Instellingen en personen

 
English | Nederlands

Persoon

ALGEMEEN
Naam Willem Drees sr.
naam, varianten de oude Drees
periode 1886 - 1988
biografie Biografisch Woordenboek van Nederland, IV, 116-120
Biografisch Woordenboek Socialisme, V, 58-65.
functies stenograaf bij de Staten-Generaal (vanaf 1907 met vast dienstverband)
voorzitter van de SDAP-federatie Den Haag (1911-1919 en 1920-1931)
lid Gemeenteraad Den Haag (1913-1941)
wethouder van Sociale Zaken, later van Financiën en Openbare Werken van Den Haag (1919-1933)
lid Provinciale Staten van Zuid-Holland (1919-1941)
vice-voorzitter van het partijbestuur van de SDAP (1927-1941)
  lid Tweede Kamer (1933-1940)
fractieleider SDAP (1939-1940)
lid van het College van Vertrouwensmannen (1944-1945)
minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid (1945-1948)
minister-president (1948-1958)
minister van Staat (1958-1988).
literatuur (NCC) publicaties van Drees sr.

“Inleidend woord door de minister van Sociale Zaken: Z. Exc. W. Drees”, in:
Tijdschrift voor Maatschappelijk Werk , 1(1947), p. 1-2

Drees aan het woord. Geschriften en redevoeringen, bijeengebracht en ingeleid door K. Voskuil
Amsterdam, 1952, 202 p.

Drees, neerslag van een werkzaam leven. Een keuze uit geschriften, redevoeringen, interviews en brieven uit de jaren 1902-1972 van Dr. W. Drees, voorzien van inleiding en commentaar van hemzelf en met redactionele medewerking van Paul van 't Veer
Assen, 1972, 283 p.

Drees 90. Geschriften en gesprekken, met inleiding door H. Daalder en interviews door G. Puchinger
Naarden, [1976], 333 p.

Herinneringen en opvattingen
Naarden, 1983, 142 p.

Op de kentering: een sociaal-democratische visie op Nederland en de wereld na de bevrijding, W. Drees, onder redactie van H. Daalder en J.H. Gaemers
Amsterdam, 1996, 247 p.

Het Nederlandse parlement, vroeger en nu
Naarden, 1975, 319 p.

Prae-adviezen over het onderwerp: De organisatie van de burgerlijke armenzorg, L.A. van Doorn, W. Drees Sr & J.W. Noteboom
Haarlem, 1937, 127 p.
[Geschriften van de Nederlandsche Vereeniging voor Armenzorg en Weldadigheid te Amsterdam, nr. 67]

Rede van de Minister-President, dr. W. Drees, op de eerste openbare vergadering van de Sociaal-Economische Raad op 21 juli 1950
[Z.pl.], 1950, 21 p.

Zestig jaar levenservaring
Amsterdam, 1962, 345 p.

“Sociaal beleid”, in:
Sociaal Maandblad , 1 (1946/47), p. 3-6
[verkorte weergave van een voordracht voor de Wiardi Beckmanstichting]


publicaties over Drees sr.

biografie:
Biografisch Woordenboek van Nederland, IV, 116-120
Biografisch Woordenboek Socialisme en Arbeidersbeweging, V, 58-65

Daalder, H., en N. Cramer (red.)
Willem Drees
Houten, 1988.  224 p.

Duynstee, F.J.F.M., en J. Bosmans
Het kabinet Schermerhorn-Drees, 24 juni 1945 - 3 juli 1946
Assen, 1977.  756 p.

Huis, F., en R. Steenhorst
Bij monde van Willem Drees. Levensschets van een groot Nederlander
Utrecht, 1985. 168 p.

Jansen van Galen, John, en Herman Vuijsje
Willem Drees, wethouder van Nederland
serie artikelen in de Haagse Post, 1980
2 de herziene druk, Unieboek Houten, 1986. 48 p. Baarn, 3 de druk, 1992, 193 p.
[de nadruk valt op de activiteiten van Drees tijdens de laatste oorlog en op de kwestie Indonesië
gebaseerd op interviews
over de sociale zekerheid p. 14-15 van de 2 de druk
daar ook p. 15 over de commissie-Romme van 1943-1944]

Ramakers, J.J.M. (red.)
Parlementaire geschiedenis van Nederland na 1945.  Dl. III: Het kabinet-Drees-Van Schaik (1948-1951). Dl. IV: Het kabinet-Drees II, 1951-1952, in de schaduw van de Koreacrisis
Nijmegen, Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, 1996-1997

Vader der ouden van dagen, brieven aan Willem Drees
Voorburg, [1998]. 55 p.

Wijnen, H.A. van
Willem Drees democraat
Weesp, 1984. 227 p.

NN
Vader der ouden van dagen. Brieven aan Willem Drees
Stichting Willem Drees-lezing [Den Haag, 1998].  55 p.
[selectie uit brieven van ouderen aan Drees persoonlijk uit dankbaarheid voor de totstandkoming van de Noodwet]
typering
zuil socialistische zuil
doelgroepen
ARCHIEF
periode archief 1901 - 1986
vindplaats Nationaal Archief, Den Haag
gedeponeerd in niet van toepassing
openbaarheid voor raadpleging van het archief is toestemming van mevr. Drees te Groningen vereist
geïnteresseerden kunnen het beste eerst contact opnemen met het Nationaal Archief te Den Haag
omvang; inventarisnummers onbekend
met de aanvulling van 1996: 1089 inv. nrs.
informatiedrager papier
vernietigd Drees sr. heeft vele dossiers geordend en ontdaan van stukken die hij niet wilde bewaren
vermoedelijk is ook een deel van het vooroorlogse brievenarchief verloren gegaan.
toegang(en) a) plaatsingslijst z.j. zonder inleiding, op studiezaal ARA
b) Gaemers, J.H. Voorlopige inventaris archief W. Drees sr. oktober 1996
in deze inventaris is de aanvulling uit 1996 verwerkt
kenmerk toegang 2.21.286
indices op toegang geen
originele archivalia van archiefvormer in andere archieven onbekend
originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven geen
opmerkingen de inventaris onder b) van Jelle Gaemers is een bewerking van de inventaris onder a) en is niet ter inzage in de studiezaal van het Nationaal Archief
daar is wel raadpleegbaar de toegang onder nummer 2.21.286
in oudere literatuur onder andere de publicaties  van het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis te Nijmegen wordt nog verwezen naar een vervallen nummering van de stukken
In de jaren zestig en zeventig zijn de belangrijkste in steno geschreven brieven door Drees zelf met hulp van medewerkers van het Algemeen Rijksarchief (thans: Nationaal Archief) omgezet in gewoon handschrift
daarbij zijn passages die door hem niet van belang werden geacht weggelaten.
INHOUD
structuur archief de oorspronkelijke structuur van het archief is onbekend
structuur toegang de inventaris-Gaemers heeft de volgende hoofdindeling:
Algemeen
Politieke werkzaamheden 1913-1940
De Tweede Wereldoorlog
Politieke Werkzaamheden (1945-1971)
“Ambteloos” burger
bijlagen bij de toegang geen
statistische gegevens statistiek pensioenvoorzieningen samengesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek, 1954 (inv. nr. 436)
inhoud overig aantekeningen over sociale zaken, in steno, 1945-1948 (inv. nr. 1013)
sociale verzekering, 1936-1939 (inv. nr. 1032) *
sociale zorg en steun aan werklozen voornamelijk in Den Haag, 1924-1938 (inv. nr. 618) *
rapport opgesteld door een commissie over een onderzoek naar de regeling van hulp aan werklozen, 1937 (inv. nr. 619) *
herziening Armenwet, 1937 (inv. nr. 79b) *

lidmaatschappen
Commissie van Advies voor Werkloosheid van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, 1926 (inv. nr. 739) *
Commissie van Advies voor de Werkloosheidsverzekering, 1929-1939 (inv. nr. 772) *
bestuur van de Nederlandse Vereniging van Armenzorg en Weldadigheid, ingekomen stukken, 1929-1943 (inv. nr. 742) *
Nationaal Crisis Comité, 1931-1936 (inv. nr. 865 en 759) *
commissie belast met een onderzoek of de hulp aan werklozen geheel of gedeeltelijk in natura moet worden verstrekt, 1932 (inv. nr. 782) *
Werkloosheidsraad, 1933 (inv. nr. 760) *
Staatscommissie Werklozenzorg, 1938-1940 (inv. nr. 792)
Algemene Armencommissie, 1928, 1942 en 1946 (inv. nrs. 693, 691 en 690) *
commissie uit de Hoge Raad van Arbeid belast met het uitbrengen van een preadvies over de kinderbijslag, 1928 en 1938 (inv. nrs. 791, 478 en 479)
Commissie Steunregeling/Armenwet, 1929-1931 (inv. nrs. 773-775) *
Rijkscommissie van Advies voor het Werkloosheidssubsidiefonds, 1936 en 1943 (inv. nrs. 787-789) *
Algemeen Steuncomité, 1939-1940 (inv. nrs. 796-798)
Commissie Ordening Maatschappelijk Hulpbetoon, 1943-1944 (inv. nr. 960) *
Commissie ter bestudering van de salarisering van de in communauteit levende personen, ingesteld door de minister van Onderwijs c.a., notulen en verslag, 1931-1932 (inv. nrs. 472-473)

ambtelijk dagboek , periode 13 september 1954 - 23 april 1956 (inv. nr. 657)*

minister van sociale zaken
overzichten van belangrijke, op het ministerie in behandeling zijnde zaken, 1945 (inv. nr. 424) *
verslagen van de verrichtingen van het ministerie, tweede halfjaar 1945 (inv. nr. 416) *
verslagen van verrichtingen van het ministerie over de jaren 1946-1948 (inv. nrs. 417-419) *
beknopt overzicht van de gevoerde sociale politiek in de jaren 1945-1948 (inv. nr. 428) *
overzichten van werkzaamheden onder meer van de afdeling Sociale Bijstand periode juli 1945 - juni 1947 (inv. nr. 427) *
notulen vergadering van chefs, 17 oktober 1945 (inv. nr. 423) *
Stichting van de Arbeid, 1945-1946 en z.d. (inv. nr. 445)
sociale verzekering, stukken ontvangen als minister, 1945-1952 (inv. nr. 432) *
steunregeling voor werklozen, 1945-1947 (inv. nr. 441)
verslag van het Congres van de Arbeid gehouden op 20 november 1946 (inv. nr. 416) *
verslag Derde Congres voor Sociale Verzekering gehouden op 26 en 27 juni 1946 (inv. nr. 434)
totstandkoming Noodwet Ouderdomsvoorziening en Algemene Ouderdomswet, 1946-1948 en 1954-1956 (inv. nr. 435) *
dankbetuigingen voor de Noodwet Ouderdomsregeling en de Algemene Ouderdomswet onder meer door de Algemene Bond van Ouden van Dagen, 1946-1985 en z.d. (inv. nrs. 510 en 440)
NB: een omvangrijk bestand
persconferentie van de minister op 1 juni 1948 (inv. nr. 430)

overige stukken
reorganisatie van de armenzorg, 1941-1944 (inv. nr. 251) *
nota over de te voeren regeringspolitiek na de bevrijding, met bijlagen, 9 januari 1945 en 20 juni 1950 (inv. nr. 305) *
knipsels, circulaires en brochures over de vakbeweging en het Nederlands Arbeidsfront, 1940-1942 (inv. nr. 828)
gedachtevorming binnen de SDAP over de maatschappij na de oorlog, 1942-1944 (inv. nr. 250)
raakvlakcommissies Maatschappelijk Werk/Sociale Zaken en Maatschappelijk Werk/Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, 1954 (inv. nr. 650)
medewerking aan radio- en televisie-uitzendingen, 1956-1984 (inv. nrs. 511 en 932) *.
verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan Drees heeft direct en anders wel indirect bemoeienis gehad met alle in de periode 1947-1958 tot stand gekomen sociale verzekeringswetten
in het bijzonder geldt dit echter de volgende wetten:
Noodwet Ouderdomsvoorziening (1947)
Werkloosheidswet (1949)
Algemene Ouderdomswet (1956)
Algemene Weduwen- en Wezenwet (1959)

van belang zijn verder:
Armenwet (1912)
Kinderbijslagwet (1939)
Kinderbijslagwet voor rentetrekkers (1948)
Wet op de Bedrijfsorganisatie (1950)
Noodwet Kinderbijslag Kleine Zelfstandigen (1951)
Organisatiewet Sociale Verzekering (1952)
Beroepswet (1955)
Wet op de Sociale Verzekeringsbank en de Raden van Arbeid (1956)
Algemene Kinderbijslagwet (1962).
verwijzing naar andere archiefvormers
geografische verwijzingen Nederland
internationaal niet van toepassing
opmerkingen een deel van de stukken is geschreven in steno (systeem Groote)
Drees deed veel zaken telefonisch af en zijn brieven zijn in het algemeen kort en bondig (vriendelijke mededeling drs. Jelle Gaemers, Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, Den Haag)
de met een asterisk (*) gemerkte stukken zijn nader ontsloten.

Nadere toegang: Persoonlijk archief van W. Drees sr.