Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

 
English | Nederlands

Vereeniging "Door Arbeid tot verbetering", Afdeeling Smallingerland der -

Naam Vereeniging "Door Arbeid tot verbetering", Afdeeling Smallingerland der -
Plaats Smallingerland
Provincie Friesland
Begindatum 1894 (oprichting)
Einddatum 1909 (laatste vermelding)
Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
Arbeiders, Werklozen
Werkingsgebied Lokaal
Doelstelling

het lot van de Friese landarbeiders verbeteren (inventaris)

'zoveel mogelijk de sociale nooden in het gewest te beperken' (Blankenberg)

Activiteit

Beoogde activiteit:

'1. Verbetering van de onderhoudplicht. Die leverde gedurende het hele jaar meer werk op bij de boeren.

2. Pogingen om te komen tot het oprichten van waterschappen, waarin werklozen aan de slag konden.

3. Het pachtvraagstuk. Door de bestaande regelingen had de pachter te weinig zekerheid dat de vruchten van door hem aangebrachte verbeteringen aan het einde van de pachttermijn aan hem ten goede zouden komen. Bovendien was het zeer de vraag of de door hem gemaakte kosten door de landeigenaar gerestitueerd zouden worden. Door die onzekerheden werd veel onderhoudswerk door de pachtboeren achterwege gelaten.

4. Het ontginnen van woeste gronden.

5. Het subsidiëren van cursussen voor werklozen, die door sommige afdelingen op touw werden gezet.

Van dit alles is in de praktijk niet bijster veel terechtgekomen'.

(citaten uit de inleiding van de inventaris)

 

Het doel te bereiken door het bieden van werk tegen loon, want 'door het aansporen tot en laten uitvoeren van productieven arbeid ter verbetering van reeds in cultuur zijnde gronden en door ontginning van daarvoor geschikte gronden wordt in hooge mate de werkverschaffing in de hand gewerkt'. (Blankenberg)

Afdeling van

de provinciale Vereeniging “Door arbeid tot verbetering” opgericht in 1894 en gevestigd te Leeuwarden.

Verantwoording gegevens

algemeen:

Gegevens ontleend aan de (inleiding van de) inventaris van het archief van de provinciale vereniging en aan de omschrijving van het archief van de afdeling Smallingerland daarin.

algemeen en in het bijzonder ad relaties:

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 888.

 

Opmerkingen

Voor de provinciale vereniging geldt, blijkens de inleiding van de inventaris, dat de vereniging vanaf 1900 niets meer heeft ondernomen. De laatste tien jaar tot de uiteindelijke opheffing (1910) bestond ze alleen nog op papier.

Hoewel de afdelingen de uitvoerders beoogden te zijn van de op provinciaal niveau geformuleerde doelstellingen is niet duidelijk in hoeverre zij daarin geslaagd zijn.

af einddatum:

De inventaris van het verenigingsarchief vermeld voor de afdeling Smallingerland archiefmateriaal tot 1909.

Archief

Het archief van de Vereeniging "Door arbeid tot verbetering" , dat onder toegangsnummer 130-22 wordt bewaard in Tresoar Fries Historisch en Letterkundig Centrum  bevat onder meer archief afkomstig van de afdeling Smallingerland.

Toon archiefinfo
Verberg archiefinfo

Naam archiefbewaarplaats Tresoar Fries Historisch en Letterkundig Centrum
Naam collectie Vereniging "Door arbeid tot verbetering"
Beheersnummer 130-22
Toegang inventaris
Openbaarheid volledige openbaarheid
Statuten ja

Huishoudelijk reglement, 1894.

Notulen ja

Notulenboek, 1894-1902.

Notulenboek, 1903-1909.

Jaarverslagen ja

Jaarverslagen, 1894/1895-1895/1896.

Overige stukken ja

Brief aan het hoofdbestuur van de vereniging met een opgave van de land- en waterwegen in de gemeente Smallingerland, die in een slechte staat van onderhoud verkeren, 1895. Minuut.

Stukken betreffende het organiseren van een cursus in het manden maken, 1896-1897.

Stukken betreffende het subsidiëren van de activiteiten van de afdeling door de Maatschappij tot Nut van het Algemeen, 1897.

Stukken betreffende het bevorderen van het ambachtsonderwijs in de gemeente Smallingerland, 1898-1900.

Reglement voor het door de afdeling in het leven geroepen `Schapenfonds', 1901.

Stukken betreffende een plan om te komen tot de oprichting van een waterschap `de Greeuw', 1902.

Brief aan de Provinciale Bibliotheek van Friesland met de mededeling, dat het archief van de afdeling bij die instelling zal worden gedeponeerd, 1910.

Inventaris van het archief van de afdeling, (1910).