Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

• Christelijk Hulpbetoon (verkorte, gangbare benaming)

'voor het Protestantisme te waken en werkzaam te zijn, door Protestanten, bijzonder behoeftige, tegen den invloed der Propaganda te beveiligen' (inleiding inventaris Chr. Hulpbetoon)

'voor het Protestantisme werkzaam zijn in het bijzonder door het verlenen van geldelijke steun aan Protestanten en Protestantse instellingen in de meest uitgebreide zin' (inleiding inventaris Vereeniging van Welstand)

Op lokaal niveau behulpzaam zijn bij het verwezelijken van de doelstellingen van de landelijke vereniging, hetgeen m.b.t. de armenzorg betekende:
'- door giften, of voorschotten zonder of tegen eene geringe rente, de belangen van hen, die zulks waardig zijn, zoo veel mogelijk voorstaan;
- medewerken, dat brave, minvermogende, Protestanten eigendom verkrijgen of behouden'

de Protestantsche Vereeniging Christelijk Hulpbetoon, opgericht in 1844 te Den Bosch.

De algemene gegevens zijn ontleend aan de data m.b.t. de landelijke vereniging, de gegevens m.b.t. de afdeling Leeuwarden, inclusief de eerste en laatste vermelding, aan de omschrijving van de dossiers in de inventaris van het archief van de Hervormde Gemeente Leeuwarden en in de inventaris van het archief van de landelijke vereniging op het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis te Amsterdam (IISG)