Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

• Matigheids-Genootschap Drachten

'het vrijwillig gebruik van sterken drank zooveel mogelijk te weren' (Janse, De Afschaffers, 38)

het weren van het schenken en drinken van sterke drank

Het initiatief ging uit van Jan Gelinde van Blom, notaris, F.S. Reiding, secretaris van Smallingerland, P.K. Pel, geneesheer, G. Kylstra, veearts en T.H. Brandsma, ontvanger der plaatselijke belastingen, allen leden van de Afdeeling Drachten van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen.

De goede raadgever. Almanak voor vrienden van orde en welvaart voor het jaar 1854 (Amsterdam 1854) 46.

J.C. van Stel, Drinken, drank en dronkenschap. Vijf eeuwen drankbestrijding en alcoholhulpverlening in Nederland (Hilversum 1995) 142.

Maartje Janse, De afschaffers. Publieke opinie, organisatie en politiek in Nederland, 1840-1880 (Amsterdam 2007) 38-39.

De inleiding op de inventaris van het archief van de Nederlandse Vereniging tot Afschaffing van alcoholhoudende Dranken afdeling Leeuwarden 1848-1967.

ad einddatum:

na de oprichting van de N.V. tot Afschaffing van Sterken Drank zijn de meeste matigheidsgenootschappen tot deze vereniging toegetreden, zo ook die te Drachten, waarschijnlijk in 1845.

In de aanvang groeide de vereniging traag. Bij velen, ook Nutsleden, was grote twijfel aan de zinnigheid ervan, omdat 'de meer of minder plechtige mondelinge belofte, zich te verbinden, om nimmer sterke of gedisteleerde dranken te zullen gebruiken' het enige was dat de leden van de vereniging bond. De vereniging timmerde dan ook helemaal niet aan de weg 'om alle geruchten te vermijden en tegenstand zo min mogelijk uit te lokken (....)'. Pas in 1840 werden officiële reglementen opgesteld en een bestuur gekozen.