Vereeniging "Door Arbeid tot verbetering", Afdeeling Leeuwarden der -
| Naam | Vereeniging "Door Arbeid tot verbetering", Afdeeling Leeuwarden der - |
| Plaats | Leeuwarden |
| Provincie | Friesland |
| Begindatum | 1894 (oprichting) |
| Einddatum | 1909 (laatste vermelding) |
| Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
|
Arbeiders, Werklozen |
| Werkingsgebied | Lokaal |
| Doelstelling | het lot van de Friese landarbeiders verbeteren (inventaris) 'zoveel mogelijk de sociale nooden in het gewest te beperken' (Blankenberg) |
| Activiteit | Het streven naar '1. Verbetering van de onderhoudplicht. Die leverde gedurende het hele jaar meer werk op bij de boeren. 2. Pogingen om te komen tot het oprichten van waterschappen, waarin werklozen aan de slag konden. 3. Het pachtvraagstuk. Door de bestaande regelingen had de pachter te weinig zekerheid dat de vruchten van door hem aangebrachte verbeteringen aan het einde van de pachttermijn aan hem ten goede zouden komen. Bovendien was het zeer de vraag of de door hem gemaakte kosten door de landeigenaar gerestitueerd zouden worden. Door die onzekerheden werd veel onderhoudswerk door de pachtboeren achterwege gelaten. 4. Het ontginnen van woeste gronden. 5. Het subsidiëren van cursussen voor werklozen, die door sommige afdelingen op touw werden gezet. Van dit alles is in de praktijk niet bijster veel terechtgekomen'. (citaten uit de inleiding van de inventaris) Het doel te bereiken door het bieden van werk tegen loon, want 'door het aansporen tot en laten uitvoeren van productieven arbeid ter verbetering van reeds in cultuur zijnde gronden en door ontginning van daarvoor geschikte gronden wordt in hooge mate de werkverschaffing in de hand gewerkt.' (Blankenberg) |
| Afdeling van | de provinciale Vereeniging "Door arbeid tot verbetering" opgericht in 1894 en gevestigd te Leeuwarden. |
| Verantwoording gegevens | algemeen: Gegevens ontleend aan de inventaris van het archief van de provinciale vereniging en aan de omschrijving van het afdelingsarchief. Blankenberg, J.F.L., H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 887.
|
| Opmerkingen | Voor de provinciale vereniging geldt, blijkens de inleiding van de inventaris: dat de vereniging vanaf 1900 niets meer heeft ondernomen. De laatste tien jaar tot de uiteindelijke opheffing (1910) bestond ze alleen nog op papier. Hoewel de afdelingen de uitvoerders beoogden te zijn van de op provinciaal niveau geformuleerde doelstellingen is niet helemaal duidelijk in hoeverre zij daarin ook zijn geslaagd. |
Archief
Het archief van de Vereeniging "Door arbeid tot verbetering", dat onder toegangsnummer 130-22 wordt bewaard in Tresoar Fries Historisch en Letterkundig Centrum bevat archief m.b.t. de afdelingen Leeuwarden.
| Naam archiefbewaarplaats | Tresoar Fries Historisch en Letterkundig Centrum |
| Naam collectie | Vereniging "Door arbeid tot verbetering" |
| Beheersnummer | 130-22 |
| Toegang | inventaris |
| Openbaarheid | volledige openbaarheid |
| Reglementen | ja Voorlopig reglement, 1895. |
| Ledenlijsten | ja Ledenlijst, 1894-1895. |
| Notulen | ja Notulen, 1895-1909. |
| Jaarverslagen | ja Jaarverslagen, ingekomen van de door de afdeling in het leven geroepen commissie tot bevordering van de huisvlijt, 1895/1896, 1896/1897. |
| Correspondentie | ja Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1901-1903. |
| Overige stukken | ja Lijsten van personen die de gemeente Leeuwarden verlaten of zich daar gevestigd hebben, met aantekening van hun beroep, 1890-1893. Lijsten van werkloze inwoners van de gemeente Leeuwarden met vermelding van hun laatste beroep en het daarmee verdiende uurloon, (1894). Bovendien bevindt zich in de rubriek: 'Stukken waarvan het verband met één der archieven [van de provinciale vereniging of van de afdelingen] niet kan worden aangetoond' het volgende archiefmateriaal: Overeenkomst ter voorkoming van werkstakingen gesloten tussen eigenaren of vruchtgebruikers van landerijen in gemeente Het Bildt, ongedateerd. Ledenlijsten en stukken betreffende het bedanken van leden, 1896-1897 en z.j. Stukken betreffende het zenden van afgevaardigden van de afdelingen naar de algemene vergadering, 1896-1897. Stukken betreffende het afnemen door de vereniging van 110 exemplaren van een brochure van E. Bergsma, burgemeester van Het Bildt, 1896. Stukken betreffende het doen van pogingen tot het verbeteren van het bewerken van vlas en betreffende het onderzoeken van de mogelijkheden voor het verbouwen van hop, 1897. Brief van A. Velding te Buitenpost over de resultaten bij het kweken van teen ten behoeve van de mandenmakerij, 1897. Circulaire van de Volksbond, vereniging tegen drankmisbruik, 1892. Jaarverslagen van de Vereniging ter bevordering van het ambachtsonderwijs in Drenthe, 1893/1894 1896/1897. Brochures 'Loonen, arbeidsduur en werkloosheid te Leeuwarden', uitgegeven door de afdeling Leeuwarden, 1895. Notulenboek van de afdeling Tietjerksteradeel I, 1895, 1910. |