1921-1945, door D.W. Bakker (1973) c. Inventaris van het archief van de gemeente Koog aan de Zaan door D.W. Bakker (1977)
kenmerk toegang	???????
indices op toegang	geen
originele archivalia van archiefvormer in andere archieven	geen
originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven	geen
opmerkingen	geen
INHOUD
structuur archief	onbekend
structuur toegang	a. Algemeen Financien Instructies en Reglementen Uitvoering Taak b. algemene gemeentearchieven, het burgerlijk armbestuur valt onder het kopje Maatschappelijke Steun en voorzorg c. algemene gemeentearchieven, het burgerlijk armbestuur valt onder het kopje Maatschappelijke Zorg Verzekeringswezen
bijlagen bij de toegang	geen
statistische gegevens	a. statistieken der bedeelden, 1902-1910 (inv.nr. 8) b. -- c. opgaven van instellingen van weldadigheid ingevolge art. 3 der Armenwet, 1953-1963 (inv.nr. 628)
inhoud overig	a. reglementen voor de kinderen opgenomen in het Weeshuis te Koog aan de Zaan, 1788 (inv.nr. 26) instructie voor de binnenvader en binnenmoeder van het Weeshuis, 1818 (inv.nr. 27) reglementen van het burgerlijk armbestuur, 1855, 1903 (inv.nr. 28) afschrift reglement voor het weeshuis te Wormerveer, 1858 (inv.nr. 29) reglement van het burgerlijk armbestuur, 1913 (inv.nr. 30) contract over het opnemen van bestedelingen van het burgerlijk armbestuur in het diaconiehuis van de Hervormde Gemeente te Koog, 1861, 1866 (inv.nr. 31) stukken over opname van personen in kolonien van de maatschappij tot weldadigheid, 1836-1863 (inv.nr. 32) c. vaststelling van het reglement voor de instelling voor Sociale Zorg, 1945 (inv.nr. 629) totstandkoming van de Verordening behandeling van aanvragen om bijstand en bezwaarschriften het het raadsbesluit tot machtiging van het college vvan burgemeester en wethouders tot verhaal-kosten-bijstand, 1964-1967 (inv.nr. 639)
verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan	Algemene Bijstandswet (1967) Armenwet (1912)
verwijzing naar andere archiefvormers
geografische verwijzingen	Nederland
internationaal	niet van toepassing
opmerkingen	geen

Naam

Burgerlijk Armbestuur Koog aan de Zaan

naam, varianten

Maatschappelijke Steun (1939-1945) Instelling voor Sociale Zorg (1945-1965)

periode van bestaan

1813 - 1965

organisatie en inrichting

Het burgerlijk armbestuur was samengesteld uit vrijwilligers. In later jaren werd de voorzitter aangewezen door het gemeentebestuur. Na de Tweede Wereldoorlog werd het hele bestuur gekozen door het gemeentebestuur. Het burgerlijk armbestuur moest haar begroting voorleggen aan het gemeentebestuur en aan gedeputeerde staten. Als de begroting werd goedgekeurd, kon de burgerlijk armbestuur vervolgens naar eigen goeddunken uitkeringen verstrekken

taak, activiteiten

van essentiëel belang voor een burgerlijk armbestuur waren de volgende twee artikelen uit de Armenwet van 1854 die tot 1912 van kracht bleef:
art. 21
"Geen burgerlijk armbestuur mag onderstand verleenen aan armen dan na zich voor zoover mogelijk, te hebben verzekerd, dat zij dien niet van kerkelijke of bijzondere instellingen van weldadigheid kunnen erlangen, en dan slechts bij volstrekte onvermijdelijkheid"
art. 22
"Het burgerlijk of het algemeen, gemengd armbestuur, of bij gebreke daarvan, het bestuur der gemeente, waar de arme zich bevindt, beslist zonder beroep, op de aanvraag om onderstand dergenen, die verkeeren in het geval bij het vorige artikel bedoeld."

voorloper

wees- en armenhuis

opvolger

sociale dienst

literatuur (NCC)

burgerlijke armbesturen in het algemeen

Verslagen van de Gemeentelijke Sociale Diensten zijn aanwezig in de bibliotheek van het ministerie van Sociale Zaken c.a.

Beschouwingen over de werkwijze van het Burgerlijk Armbestuur als orgaan van het openbaar armwezen, door eene commissie uit de Vereeniging tot Verbetering van Armenzorg te Rotterdam
Rotterdam, 1908
[Bevat ook: Vergelijkend overzicht betreffende de regeling van het burgerlijk armwezen te Leeuwarden, Arnhem, 's Gravenhage, Amsterdam, Utrecht, Rotterdam]
+
Redactie
“Beschouwingen over de werkwijze van het Burgerlijk Armbestuur als Orgaan van het Openbaar Armwezen, door eene Commissie uit de Vereeniging tot Verbetering van Armenzorg te Rotterdam”
in: Tijdschrift voor Armenzorg en Kinderbescherming , 10 (1909), p. 117-124
[rapport]
+
kritische reactie op dit rapport door
Everts, J., in:
Tijdschrift voor Armenzorg en Kinderbescherming , 10 (1909), p. 137-138 en 144-145

Bruinsma, N.J.L.
“De verstrekking van kleeding, dekking en schoeisel aan armlastigen in nieuwe banen” , in:
Sociale Zaken , 3 (1941), p. 499-505

Doorn, L.A. van
“Naar centralisatie” in:
Sociale Zaken , 2 (1940), p. 488-489
[plannen van dhr. Jakob, chef van het bureau voor sociaal bestuur op het rijkscommissariaat , om sociale diensten samen te voegen]

Doorn, L.A. van
“De organisatie van een dienst voor maatschappelijk hulpbetoon in een groote Duitsche stad (Essen)” , in:
Sociale Zaken , 3 (1941), p. 353-355, 369-373, 388-393

Doorn, L.A. van
“El Alamein?……”, in:
Sociale Zaken, 8 (1946), p. 25-26
[bespreking van de circulaire van de ministers van Binnenlandse en Sociale Zaken van 12 januari 1946 aan de gemeentebesturen over oprichting van een centrale coördinatiecommissie
met tekst van de circulaire]

Dijck, J.J.J. van, e.a.
Naar een gemeentelijke sociale dienst nieuwe stijl. Konklusies en aanbevelingen naar aanleiding van een onderzoek
Tilburg [IVA], 1979. 117 p.

Everts, J.
“De reorganisatie van de burgerlijke armenzorg te Amsterdam”, in:
Tijdschrift voor Armwezen, Maatschappelijke Hulp en Kinderbescherming , 6(1927), p. 1169-1172

Everts, J.
“De toekomstige organisatie der openbare maatschappelijke zorg”, in:
Economisch-Statistische Berichten , 1476, 1945, p. 63-65
+
Berg, J.D.J.E. van den
“De organisatie der maatschappelijke zorg” , in:
Sociale Zaken , 7 (1945), p. 27-30
[instemmende reactie op het artikel van J. Everts in de Economisch-Statistische Berichten]
+
Bruinsma, N.J.L.
“Eenige gedachten over de toekomst van de sociale diensten” ,in :
Sociale Zaken , 7 (1945), p. 51-58 en 73-76 en 8 (1946), p. 2-5
[voortbordurend op het artikel van J. Everts in de Economisch-Statistische Berichten
over de verhouding tussen overheid en particulier initiatief]

Graaf, Jac. van de
“Burgerlijk Armbestuur of maatschappelijk hulpbetoon”, in:
Tijdschrift voor Armwezen, Maatschappelijke Hulp en Kinderbescherming , 11 (1932), p. 3053-3055 en 3071-3064
[ontwikkeling van burgerlijke armbesturen naar onder diverse namen opererende gemeentelijke diensten]

Jansen, F.M.J.
“De reorganisatie van de burgerlijke armenverzorging in Nijmegen”, in:
Tijdschrift voor Armwezen, Maatschappelijke Hulp en Kinderbescherming , 15 (1936), p. 33-37
+
reacties door J. Everts en L.W.R. van Deventer, p. 77 en 89-90

Koornwinder, D.W.
“Rijksarbeidsbureau en maatschappelijk hulpbetoon” in:
Sociale Zaken , 3 (1941), p. 148-150
[pleidooi voor een gecentraliseerde armenzorg]
+
reacties van diverse personen: p. 417-421

Schoonenbeek, H.Th.
“Een interlocale regeling van de armen- en werkloozenzorg gewenscht ? “, in:
Sociale Zaken , 1 (1939), p. 597-601

Spaan, Lod.
“Normen voor het bepalen van uitkeringen op grond van de Armenwet” , in:
Sociale Zorg , 9 (1947), p. 97-99, 133-135, 145-147 en 209-211.
+
discussie met J.M. Laarhoven, p.291-293

Wisman, H.
“De reorganisatie van het burgerlijk armbestuur te Utrecht”, in:
Tijdschrift voor Armwezen, Maatschappelijke Hulp en Kinderbescherming , 10 (1931), p. 2769-2771
[oprichting van een gemeentelijke dienst voor de voorbereiding en de uitvoering van de besluiten
met een organogram]

S-r [= ?]
“Organisatie van maatschappelijk hulpbetoon”, in:
Sociale Zaken , 1 (1939), p. 173-177
[gedeputeerde staten van Zuid-Holland maakten bezwaar tegen de instelling van een dienst voor maatschappelijk hulpbetoon in de gemeente Voorschoten, aangezien deze los stond van de gemeente]

Sociale Zorg , 21 (1959), nr. 10. 76 p.
met:
S.C. de Haas van Dorsser, “Voorgeschiedenis”, p. 7-10
A.T. de Jong, “1934 25 januari 1959”, p. 11-42
[korte geschiedenis van de vereniging
met lijst van bestuursleden
aantallen leden vanaf 1934
overzicht van onderwerpen die door de vereniging behandeld zijn
J.C. van Dam, “De groei van armenzorg naar de moderne sociale arbeid, p. 43-58
P.N. de Leeuw, “Aandeel van de complementaire sociale voorzieningen in de ontwikkeling naar bestaanszekerheid”, p. 59-72.

typering

armenzorg

maatschappelijk werk

zuil

doelgroepen

armen

ouderen

weduwen en weduwnaars

wezen

zieken

periode archief

1813 - 1973

vindplaats

Gemeentearchief Zaanstad, Koog aan de Zaan

openbaarheid

volledig

omvang; inventarisnummers

a. 38 inv.nrs.
b. 7 inv.nrs.
c. 27 inv.nrs.

informatiedrager

papier

vernietigd

onbekend

toegang(en)

a. De openbare archieven der gemeente Koog aan de Zaan, 1788-1945, deel 4: archief van het Burgerlijk Armbestuur der gemeente Koog aan de Zaan waarin opgenomen de aangetroffen bescheiden inzake het Weeshuis over de periode 1788-1945 door D.W. Bakker (1973)
b. Inventaris van het gemeentearchief betreffende het archief van het gemeentebestuur, gevormd onder beheer van de gemeentesecretaris in de periode 1921-1945, door D.W. Bakker (1973)
c. Inventaris van het archief van de gemeente Koog aan de Zaan door D.W. Bakker (1977)

kenmerk toegang

???????

indices op toegang

geen

originele archivalia van archiefvormer in andere archieven

geen

originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven

geen

opmerkingen

geen

structuur archief

onbekend

structuur toegang

a.
Algemeen
Financien
Instructies en Reglementen
Uitvoering Taak
b.
algemene gemeentearchieven, het burgerlijk armbestuur valt onder het kopje Maatschappelijke Steun en voorzorg

c. algemene gemeentearchieven, het burgerlijk armbestuur valt onder het kopje Maatschappelijke Zorg Verzekeringswezen

bijlagen bij de toegang

geen

statistische gegevens

a.
statistieken der bedeelden, 1902-1910 (inv.nr. 8)

b.
--

c.
opgaven van instellingen van weldadigheid ingevolge art. 3 der Armenwet, 1953-1963 (inv.nr. 628)

inhoud overig

a.
reglementen voor de kinderen opgenomen in het Weeshuis te Koog aan de Zaan, 1788 (inv.nr. 26)
instructie voor de binnenvader en binnenmoeder van het Weeshuis, 1818 (inv.nr. 27)
reglementen van het burgerlijk armbestuur, 1855, 1903 (inv.nr. 28)
afschrift reglement voor het weeshuis te Wormerveer, 1858 (inv.nr. 29)
reglement van het burgerlijk armbestuur, 1913 (inv.nr. 30)
contract over het opnemen van bestedelingen van het burgerlijk armbestuur in het diaconiehuis van de Hervormde Gemeente te Koog, 1861, 1866 (inv.nr. 31)
stukken over opname van personen in kolonien van de maatschappij tot weldadigheid, 1836-1863 (inv.nr. 32)

c.
vaststelling van het reglement voor de instelling voor Sociale Zorg, 1945 (inv.nr. 629)
totstandkoming van de Verordening behandeling van aanvragen om bijstand en bezwaarschriften het het raadsbesluit tot machtiging van het college vvan burgemeester en wethouders tot verhaal-kosten-bijstand, 1964-1967 (inv.nr. 639)

verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan

Algemene Bijstandswet (1967)
Armenwet (1912)

verwijzing naar andere archiefvormers

geografische verwijzingen

Nederland

internationaal

niet van toepassing

opmerkingen

geen