Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

'Het doel is, zooveel mogelijk aan minvermogende Protestanten gedurende den winter werk te verschaffen, ten einde hen voor gebrek te behoeden en bedalerij te weren; voorts: uitdeeling van brood en turf aan ouden van dagen en zieken "en aan dezulken die zich door arbeidzaamheid, eergevoel en goed gedrag onderscheiden."' (Blankenberg)

Het oprichten en in stand houden van een werkinrichting, die 'de strekking [heeft] niet alleen om behoeftigen, zoo veel mogelijk, aan het werk te houden, maar ook om de diaconiefondsen in zoo ver te hulp te koomen, dat de behoefte aan de bedeeling in evenredigheid der verdienste door arbeid verminderd, en daarenboven, ten aanzien van velen als voorbehoedmiddel kan worden beschouwd, om hen niet tot algeheele verarming en alzoo ten laste der diaconie te doen vervallen.' (uit bijlage 2 van Tot nut en zegen: 'Het hoofdstuk "Armwezen" in het uitvoerig en beredeneerd verslag der Gemeente Zutphen over het jaar 1852, 16-30'.

'Het loon wordt betaald in geld, desverkiezende gedeeltelijk in brandstoffen. Het bestuur beslist op de aanvrage van werk of bedeeling. (...) Voor de gratis-bedeeling wordt het 1/3 der collecte afgezonderd, die jaarlijks plaats vindt. De bedeeling bedraagt ten hoogste f 5. Het werk bestaat in touwpluizen.' (Blankenberg)

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 371-372.

B. Looper en Harry Mes, Tot nut en zegen der arbeidende klasse. De David Evekink Stichting 1848-1988 Van armenzorg tot sociale woningbouw (Zutphen 1988) 34-35, 129-130.

'De inrichting gaat uit van den algemeenen kerkeraad der Herv. gemeente Zutphen en staat onder oppertoezicht van dit college.' (Blankenberg)