Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

De Maatschappij tot Nut van 't Algemeen en haar afdelingen waren primair gericht op het 'beschaven' van het volk, de afdeling Doesburg spande zich bovendien in nijvere lieden die in de problemem waren gekomen, door het verlenen van voorschotten tegen een geringe rente, op de been te houden of te helpen en zo woeker en werkeloosheid te bestrijden.

De gebruikelijke beschavingsarbeid als het oprichten van scholen, een bibliotheek; daarnaast richtte het departement Doesburg een Spaar- en Hulpbank op die, naast het stimuleren van het sparen voorschotten aan nijvere ambachtslieden verleende tegen geringe rente om zo woeker en werkeloosheid te bestrijden.

de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, opgericht in 1784 te Edam en vanaf 1787 gevestigd te Amsterdam.

ad oprichtingsdatum en leden:

W.W. Mijnhardt en A.J. Wichers (reds.), Om het Algemeen Volksgeluk. Twee eeuwen particulier initiatief 1784-1984. Gedenkboek ter gelegenheid van het tweehonderdjarig bestaan van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen (Edam 1984) 65 en 242.

ad laatste vermelding:

geen, ad afdeling Doesburg bestaat nog.

Archief- en overige gegevens zijn ontleend aan

NEHA, BedrijfsArchieven Register Nederland, te raadplegen op http://www.neha.nl/barn/spaarbanken.html (19-4-2011).

ad levensbeschouwing:

neutraal met een protestantse inslag die in de loop der tijd minder dominant werd.

ad leden:

Tot circa 1900: mannen, zonder dat vrouwen expliciet werden uitgesloten, ze waren gewoon geen lid. Mijnhardt schrijft over het jaar 1864: 'Aan het afzonderlijk lidmaatschap van de vrouw werd toen nog helemaal niet gedacht. Dat komt pas weer 35 jaar later.' (Mijnhardt/Wichers 65)