Vereeniging tot het stichten van een ziekenhuis voor Protestanten te 's Hertogenbosch
| Naam | Vereeniging tot het stichten van een ziekenhuis voor Protestanten te 's Hertogenbosch |
| Plaats | Den Bosch |
| Provincie | Noord-Brabant |
| Begindatum | 1883 (eerste vermelding) |
| Einddatum | 1976 (laatste vermelding) |
| Levensbeschouwing | protestants |
| Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
|
Protestanten (plaatselijk), Zieken |
| Leden (uitleg)
De groep waaruit de leden afkomstig zijn
|
Mannen en vrouwen |
| Werkingsgebied | Regionaal |
| Doelstelling | het stichten binnen 's-Hertogenbosch van een inrichting tot verpleging van onvermogende, bij voorkeur dáár ter stede woonachtige, Protestantsche zieken. (Goossens) Eventueel zouden ook betalende patiënten opgenomen kunnen worden maar de behoeftigen zouden voorop moeten staan. (Kappelhof) |
| Activiteit | het propageren van en werven van fondsen voor de bouw van een eigen protestants ziekenhuis, zodat geen protestantse zielen meer verloren zouden gaan door mogelijke bekeringsijvers van m.n. rooms-katholieke ziekenverzorgers. |
| Oprichters | Het initiatief kwam van ds. D.G.M. Roldanus, predikant van de Hervormde Gemeente van Den Bosch, die een oprichtingscommissie vormde om de statuten op te stellen; ook was hij al vóór de totstandkoming van de vereniging begonnen fondsen te werven. |
| Bestuursleden | Het eerste bestuur was als volgt samengesteld: mr. F.H. Bondan, vice-president van het Gerechtshof, voorzitter; E. Elemans, ingenieur-verificateur van het kadaster van Den Bosch, secretaris; L. Margraf, advocaat en grootgrondbezitter te Vught, penningmeester. Voorts de leden: ds. D.G.M. Roldanus, A.F. Stickel Schoemaker, zonder beroep, J.L. Wilbrennink, ritmeester der huzaren, mr. W.D. Bosch Hzn., president van de arrondissementsrechtbank van Den Bosch. Korte tijd later werd het bestuur aangevuld met de leden: mr. E. van Heloma, griffier van het Gerechtshof, R. Nicolai, controleur der directe belastingen van het kadaster. |
| Eigen gebouw (adres) | Het beoogde 'ziekenhuis met protestantse signatuur' kon 'na lang sparen en veel vergaderen' in 1914 dan eindelijk geopend [worden]. |
| Koninklijk Besluit | 11 mei 1883 nr. 51 |
| Staatscourant | 4 juli 1883 |
| Goossens van Eyndhove nr. (uitleg)
Het nummer waaronder de vereniging is opgenomen in: A.E.G. Goossens van Eyndhove, De vereenigingen erkend krachtens de wet van 22 april 1855 (Stbl. 32) (Den Haag 1891). Dit repertorium bevat alle verenigingen die tussen 1855 en 1890 erkenning hadden gekregen krachtens de Wet op de Vereniging van 1855. Goossens van Eyndhove stelde het repertorium samen op basis van de Staatscourant, waarin de statuten van alle erkende verenigingen gepubliceerd werden. Hij nam daaruit op: de naam van de vereniging, de plaats van vestiging, de doelstelling, de datum en het nummer van het Koninklijk Besluit en de datum van de Staatscourant waarin de statuten afgedrukt stonden.
|
1795 |
| Verantwoording gegevens | A.C.M. Kappelhof, Het protestants ziekenhuis Willem-Alexander 1914-1989 (Den Bosch 1989) 23-32. ad eigen gebouw: Historie van het Carolusziekenhuis-Jeroen Bosch Ziekenhuis http://www.jbz.nl/smartsite.shtml?ch=int&id=101265. Geraadplegd op 10 maart 2010. |
| Gevraagde inlichting niet ontvangen |
Blankenberg c.s. hebben tijdens hun onderzoek voor de Gids de vereniging een vragenlijst gestuurd, maar geen enkele reactie daarop gehoord. In de Gids is daarom bij deze instelling vermeld dat de gevraagde inlichtingen niet ontvangen waren. Meer
Blankenberg c.s. schrijven in hun inleiding op de Gids (p. XVI), dat dit regelmatig voorkwam, maar zij gaan niet in op mogelijke verklaringen. We kunnen veronderstellen dat instellingen op hun privacy gesteld waren en het niet nodig vonden hun werkwijze en ondersteuningscriteria openbaar te maken. Naast geslotenheid kunnen er echter ook heel andere verklaringen zijn: misschien was een instelling gebrekkig georganiseerd of functioneerde niet meer op het moment dat de enquête ontvangen werd.
|
| Opmerkingen | leden: De kerkeraden van de Hervormde, de Evangelisch-Lutherse en de Waalse gemeente waren q.q. lid, terwijl verder alle Bossche protestanten lid konden worden. inkomsten: De minimum contributie bedroeg f. 3. In de jaren 1883-94 is via de bestuursleden, tevens vrijmetselaars Bosch en Nicolai, zonder succes geprobeerd financiële steun voor het te bouwen ziekenhuis te verkrijgen van vrijmetselaarsloges van Den Bosch (De Edelmoedigheid) en Rotterdam (Fréderic Royal) zónder dat deze in ruil daarvoor te grote invloed in het bestuur van de vereniging zouden krijgen. Na 1884 begon de vereniging met verspreiding van circulaires en propagandareizen; voorts vormden giften en legaten een soms rijkvloeiende bron van inkomsten. 'In 1890 beschikte de vereniging al over een vermogen van f. 29.000, in 1897 werd de f. 50.000 gepasseerd, in 1903 bedroeg het kapitaal f. 64.000.' (Kappelhof) In 1901 werd de Stichting Het Protestants Ziekenhuis opgericht, die de bouw van het ziekenhuis voor zijn rekening zou nemen. De Vereniging bleef daarnaast bestaan, nu voornamelijk als fondswervende organisatie. |
Archief
Het archief van de 'Vereeniging tot het stichten van een ziekenhuis voor Protestanten te 's Hertogenbosch' 1883 – 1976 wordt onder toegangsnummer 435 bewaard in het Stadsarchief Den Bosch. De inventaris is (nog) niet via de website van het Stadsarchief te raadplegen.
Literatuur
Toon publicaties van de vereniging
Publicaties van de vereniging
Verberg publicaties van de vereniging
- Kappelhof, A.C.M., Het protestants ziekenhuis Willem-Alexander 1914-1989 (Den Bosch 1989).