Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

ondersteuning bij armoede

'Bij voorkeur worden ondersteund de personen die met goeden raad, onderstand en eigen medewerking uit armoede kunnen worden opgeheven. Uitdeelingen in geld vormen uitzondering, ondersteuningen in natura vormen den regel. In enkele gevallen worden verwaarloosde kinderen in andere bestaande liefdadige instellingen uitbesteed, een enkele maal worden rentelooze voorschotten verschaft. De bedragen der ondersteuning verschillen van f 1 tot f 1.50 per week en per gezin, men ondersteunt als regel acht weken, maar deze termijn wordt meestal verlengd. (...) Onderzoek geschiedt door een bezoldigden beambte en door vrijwillige armbezoekers. De beslissing berust bij het hoofdbestuur, een drietal leden daarvan heeft de bevoegdheid de loopende zaken te behandelen, het huisbezoek heeft plaats door wijkcommissiën (8 wijken, één in twee deelen gesplitst).' (Blankenberg)

Agneta Matthes, echtgenote van de oprichter van de Nederlandsche Gist- en Spiritusfabriek NV, Jacques Van Marken.

voorzitter: G. Knuttel in 1893, 1894, 1900;

onder-voorzitter: A.A.L. de Lint in 1893, 1900;

secretaris: P. Driessen in 1893, 1894, R.H. Roes in 1900;

onder-secretaris: dr. J.W. Lely in 1893;

penningmeester: J.R.H. van Schaik in 1893, K. Süsholz in 1894, mr. P. IJssel de Schepper in 1900. (inleiding inventaris)

Gegevens ontleend aan de inventaris van het archief van de Vereeniging Armenzorg, sinds 1947 Bijstand in Moeilijke Omstandigheden B.I.M.O., 1891-1994.

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid, (Amsterdam 1899) 374.

ad activiteit, inkomsten en uitgaven:

H.J. Dompièrre de Chaufepié, H. Smissaert en J.F.L. Blankenberg (reds.), Tijdschrift voor Armenzorg, 1ste jrg. (1900) 52, 2e jrg. (1901) 134.

ad oprichtster:

de website van de DSM Gist (versie 31 augustus 2009) http://www.dsm.com/nl_NL/html/dgs/KNGSF.htm (geraadpleegd 24 september 2009).

ad Kon. Besluit:

register van de Staatscourant.

ad laatste vermelding:

Blijkens de naam van het archief, 'Archief van de Vereniging Armenzorg, sinds 1947 Bijstand in Moeilijke Omstandigheden' is de vereniging in 1947 van naam, en mogelijk ook van organisatievorm veranderd.

ad activiteiten, inkomsten en uitgaven:

'In 1899/1900 werden 69 rapporten ingeleverd waardoor het aantal dat in deze 9 jaren [van het bestaan van de vereniging] werd uitgebracht klom tot 1335 rapporten, betreffende 1070 gezinnen; van de 69 nieuwe gezinnen konden, naar de meening van het bestuur slechts 40 worden aanbevolen tot het ontvangen van onderstand. Behalve de gezinnen die vroeger door de vereeniging reeds "in onderstand waren opgenomen" werden in dit jaar nog 11 tijdelijk en 8 geregeld bezocht, zoodat in het geheel aan 107 gezinnen hulp verleend werd.(...)

De inkomsten bestonden uit contributiën f. 995,59, vrijwillige bijdragen f. 722,50, opbrengst van een intekenlijst f. 1248,-, diverse giften f. 1042,- bus en bordjes f. 2,75, rente f. 16,94, terwijl nog in kas was f. 1872,09, alles samen f. 5898,78.

De uitgaven beliepen: aan ondersteuningen van allerlei aard f. 5465,90½, zoodat er een saldo in de kas bleef van f. 0,82½. Van vroeger was er nog een schuld aan: Diverse crediteuren van f. 551,94½, zoodat die schuld per resto nog f. 551,12 beliep op 18 November 1900.' (Tijdschrift voor armenzorg 2e jng. (1901) 134)