Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

• Vereeniging tot stichting en instandhouding van een Diaconessenhuis (vanaf november 1892)

Het opleiden en huisvesten van protestantsche vrouwen om zich geheel en al en onbaatzuchtig te wijden aan ziekenverpleging.

Het oprichten en instandhouden van het Diaconessenhuis, waar zieken worden verpleegd, maar ook zieken aan huis worden bezocht en verzorgd en worden voorzien van etenskaarten, melk en eieren. (Blankenberg)

Vereeniging "Diaconessen-Inrichting" te Den Haag, opgericht in 1865.

J.W. Berkelbach van Sprenkel, predikant van de Hervormde gemeente te Breda en T.J.J. Gori, huisarts.

Koningin-moeder Emma werd eerst in 1902 beschermvrouwe; vóór die tijd deed zij wel schenkingen.

Als de eerste bestuursleden ds. J.W. Berkelbach van Sprenkel, voorzitter, H.E. Antink, penningmeester en E.R.E. Brants, secretaris, de een na de ander moeten opstappen wegens verhuizing of anderszins wordt de leiding van huis en vereniging op 22 april 1892 formeel overgenomen door een comité van vijf vrouwen, te weten: mevr. Gori-Van Emden, presidente, mevr. Stutterheim-van 't Hooft, mevr.Kuijck-Pel Rijcken, mej. A. Sutherland, secretaresse en mej. N. Koomans, penningmeesteresse.

De inrichting werd gestart in een huurhuis, pand Middellaan C 678, later huisnummer 10.

In 1893 was bijna f. 5000 vergaard; voor dat bedrag werd een eigen pand aan de Nieuwe Huizen aangekocht, dat op 1 mei 1894 betrokken kon worden. Eerst in 1903 kon het Ziekenhuis op de Wilhelminasingel in gebruik genomen worden.

1 en 2 januari 1899

H. Huijgens van Kollenburg, inventaris van de Vereniging tot stichting en instandhouding van een Diaconessenhuis te Breda, 1890-1987 (1992) Publicatiereeks/Gemeentearchief Breda inventaris nr. 5. De inleiding van deze inventaris 5-47.

A. Hallema, De geschiedenis van het Bredase Diaconessenhuis, 1890-1950 (Breda 1950).

Register van de Staatscourant 1892.

Vermeld in J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 717.

algemeen:

De samenwerking met de Vereeniging Haagsche diaconesseninrichting hield in dat de vereniging 'Breda voor de centen en de huisvesting zou zorgen en het Haagse Huis voor de werkkrachten'. Dit duurde tot de Bredase vereniging koninklijke goedkeuring kreeg in november 1892. Daarna ging zij als zelfstandige vereniging verder.

ad begindatum:

'Als oprichtingsdatum geldt 1 maart 1890 omdat toen het werk in het pand Middellaan C 678 begon met de aankomst van twee Haagse diaconesssen'.

ad einddatum:

De vereniging bestaat nog steeds, het diaconessenhuis is inmiddels op 1 januari 1987 gefuseerd met het Laurensziekenhuis.

ad leden:

het aantal (werkende) leden was beperkt: aanvankellijk 3 tot 12, bij voorkeur vrouwen; zij moesten van protestantse huize zijn. Bestuur en leden vergaderden tezamen.

Contribuanten waren degenen die morele steun en geld gaven.