Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

 
English | Nederlands

Vereeniging "Door Arbeid tot verbetering", Afdeeling Bergum der -

Naam Vereeniging "Door Arbeid tot verbetering", Afdeeling Bergum der -
Plaats Bergum
Provincie Friesland
Begindatum 1894 (oprichting)
Einddatum 1910 (laatste vermelding)
Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
Arbeiders, Werklozen
Werkingsgebied Lokaal
Doelstelling

het lot van de Friese landarbeiders verbeteren (inventaris)

'zoveel mogelijk de sociale nooden in het gewest te beperken' (Blankenberg)

Activiteit

Beoogde activiteit:

'1. Verbetering van de onderhoudplicht. Die leverde gedurende het hele jaar meer werk op bij de boeren.

2. Pogingen om te komen tot het oprichten van waterschappen, waarin werklozen aan de slag konden.

3. Het pachtvraagstuk. Door de bestaande regelingen had de pachter te weinig zekerheid dat de vruchten van door hem aangebrachte verbeteringen aan het einde van de pachttermijn aan hem ten goede zouden komen. Bovendien was het zeer de vraag of de door hem gemaakte kosten door de landeigenaar gerestitueerd zouden worden. Door die onzekerheden werd veel onderhoudswerk door de pachtboeren achterwege gelaten.

4. Het ontginnen van woeste gronden.

5. Het subsidiëren van cursussen voor werklozen, die door sommige afdelingen op touw werden gezet.

Van dit alles is in de praktijk niet bijster veel terechtgekomen'.

(citaten uit de inleiding van de inventaris)

 

Het doel te bereiken door het bieden van werk tegen loon, want 'door het aansporen tot en laten uitvoeren van productieven arbeid ter verbetering van reeds in cultuur zijnde gronden en door ontginning van daarvoor geschikte gronden wordt in hooge mate de werkverschaffing in de hand gewerkt.' (Blankenberg)

Afdeling van

de provinciale Vereeniging “Door arbeid tot verbetering” opgericht in 1894 en gevestigd te Leeuwarden.

Verantwoording gegevens

algemeen:

Gegevens ontleend aan de (inleiding van de) inventaris van het archief van de provinciale vereniging.

algemeen en in het bijzonder ad relaties:

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 888.

 

Opmerkingen

Voor de provinciale vereniging geldt, blijkens de inleiding van de inventaris: dat de vereniging vanaf 1900 niets meer heeft ondernomen. De laatste tien jaar tot de uiteindelijke opheffing (1910) bestond ze alleen nog op papier.

Hoewel de afdelingen de uitvoerders behoorden te zijn van de hooggestemde op provinciale niveau geformuleerde doelstellingen is niet duidelijk in hoeverre zij deze ook bereikt hebben.

af einddatum:

De inventaris van het verenigingsarchief vermeld voor de afdeling Tietjerkstradeel archiefmateriaal tot 1910.

Archief

Het archief van de Vereeniging "Door arbeid tot verbetering" , dat onder toegangsnummer 130-22 wordt bewaard in Tresoar Fries Historisch en Letterkundig Centrum bevat in de rubriek 'Stukken waarvan het verband met één der archieven niet kan worden aangetoond' o.m.:

Notulenboek van de afdeling Tietjerksteradeel I, 1895 1910.