Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

 
English | Nederlands

Bijzondere Raad Schiedam van de Vereeniging van de H. Vincentius van Paulo

Naam Bijzondere Raad Schiedam van de Vereeniging van de H. Vincentius van Paulo
Plaats Schiedam
Provincie Zuid-Holland
Parochie

parochie van de H. Maagd Onbevlekt Ontvangen en van de H. Joannes den Dooper.

Begindatum 2 februari 1857 (oprichting)
Einddatum 1972 (laatste vermelding)
Levensbeschouwing rooms-katholiek
Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
Armen algemeen, Rooms-Katholieken (plaatselijk), Ouderen, Verwaarloosde kinderen, Weduwen, Werklozen, Wezen, Zieken
Leden (uitleg)
De groep waaruit de leden afkomstig zijn
Mannen
Werkingsgebied Lokaal
Doelstelling

'Artikel 2. der Algemeene bepalingen luidt:

Geen liefdewerk moet geacht worden vreemd te zijn aan de Vereeniging, ofschoon zij meer bepaaldelijk ten doel heeft het bezoeken van arme gezinnen. De leden der Vereeniging maken zich dus de gelegenheid ten nutte, om vertroostingen te bieden aan de zieken en gevangenen, om onderwijs te bezorgen aan arme, verlatene of gevangene kinderen en godsdienstige hulp te verschaffen aan hen, wien het daaraan in doodsgevaar ontbreekt.'

 

Uit het reglement van de Vincentiusvereniging:  

Art. 28. De bijzondere Raad houdt zich bezig met de gewigtige liefdewerken en maatregelen, waarin al de Conferentiën der stad belang hebben.

Art. 29. Hij bepaalt de aanwending der fondsen van de gemeenschappelijke kas. Deze kas wordt gestijfd door de buitengewone van elders ontvangen giften, door de inzamelingen op de algemeene vergaderingen van de stad gedaan en de offers, welke de Presidenten, namens hunne Conferentie, op elke zitting aanbrengen.

Zij strekt ter voorziening in de kosten der liefdewerken voor de geheele stad en tot ondersteuning der onvermogendste Conferentiën.'

Activiteit

De Bijzondere Raad Schiedam wijdde zich aan:

het liefdewerk "de Spijskokerij" (gratis maaltijden tegen inlevering van bons);

het Secretariaat der Armen, via welke werk wordt verschaft, directe nood gelenigd, en noodhulp wordt gegeven. Door dezelfde leden wordt de Arbeidsbeurs beheerd, waar actief aan werk geholpen wordt;

het liefdewerk 'De Bibliotheek'. (Vergnes, 63-70)

 

Blankenberg  vermeldt de volgende 'liefdewerken';

oprichting en instandhouding van het Liduina-Gesticht voor Oude Vrouwen te Schiedam. 'Uitsluitend R.K. vrouwen worden opgenomen, zonder bepaling van leeftijd. Het bedrag der verpleeggelden is f 2.50 per week; men kan zich ook inkopen.' (Blankenberg 540);

'Bedeelende armenzorg (...) in de parochiën H. Maagd Onbevlekt Ontvangen en Johannes de Dooper. Er bestaat een spijskokerij, kleedermagazijn, kindervoeding, werkverschaffing; bij voorkomende gelegenheden verzorging van kinderen en oude lieden.' (Blankenberg 332.)

 

Het huisbezoek der armen zelf behoorde tot de taak van de deelnemende conferenties, die door de bijzondere raad zo nodig hierbij financieel gesteund werden.

Afdeling van

de nationale Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo, opgericht in 1846 en bestuurd door de Hoofdraad te Den Haag als 'vereenigingspunt' van alle Nederlandse Bijzondere Raden en conferenties.

Heeft als deelnemer

de Conferentie van de H. Maagd Onbevlekt Ontvangen (opgericht in 1847) en van den H. Joannes den Dooper (in 1857).

Conferentie van O.L.Vrouw van de Allerheiligste Rozenkrans (in 1860) en de Conferentie van de H. Liduina (in 1866).

Bestuursleden

president: A.C.A. Nolet in 1894, 1899 en 1903;

vice-president: H.R.M.A. van Gent in 1894, 1899 en 1903;

secretaris: G.C. Beukers in 1894, 1899 en 1903;

penningmeester: C.J. Wouterlood in 1894, 1899 en 1903.

 

Ere-lid in 1894: J.B. Nolet.

Verantwoording gegevens

algemeen en ad activiteit

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 332 en 540.

ad  begindatum, bestuursleden en activiteit:

Pius-Almanak voor het jaar des heeren 1894 (Alkmaar 1894) 268.

Pius-Almanak. Jaarboekje voor de Katholieken van Nederland voor het jaar des Heeren  1899-1900 (Alkmaar 1899) 56.

Onze Pius-Almanak voor het jaar des Heeren 1903 (Alkmaar 1903) 355.

ad doelstelling en activiteit:

Vergnes C.ss.R., R.P., Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo en hare werkzaamheden in Nederland (Den Haag 1930) pp. 56, 58, 59, 61-82.

Handboek der Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo (Den Haag 1847 2e dr.) pp. 3, 13, 14, 21-23.

Jaarboekje voor de stad en het kanton Schiedam, uitgegeven te Schiedam, over de jaren: 1847, 1850, 1855, 1857, 1860, 1865, 1870, 1875, 1880, 1885, 1890 en 1895.

ad laatste vermelding:

ontleend aan de dossierbeschrijving van het Katholiek Documentatiecentrum

Opmerkingen

Uit het reglement van de Vincentiusvereniging:  

'Art. 1. De bijzondere Raad eener stad is samengesteld uit een President, een Vice-President, een Secretaris, een Penningmeester en al de Presidenten en Vice-Presidenten der Conferentiën van de stad, en de Presidenten en Vice-Presidenten der bijzondere liefdewerken, die alle conferentiën aangaan.

ad begindatum:

datum van inlijving

Archief

De 'Archieven van de Vereniging van Sint Vincentius à Paulo te Schiedam, 1847-1971' worden onder de toegangsnummers 39, 40 bewaard in het Gemeentearchief Schiedam.

Ook bevinden zich archiefstukken m.b.t. de Vincentiusvereeniging te Schiedam over de periode 1851-1972 in dossier nr. 887-888 van het archief van de Sint Vincentius Vereniging Nederland dat wordt bewaard in het Katholiek Documentatiecentrum te Nijmegen.

m.b.t. het 'Liefdewerk het Liduina-Gesticht:

Het archief van het Liduinagesticht 1852-1971 bevindt zich het Gemeentearchief Schiedam. Er was volgens Blankenberg e.a. ook een weeshuis Liduinagesticht te Schiedam, maar de inventaris lijkt te duiden op een inrichting voor ouden van dagen; bijvoorbeeld het dossier met 'Stukken betreffende de pensioenregeling van mevr. C.L. de Waele, ingezetene van het Sint Liduina’s gesticht, aan welk gesticht zij dat pensioen moet afstaan om in de bijdrage voor haar onderhoud te voorzien, 1898-1899.'

Toon archiefinfo
Verberg archiefinfo

Naam archiefbewaarplaats Gemeentearchief Schiedam
Naam collectie Archieven van de Vereniging van Sint Vincentius à Paulo te Schiedam, 1847-1971
Beheersnummer 39, 40
Toegang inventaris
Reglementen ja

Uitgewerkt reglement van de vereniging, met bijgevoegde aantekeningen, z.j.;

Reglement voor het Liefdewerk der Begrafenissen, 1897.

Ledenlijsten ja

Vincentiusvereniging:

Lijst van leden van de Hoofdraad, over de jaren 1866-1869, met vermelding van mutaties, 1869;

Stukken betreffende de herkiesbaarheid van C.J.J. Hendriks en J. Suiszen, 1899;

Lijsten van de werkende leden, 1847-1955 (opgenomen in de topografisch-historische atlas).

       
Notulen ja

Notulen, 1847-1853, 1889-1890;

Notulen van het verhandelde op de vergaderingen van de gezamenlijke conferenties, 1852-1866;

Notulen van de bureauvergaderingen, 1853-1858;

Notulen van de jaarlijkse vergaderingen, 1855-1863;

Verslag van een Centrale Verenigingsvergadering, gehouden op 23 augustus 1876 te Utrecht, 1876.

 

Liefdewerk van de Spijskokerij:

Notulen, 1855-1856.

Jaarverslagen ja

Jaarverslag van de vereniging, bedoeld als tekst voor een lezing op de Algemene Vergadering van 16 juli 1850, 1850.

Correspondentie ja

Vincentiusvereniging:

Ingekomen- en minuten van uitgaande stukken, 1847-1917;

Ingekomen- en minuten van uitgaande stukken, veelal van het bestuur, 1847-1867, 1872-1937;

Ingekomen- en minuten van uitgaande stukken van de Hoofdraad, 1847-1905, 1870-1925.

 

Bijzondere Raad:

Ingekomenen minuten van uitgegane stukken, 1857-1915;

Brief, gericht aan de President van de Bijzondere Raad waarin J.B. Nolet, lid der conferentie van O.L. Vrouw van de Allerheiligste Rozenkrans en voorzitter van de Bijzondere Raad, de wens te kennen geeft deze functies neer te willen leggen, 1884.

Financiële stukken ja

Vincentiusvereniging:

Kasboeken, 1860-1948.

 

Bijzondere Raad:

Register van inkomsten en uitgaven van de Bijzondere Raad, 1863-1876.

 

Liefdewerk van de Spijskokerij:

Rekeningen, 1871-1916.

Overige stukken ja

Vincentiusvereniging:

Stukken betreffende statistieken van de Bijzondere Raad van Sint Joseph, 1857-1875, 1877-1899;

Cahier, waarin aantekening is gehouden van verstrekte levensmiddelen, 1847;

Register, waarin aantekening is gehouden van aan armen verstrekte goederen en levensmiddelen, 1881-1900;

Register waarin de ledenadministratie van de bibliotheek van de vereniging is bijgehouden, 1899-1922;

Registers waarin de bibliotheekadministratie is bijgehouden, 1897-1910;

Verslag van de Centrale Vergadering van de Sint Vincentiusvereniging te Roosendaal, 1869;

Programma van een te Utrecht gehouden Centrale Vergadering, 1876;

Stukken betreffende legaten, eigendomsoverdrachten, aandelen en leningen.

 

Bijzondere Raad:

Stukken betreffende een legaat van fl. 100,-- de Bijzondere Raad van de vereniging nagelaten door J.J.M. Kramers, 1894-1895.

 

Liefdewerk van de Spijskokerij:

Bestek en voorwaarden voor het bouwen van een bovenverdieping op het gebouw van de Spijskokerij en een hek rond het terrein, z.j. (1858?).

Opmerkingen algemeen

Dit archiefformulier vermeldt stukken uit het archief van:

- de Vincentiusvereniging met als archieftitel 'Archief van de Vereniging van Sint Vincentius à Paulo', toegangsnummer 39;

- de Bijzondere Raad van de vereniging, toegangsnummer 40;

- het Liefdewerk der Spijskokerij, toegangsnummer 47;

- het Liefdewerk der Begrafenissen, toegangsnummer 48.



Literatuur


Toon publicaties van de vereniging

Publicaties van de vereniging


Verberg publicaties van de vereniging
  • Een eeuw St-Vincentiuswerk Schiedam: 1847-8 februari-1947 (Schiedam 1947).