Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

 
English | Nederlands

Gereformeerde Vereeniging voor Ziekenverpleging (GVZ)

Naam Gereformeerde Vereeniging voor Ziekenverpleging (GVZ)
Plaats Amsterdam
Provincie Noord-Holland
Begindatum 1891 (oprichting)
Einddatum 1982 (laatste vermelding)
Levensbeschouwing protestants
Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
Zieken
Leden (uitleg)
De groep waaruit de leden afkomstig zijn
Mannen en vrouwen
Werkingsgebied Lokaal
Doelstelling

In eerste instantie: 'de kranken in de wijk eenige hulp te verleenen'; het opleiden van verplegers en verpleegsters; daar kwam bij: verpleging van zieken in een eigen inrichting.' De Vereeniging stelt zich ten doel:

1. Het verplegen van mannelijke en vrouwelijke personen in de inrichting, behoorende tot de Gereformeerde Kerken en, voor zoover de ruimte toelaat, ook van personen, die daar niet toe behooren. (...)

2. Het uitzenden van verpleegsters in gezinnen waar hare hulp bij zieken wordt ingeroepen.' (Blankenberg)

Activiteit

organisatie en financiering van de verpleging van zieken, aanvankelijk alleen aan huis, maar spoedig ook in de eigen inrichting

'Er is Maandags en Vrijdags te 11 ure gelegenheid aan de inrichting kosteloos een gynaecoloog te raadplegen. Krankzinnigen of lijders aan besmettelijke ziekten worden niet opgenomen. In de inrichting wordt alles verstrekt wat tot het herstel van een patient kan dienen; wie niets bezit betaalt ook niets voor geneesmiddelen of versterkende middelen.' (Blankenberg)

Werkt samen met

het Utrechts Diakonessenhuis dat de eerste werkende leden, diakonessen, had gezonden.

Heeft als deelnemer

of als 'lidmaat': de Gereformeerde Gemeente van Den Bosch, die in 1895 als corporatie toetrad. (Kappelhof)

Oprichters

Het initiatief ging uit van de dominees N.A. de Gaay Fortman en W.H. Gispen en de bierbrouwer Hovy; zij vormden een voorlopig comité. (inventaris)

Bestuursleden

De leden van het voorlopig comité werden op de eerste ledenvergadering tot bestuur gekozen. De eerste voorzitter werd ds. N.A. de Gaay Fortman, directrice werd mevrouw J. Esser-Hovy en de arts P.N. de Vries nam belangeloos het directoraat op zich. (inventaris)

Eigen gebouw (adres)

Op 18 mei 1893 vond de opening plaats van een geïmproviseerd ziekenhuis in een bovenhuis op Herengracht 192, ter beschikking gesteld door bierbrouwer Hovy, (10 bedden, 6 verpleegsters voornamelijk gezonden door het diaconessenhuis te Utrecht.)

In 1895 werd het pand Herengracht 70 aangekocht voor ƒ 25.000 waarvoor een ‘echt’ ziekenhuis verrees dat plaats bood aan dertig bedden. (...)

Op 6 september 1904 werd het nieuwe ziekenhuis geopend. Het stond in Amsterdam-west, op de hoek van de Ter Haarstraat en de Bilderdijkkade.

In Gereformeerde Stichtingen wordt vermeld dat het bestuur in 1893 in het perceel Herengracht 70 het eerste ziekenhuis van de vereniging openden. (70)

Koninklijk Besluit 16 maart 1893 ; 2 februari 1896
Verantwoording gegevens

De inleiding van de inventaris van het archief van Het Juliana Ziekenhuis, waarin is opgenomen het archief van de Gereformeerde Vereeniging voor Ziekenverpleging.

A.C.M. Kappelhof, Het protestants Ziekenhuis Willem-Alexander te 's -Hertogenbosch 1914-1989 (Den Bosch 1989) 25.

www.bovenij.nl/smartsite.dws?id=1400 over ontstaan van het BovenIJziekenhuis uit de Gereformeerde Ziekenverpleging.

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 748-749.

ad Kon. Besluit:

Register van de Staatscourant 1896.

ad eigen gebouw:

ook: Gereformeerde Stichtingen van Barmhartigheid in Nederland (uitgegeven vanwege den Gereformeerden Bond van Vereenigingen en Stichtingen van Barmhartigheid in Nederland (Kampen 1927)) 69-74.

Opmerkingen

ad begindatum:

In 1891 werd een commissie gevormd met het doel 'te trachten eenige dames te zoeken, die lust zouden hebben bij de kranken in de wijk eenige hulp te verleenen.'

ad laatste vermelding:

Het jongste archiefstuk m.b.t. de GVZ dateert van 1982.

ad werkingsgebied:

De vereniging kreeg geleidelijk aan leden in het gehele land.

ad levensbeschouwing en inkomsten:

De geestelijke verbondenheid met de gereformeerde kerken van de afscheiding en doleantie, uitte zich o.a. in de aanwezigheid van de commissie van toezicht uit de kerkeraad bij de vergaderingen. 'Tegenover deze ideële binding stond slechts een geringe materiële vergoeding: de bedragen die de diaconieën voor hun patiënten over hadden, waren bij lange na niet voldoende; slechts dankzij donaties en legaten kon de vereniging blijven bestaan, zij het aanvankelijk met moeite.'

Archief

Het archief van van de Gereformeerde Vereeniging voor Ziekenverpleging maakt deel uit van het archief van Het Juliana Ziekenhuis, dat onder toegangsnummer 91 wordt bewaard in het Historisch Documentatie Centrum voor het Nederlands Protestantisme.

Toon archiefinfo
Verberg archiefinfo

Naam archiefbewaarplaats Historisch Documentatiecentrum voor het Nederlands Protestantisme (1800-heden)
Naam collectie Inventaris van archief van Het Juliana Ziekenhuis waarin opgenomen de Gereformeerde Vereniging voor Ziekenverpleging; de Stichting Pensioenfonds van de GVZ; de Stichting Christelijke Ziekenverpleging en de Stiching Gezondheidszorg Amsterdam 1891-1987
Beheersnummer 91
Toegang plaatsingslijst
Omvang 22 m.
Notulen ja

Notulen van de oprichtingsvergadering van de Gereformeerde Vereenigingvoor Ziekenverpleging te Amsterdam, 23-10-1891.

Jaarverslagen ja

Jaarverslagen 1893-1975.

Correspondentie ja

Brieven gericht aan het bestuur van de GVZ, 1892-1903.

Financiƫle stukken ja

Geldlening met hypotheek op het pand Herengracht 70 te Amsterdam,van de Rotterdamsche Hypotheekbank voor Nederland aan de GVZ, 1893-1896;

Balansboek van de GVZ, met verlies- en winstrekeningen, 1893-1968;

Kasboek van de GVZ, 1891-1893.

 



Literatuur


Toon publicaties van de vereniging

Publicaties van de vereniging


Verberg publicaties van de vereniging
  • Jaarverslag van de Gereformeerde Vereeniging voor Ziekenverpleging Amsterdam (1897-1926?).