Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

zich het lot van verstotene, onverzorgde, hulpbehoevende, oude, zwakke of gebrekkige personen, hetzij gehuwd of ongehuwd, aan te trekken (Goossens)

art. 2: Dit doel tracht zij te bereiken door hen, die aan haar toevertrouwd worden, op te nemen in hare gestichten, hen geheel te verzorgen, en te leiden in christelijke liefde en barmhartigheid, overeenkomstig Gods onfeilbaar Woord. (Gereformeerde Stichtingen)

de Hulpvereniging tot ondersteuning van de Johannesstichting, opgericht in 1894 te Amsterdam.

de Vereeniging "Tot Christelijke Liefdadigheid" te Wagenborgen.

de in 1901 opgerichte, te Amsterdam gevestigde Centraal-Bond van Christelijk-philantropische Inrichtingen in Nederland.

dr. J. Sasse en zijn zoon, mr. J.C. Sasse, Joh. Krap, W. Valk Jz.en Jt. Vlasveld. (Hakker)

Eerste voorzitter was ds. N.A. de Gaay Fortman, die aanbleef tot zijn dood in 1927.

Aan hem werd 'Sweerts' als penningmeester toegevoegd (Gereformeerde gestichten)

'een leegstaand huis van de familie Sasse, waarin eerder (...) de Martha-Stichting gevestigd was'.

'Op 31 juli 1888 werd [dit] herenhuis (...) met opstallen, tuin en beplanting, gelegen aan de straatweg tegenover de Kerkstraat te Nieuwveen, groot 29 are en 20 centiare, voor de som van f. 4000 eigendom van de Vereniging Johannes Stichting'.

In 1892 werd 'het oude huis van Sasse in de Kerkstraat' erbij gekocht voor het bedrag van f. 3600. Het werd verbouwd een aangepast voor de 'vrouwen-verpleeging' onder de naam Elim. Nu hoefden alleenstaande mannen en vrouwen tenminste niet meer met elkaar om te gaan! (Hakker)

13 oktober 1887, 2 augustus 1889

Algemeen:

A.A. Hakker, Vereniging Johannes Stichting 1887-1990: meer dan een eeuw christelijke zorgverlening (Utrecht 1997).

Gereformeerde Stichtingen van Barmhartigheid in Nederland (uitgegeven vanwege den Gereformeerden Bond van Vereenigingen en Stichtingen van Barmhartigheid in Nederland) (Kampen 1927) 87-92.

ad begindatum:

Op 25 juni vroeg J. Sasse namens de oprichters erkenning van de inmiddels opgerichte vereeniging aan. (Hakker)

ad richtgroep:

De Stiching begon met uitsluitend ongehuwde oudere mannen, later werd de groep uitgebreid tot ongehuwde vrouwen en tenslotte ook tot gehuwden. Deze mochten samenwonen in de Stichting wat nog niet overal gebruikelijk was. (t.a.p.)

ad doelstelling:

Was de Stichting aanvankelijk bedoeld voor mensen die 'te zwak of te oud waren om zich (...) staande te houden', tegen het einde van de 19e eeuw veranderde dat in: mensen die zwakzinnig waren. (t.a.p.)

ad levenbeschouwing:

artikel 3: 'De vereeniging staat ten opzichte der Heilige schrift, op het standpunt van de officiële belijdenissen uit de dagen der reformatie '. (t.a.p.)

inkomsten:

Art. 13 der eerste statuten bepaalde: In hare geldelijke behoeften zal worden voorzien uit de inkomsten van schenkingen, erfstellingen en vrijwillige bijdragen en verder uit de contributiën der leden, waarvan het minimum vijf gulden jaarlijks zal bedragen'. Dat wilde zeggen: geen gemeentesubsidie.

De verpleegkosten werden vooral betaald door de protestantse diaconiën, voorts door het armbestuur en enkele particuliere weldoeners; sommigen werden gratis verpleegd. 

Door verpleging ver onder de kostprijs dreigde de vereniging begin 20e eeuw failliet te gaan wat door veranderend beleid kon worden afgewend. (t.a.p.)