Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

de parochies van de H. Petrus, de H. Maria en de H. Dominicus

Artikel 2. der Algemeene bepalingen luidt:

Geen liefdewerk moet geacht worden vreemd te zijn aan de Vereeniging, ofschoon zij meer bepaaldelijk ten doel heeft het bezoeken van arme gezinnen. De leden der Vereeniging maken zich dus de gelegenheid ten nutte, om vertroostingen te bieden aan de zieken en gevangenen, om onderwijs te bezorgen aan arme, verlatene of gevangene kinderen en godsdienstige hulp te verschaffen aan hen, wien het daaraan in doodsgevaar ontbreekt.

Uit het reglement van de Vincentiusvereniging:  

Art. 28. De bijzondere Raad houdt zich bezig met de gewigtige liefdewerken en maatregelen, waarin al de Conferentiën der stad belang hebben.

Art. 29. Hij bepaalt de aanwending der fondsen van de gemeenschappelijke kas. Deze kas wordt gestijfd door de buitengewone van elders ontvangen giften, door de inzamelingen op de algemeene vergaderingen van de stad gedaan en de offers, welke de Presidenten, namens hunne Conferentie, op elke zitting aanbrengen.

Zij strekt ter voorziening in de kosten der liefdewerken voor de geheele stad en tot ondersteuning der onvermogendste Conferentiën.

Zij strekt ter voorziening in de kosten der liefdewerken voor de geheele stad en tot ondersteuning der onvermogendste Conferentiën.

De Bijzondere Raad van Leiden legde zich toe op de volgende liefdewerken:

Het Secretariaat der Armen, via welke werk wordt verschaft. Door dezelfde leden wordt de Arbeidsbeurs beheerd, waar actief aan werk geholpen wordt.

"De Spijskokerij", primair gericht op 'de bezochte gezinnen' en andere armen, die in de winter gratis tweemaal per week een warmen maaltijd kunnen krijgen.

Kindervoeding dat zich ten doel stelt warm voedsel te verstrekken aan behoeftige schoolgaande kinderen.

Bibliotheek. (Vergnes)

Voorts beheerde de bijzondere Raad het Magazijn, dat zich ten doel stelt 'voornamelijk ligging en dekking (tot scheiding der geslachten in arme gezinnen)' te verstrekken alsook 'uitdeeling van kleederen, voornamelijk ook bij ziekten' (....)'  (Blankenberg 410)

'Er bestaat een spijskokerij, kleedermagazijn, kindervoeding, werkverschaffing. Bij voorkomende gelegenheden verzorging van kinderen en oude lieden en ziekenverpleging.'( Blankenberg 331)

Het huisbezoek der armen zelf behoorde tot de taak van de deelnemende conferenties, die door de bijzondere Raad zo nodg hierbij financieel gesteund werden.

de nationale Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo, opgericht in 1846 en bestuurd door de Hoofdraad te Den haag als 'vereenigingspunt' van alle Nederlandse bijzondere raden en conferenties en vertegenwoordiger van deze bij de internationale St. Vincentiusvereniging, waarvan het bestuur, de 'Algemeene Vergadering', zetelt te Parijs.

de Conferenties van den H. Petrus (1846), van de H. Maria (1848) en van den H. Dominicus (1849).

president: H.C. Coebergh in 1894, 1899 en 1903;

vice-president: J.P.J. Driessen in  1894; in 1899 en 1903 tevens 1e penningmeester;

secretaris: H.F.A. Damen in 1894 en 1899 en H.I.J.M. Damen in 1903;

penningmeester: G.B.Z. Schlattman in 1894, 2e penningmeester in 1899 en 1903;

en voorts de presidenten van de conferenties en liefdewerken.

ad begindatum, bestuursleden en activiteit:

Pius-Almanak voor het jaar des heeren 1894 (Alkmaar 1894) 263-64.

Pius-Almanak. Jaarboekje voor de Katholieken van Nederland voor het jaar des Heeren 1899-1900 (Alkmaar 1899) 50-51.

Onze Pius-Almanak voor het jaar des Heeren 1903 (Alkmaar 1903) 348-349.

ad doelstelling en activiteit:

R.P. Vergnes C.ss.R., Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo en hare werkzaamheden in Nederland (Den Haag 1930) 56, 58, 59, 61-82.

Handboek der Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo (Den Haag 1847) 3, 13, 14, 21-22, 63-65, 67, 68, 72, 73.

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 331, 410

ad laatste vermelding:

ontleend aan de dossierbeschrijving in het Katholiek Documentatiecentrum

Uit het reglement van de Vincentiusvereniging:  

Art. 1. De bijzondere Raad eener stad is samengesteld uit een President, een Vice-President, een Secretaris, een Penningmeester en al de Presidenten en Vice-Presidenten der Conferentiën van de stad, en de Presidenten en Vice-Presidenten der bijzondere liefdewerken, die alle conferentiën aangaan.