Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

de activiteiten van de in het diocees gevestigde Kruisverbonden, die als doel hadden het alcoholisme in katholieke geest te bestrijden, te stimuleren en coördineren

het stimuleren en coördineren van de activiteiten van de in het diocees gevestigde Kruisverbonden die als doel hadden het alcoholisme in katholieke geest te bestrijden en de christelijke matigheid te bevorderen

Sobriëtas Nederlandschen Bond van Roomsch-Katholieke vereenigingen tot bestrijding van drankmisbruik, in 1899 opgericht en gevestigd in Maastricht.

De kruisverbonden te Aalten, Almelo, Amersfoort, Apeldoorn, Arnhem, Bolsward, Borne, Bunnik, Compascuum, Culemborg, Deventer, Didam, Enschede, Gendt, Glanerbrug, Goor, Groenloo, Groningen, Haaksbergen, Harmelen, 's Heerenberg, Hengelo, Hilversum, Huissen, Kampen, Laren (NH), Leeuwarden, Lemmer, Losser, De Lutte, Martenshoek, Munstersche Veld, Oldenzaal, Ootmarsum, Raalte, Sneek, Stadskanaal, Ter Apel, Utrecht, Vollenhoven, Vriezenveen, Wageningen, Wierden, Wolvega, IJsselstein, Zandberg, Zutphen en Zwolle.

Voorts Maria-Vereenigingen o.a. te Enschede, Goor, Leeuwarden en Jongensbonden (12-16 jaar), o.a. te Deventer, Enschede.

de Anna-Vereeniging o.a. te Enschede (voor ouders die beloven hun kinderen in geheelonthouding op te voeden)

Alphons Ariëns en Arnold Engels.

Onze Pius-Almanak voor het jaar des Heeren 1903 (Alkmaar 1903) 318-322.

G. Brom, De nieuwe kruistocht. Drankweergeschiedenis van Rooms Nederland 1895-1907 (Helmond 1909) 55-56.

ad laatst vermelding:

ontleend aan het jaar van uitgave van het publicatie van Dieges

ad begindatum:

In de inleiding van de Inventaris der archieven van de drankbestrijdingsorganisaties in de gemeente Leeuwarden wordt als oprichtingsdatum van de Utrechtse diocesane Bond 21 november 1897 vermeld.

uit die inleiding:

'Op 9 en 10 oktober 1898 werd te Utrecht een congres gehouden waaraan ook werd deelgenomen door de omstreeks dezelfde tijd opgerichte diocesane bonden van de bisdommen Den Bosch en Roermond.' Door dit congres, waar o.m. door de Aartsbisschop het woord werd gevoerd, werd de beweging der Kruisverbonden in het land bekend. Hier ook werd de nationale bond "Sobrietas" (Nederlandse bond van R.K. verenigingen ter bestrijding van het drankmisbruik) opgericht, welke als zelfstandige organisatie naast de diocesane bonden zou werken, doch in 1904 in Amersfoort werd omgezet in een federatie van zelfstandige diocesane bonden.

ad richtgroep:

alcoholici, ook preventief