Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

 
English | Nederlands

Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van den sterken Drank, afdeling Leeuwarden

Naam Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van den sterken Drank, afdeling Leeuwarden
Opmerkingen over naam veelal kortweg 'de NV' genoemd; ook wel 'tegen' i.p.v. 'tot Afschaffing van' den Sterken Drank
Alternatieve namen
  • Nederlandsche vereeniging tot Afschaffing van Alcoholische Dranken, afdeling Leeuwarden (vanaf 1899; de nieuwe naam duidde op een verandering in de doelstelling van de vereniging, van matiging naar geheel-onthouding)
Plaats Leeuwarden
Provincie Friesland
Begindatum 1848 (oprichting)
Einddatum 1945 (laatste vermelding)
Levensbeschouwing neutraal
Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
Alcoholisten
Leden (uitleg)
De groep waaruit de leden afkomstig zijn
Mannen en vrouwen
Werkingsgebied Lokaal
Doelstelling

Deze was vervat in het op 10 juli 1851 vastgestelde  'formulier van verbintenis', dat luidde; "Wij, ondergeteekenden, verbinden ons, om van heden af geen sterken drank (behalve tot geneeskundig gebruik) te zullen drinken of aan anderen schenken, het gebruik zoowel als het misbruik op allerlei wijze te zullen tegengaan, en anderen tot eene gelijke verbintenis als deze aan te sporen. (...)"

Activiteit

Mensen te verenigen die zich in strijd tegen alcoholisme tot het volgende verbonden: '(...) om van heden af geen sterken drank (behalve tot geneeskundig gebruik) te zullen drinken of aan anderen schenken, het gebruik zoowel als het misbruik op allerlei wijze te zullen tegengaan, en anderen tot eene gelijke verbindtenis als deze aan te sporen. (...)'

Afdeling van

de Nederlandsche Vereeniging tot afschaffing van sterken drank, opgericht in 1842 en gevestigd te Den Haag.

Heeft als afgescheiden organisatie

Degenen die het in 1899 met het veranderde karakter van de NV niet eens waren hergroepeerden zich in de Vereniging: "Drankbestrijders" - Vereeniging Leeuwarden afgescheiden van de N.V.

Oprichters

De eerste correspondent voor Leeuwarden (1843) was dokter H.M. Duparc, wiens correspondentschap in 1845 15 leden telde.

Bestuursleden

Leden van het eerste 'definitief bestuur' waren 1848 waren: W. Hamstra, koopman, voorzitter en G.J. Ottema, conrector, secretaris.

Verantwoording gegevens

gegevens ontleend aan de Inventaris der archieven van de Drankbestrijdersorganisaties in de Gemeente Leeuwarden (3-9) dat zich bevindt in het Historisch Centrum Leeuwarden.

ad naam, doelstelling en activiteit:

ook ontleend aan data m.b.t. de landelijke vereniging, waaronder

Maartje Janse, De Afschaffers, Publieke opinie, organisatie en politiek in Nederland 1840-1880 (Amsterdam 2007) 46-51, 129-158.

 

 

 

Opmerkingen

ad leden:

'In 1858 (...) waren er 2238 vrouwelijke afschaffers, bijna 20 procent van het totale ledenbestand.' (Janse 132)

ad richtgroep:

alcoholisten, vooral ook preventief

ad publicatie van de vereniging:

Het gedenkboekje bevindt zich in het archief van de afdeling Leeuwarden van de N.V., inv. nr. I 69.

Archief

Het archief van de Nederlandsche Vereeniging tot Afschaffing van alcoholhoudende Dranken, afdeling Leeuwarden wordt onder toegangsnummer 133-1 bewaard in het Historisch Centrum Leeuwarden.

Toon archiefinfo
Verberg archiefinfo

Naam archiefbewaarplaats Historisch Centrum Leeuwarden/Histoarysk Sintrum Ljouwert Leeuwarden
Naam collectie De Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van alcoholhoudende dranken afdeling Leeuwarden 1848-1967
Beheersnummer 133-I
Toegang inventaris
Omvang 1,4 m.
Ledenlijsten ja

Ledenlijsten, 1848-(c. 1956)

Notulen ja

notulenboeken van huishoudelijke en openbare vergaderingen, 1866-1962.

Jaarverslagen ja
Correspondentie ja

ingekomen - en afschriften en minuten van verzonden stukken, 1879-1962

Financiƫle stukken ja

Kasboek 1848-1859; Kas- en rekeningboek 1895-1899; beide bevatten ook lijsten met namen van donateurs en leden over die jaren;

Jaarverslagen en financiële overzichten van de NV en de Friesche Propaganda Commissie, 1889-1962.

Overige stukken ja

Rapporten van de commissie van onderzoek toelating nieuwe leden, 1859-1870.

 



Literatuur


Toon publicaties van de vereniging

Publicaties van de vereniging


Verberg publicaties van de vereniging
  • Honderd jaar N.V., gedenkboekje uitgegeven bij de herdenking van het 100-jarig bestaan van de afdeling Leeuwarden der N.V. 1945 (Leeuwarden 1945).