Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

 
English | Nederlands

Vereeniging Armenzorg

Naam Vereeniging Armenzorg
Plaats Dordrecht
Provincie Zuid-Holland
Begindatum 27 juni 1894 (oprichting)
Einddatum 14 augustus 1968 (opheffing)
Levensbeschouwing neutraal
Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
Armen algemeen, Ouderen, Verwaarloosde kinderen, Werklozen, Zieken
Leden (uitleg)
De groep waaruit de leden afkomstig zijn
Mannen en vrouwen
Werkingsgebied Lokaal
Doelstelling

het bestrijden van de armoede en het opheffen van de oorzaken daarvan in de gemeente Dordrecht (Blankenberg)

Activiteit

Intensieve samenwerking met het Comité voor Werkverschaffing, daar de vereniging de werkverschaffing zag als voornaamste middel tot oplossing van de armoede. 'Voordat bedeling e.d. plaatsvond wilde men vooral de oorzaken en achtergronden van de behoeftigen onderzoeken. Voorts beoogde zij de kleinere liefdadigheidsverenigingen aan haar te binden en met de grote instellingen, zoals het Burgerlijk armbestuur en de Diaconie samen te werken om zodoende de krachten te bundelen.' (inleiding plaatsingslijst)

'In hoofdzaak geeft men giften in eens: in geld, levensmiddelen, ligging en dekking; de giften in natura worden op nader in te wisselen bons verstrekt. Ook worden rentelooze voorschotten gegeven en werk verschaft. (In hoofdzaak door een zelfstandige damesafdeeling.) De rentelooze voorschotten worden verstrekt door de bestaande hulpbank te Dordrecht onder borgstelling van bestuursleden van Armenzorg. Bij voorkomende gevallen worden oude lieden en kinderen uitbesteed in bestaande gestichten. Het bedrag der ondersteuningen wordt vastgesteld naar de bestaande behoefte, zij verschillen van f 2.50 tot f 5 per week, en worden als regel alleen voor één à twee weken toegestaan; bij bestaande behoefte worden deze termijnen verlengd.' (Blankenberg)

Voortzetting van

de Vereeniging tot heil der armen, opgericht in 1880 en gevestigd te Dordrecht, waar zij in 1895 werd ontbonden.

Hierbij aangesloten

het Comité voor Werkverschaffing; begin 1900 wordt gesproken van de afdeling Werkverschaffing der Vereeniging Armenzorg.

Werkt samen met

de overige kleine en grote armenzorg-instellingen als het burgerlijk armbestuur en de diakonieën.

Heeft als deelnemer

ofwel vormt tezamen met de dames-afdeling de Vereeniging Armenzorg

Oprichters

Dordtse notabelen, o.a. mr. A.C. Crena de Iongh.

 

 

Vergaderplaats

oprichtingsvergadering vond plaats in het gebouw "Kunstmin" te Dordrecht.

Koninklijk Besluit 7 januari 1898 nr. 25
Staatscourant

20-1-1898

Verantwoording gegevens

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 374-375 en 874.

V. Sleebe, "Sociale Zorg", in: W. Frijthof e.a. (reds.), Geschiedenis van Dordrecht van 1813-2000 (2000) 203-224.

H.J. Dompièrre de Chaufepié, H. Smissaert en J.F.L. Blankenberg (reds.), Tijdschrift voor Armenzorg, 1ste jng. (1900) 34.

ad oprichtingsdatum

ontleend aan de inventaris van het verenigingsarchief; de Staatscourant van 20 januari 1898 geeft als oprichtingsdatum: 20 oktober 1897.

ad laatste vermelding:

ontleend aan de archiefperiode

Opmerkingen

ad activiteiten:

'De gemeente Dordrecht is in 15 wijken verdeeld; zooveel mogelijk arbeiden in elke wijk het aantal bezoekers noodig in verhouding tot de dichtheid der arme bevolking. In elke wijk is naast de armverzorgers een wijkhoofd werkzaam.' (Blankenberg 375).

In de 15 onderstandswijken werd volgens het jaarverslag 1898-1899 onderstand verleend aan 424 gezinnen.

'De Vrouwen-afdeeling leverde werk aan 57 vrouwen, nl. het naaien van hemden; voor ieder hemd werd 35 cents naailoon betaald. De Kinder-afdeeling gaf 4 malen in de week maaltijden aan schoolgaande kinderen in één bepaald lokaal: 4994 portiën Rumfordsche soep werden verstrekt (...)' (Tijdschrift)

inkomsten en uitgaven:

'Aan contributie werd ontvangen f. 8986,10, aan andere inkomsten (rente opbrengst gemaakte goederen, batig saldo van vorig dienstjaar) f. 1651,70, zoodat het totaal der inkomsten f. 10.637,80 bedroeg.

De onkosten beliepen f. 1931,97; de uitgaven voor geldelijken onderstand f. 1210,05; voor levensmiddelen en andere levensbehoeften, als kleeding schoeisel, brandstof enz. enz. f. 3869,923; voor kindervoeding f. 235,91; voor werkverschaffing f. 1661,50; voor verpleegkosten f. 41,50, voor naai- en breiloon en verwerkte goederen f. 595,78, samen f. 9529,15; zoodat er een voordeelig saldo overbleef van f. 1108,65.' (Tijdschrift)

Archief

Het archief van de Vereeniging 'Armenzorg te Dordrecht' 1894-1968 wordt onder toegangsnummer 230 bewaard in het Stadsarchief Dordrecht (0,12 m., plaatsingslijst).

Toon archiefinfo
Verberg archiefinfo

Naam archiefbewaarplaats Stadsarchief Dordrecht
Naam collectie Vereeniging 'Armenzorg te Dordrecht' 1894-1968
Beheersnummer 230
Toegang plaatsingslijst
Openbaarheid volledige openbaarheid
Omvang 0,12 m.
Reglementen ja

Reglement houdende de instructies voor de wijkhoofden en armbezoekers, alsmede de voorschriften betreffende de armenverzorging, 1894 (gedrukt).

Jaarverslagen ja

jaarverslagen, 1894/1895 - 1966/1967.

Overige stukken ja

Uitnodiging voor de oprichtingsbijeenkomst, 1894, met bijlage.



Literatuur


Toon publicaties van de vereniging

Publicaties van de vereniging


Verberg publicaties van de vereniging
  • Jaarverslag van de vereeniging "armenzorg" (Dordrecht 1895 -).