Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

• vanaf 1899: Utrechtse Woning-maatschappij, voorheen Derde Maatschappij tot verbetering der woningen voor arbeidenden en minvermogenden

alles wat in verband tot de woning geacht kan worden de armoede te verligten en den gezondheidstoestand der stad Utrecht te verbeteren

Welgestelde leden kochten aandelen in de Maatschappij en kregen een dividend uitgekeerd dat varieerde van vier tot ruim zeven procent. Op die manier combineerden zij naastenliefde met eigenbelang op korte termijn.

Met het geld kochten de Maatschappijen 'bestaande panden en lapten ze zo goed mogelijk op of sloopten ze en bouwden er nieuwe voor in de plaats'.

de Eerste en Derde Maatschappij tot Verbetering der Woningen van Arbeidenden en Minvermogenden opgericht in resp. 1850 en 1860 en eveneens gevestigd te Utrecht.

De Utrechtse Woning-maatschappij, tezamen met de Eerste en Derde Maatschappij

'een belangrijke rol in dit drietal [Maatschappijen tot verbetering van der Woningen van Arbeidenden en Minvermogenden] speelde de medicus H.J. Broers, die jarenlang voorzitter was van de Gezondsheidscommissie'. ('t Hart)

P.D. 't Hart, Leven in Utrecht Groei naar een moderne stad (Hilversum 2005) 122.

Gegevens ontleend aan de inventaris van het verenigingsarchief.

ad begindatum:

de inleider van de inventaris vermeldt 1855 als begindatum van de 'Eerste', 1858 als die van de 'Tweede' en 1860 als die van de Derde Maatschappij.

ad einddatum:

in 1899 werden de aandelen van de Eerste en Tweede Maatschappij geconverteerd naar de 'Derde Maatschappij', die vervolgens per 1 mei 1899 werd omgedoopt in de Utrechtsche Woning-Maatschappij, voorheen Derde Maatschappij tot verbetering der woningen voor arbeidenden en minvermogenden (Statuten goedgekeurd bij KB van 22-03-1899, nr. 12, Stc. nr. 82). (inleiding inventaris)