Vereeniging "Door Arbeid tot verbetering", Afdeeling Leeuwarderadeel der -
| Naam | Vereeniging "Door Arbeid tot verbetering", Afdeeling Leeuwarderadeel der - |
| Plaats | Leeuwarderadeel |
| Provincie | Friesland |
| Begindatum | 1894 (oprichting) |
| Einddatum | 1899 (laatste vermelding) |
| Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
|
Arbeiders, Werklozen |
| Werkingsgebied | Lokaal |
| Doelstelling | het lot van de Friese landarbeiders verbeteren (inventaris) 'zoveel mogelijk de sociale nooden in het gewest te beperken' (Blankenberg) |
| Activiteit | Beoogde activiteit: '1. Verbetering van de onderhoudplicht. Die leverde gedurende het hele jaar meer werk op bij de boeren. 2. Pogingen om te komen tot het oprichten van waterschappen, waarin werklozen aan de slag konden. 3. Het pachtvraagstuk. Door de bestaande regelingen had de pachter te weinig zekerheid dat de vruchten van door hem aangebrachte verbeteringen aan het einde van de pachttermijn aan hem ten goede zouden komen. Bovendien was het zeer de vraag of de door hem gemaakte kosten door de landeigenaar gerestitueerd zouden worden. Door die onzekerheden werd veel onderhoudswerk door de pachtboeren achterwege gelaten. 4. Het ontginnen van woeste gronden. 5. Het subsidiëren van cursussen voor werklozen, die door sommige afdelingen op touw werden gezet. Van dit alles is in de praktijk niet bijster veel terechtgekomen'. (citaten uit de inleiding van de inventaris)
Het doel te bereiken door het bieden van werk tegen loon, want 'door het aansporen tot en laten uitvoeren van productieven arbeid ter verbetering van reeds in cultuur zijnde gronden en door ontginning van daarvoor geschikte gronden wordt in hooge mate de werkverschaffing in de hand gewerkt.' (Blankenberg) |
| Afdeling van | de provinciale Vereeniging “Door arbeid tot verbetering” opgericht in 1894 en gevestigd te Leeuwarden. |
| Heeft als afdeling(en) | De afdeling Leeuwarderadeel bestaat in 1899 uit de drie onderafdelingen Leeuwarderadeel I, II en III. (Blankenberg) |
| Verantwoording gegevens | algemeen: Gegevens ontleend aan de (inleiding van de) inventaris van het archief van de provinciale vereniging en aan de omschrijving van het afdelingsarchief. algemeen en in het bijzonder ad relaties: J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 887. |
| Opmerkingen | Voor de provinciale vereniging geldt, blijkens de inleiding van de inventaris: dat de vereniging vanaf 1900 niets meer heeft ondernomen. De laatste tien jaar tot de uiteindelijke opheffing (1910) bestond ze alleen nog op papier. Hoewel de afdelingen de uitvoerders behoorden te zijn van de op provinciaal niveau geformuleerde doelstellingen is niet duidelijk in hoeverre zij daarin geslaagd zijn. ad einddatum: De inventaris van het verenigingsarchief vermeld voor de afdeling(en) Leeuwarderadeel geen archiefmateriaal van na 1899. |
Archief
Het archief van de Vereeniging "Door arbeid tot verbetering", dat onder toegangsnummer 130-22 wordt bewaard in Tresoar Fries Historisch en Letterkundig Centrum bevat om meer archief afkomstig van de afdelingen Leeuwarderadeel.
| Naam archiefbewaarplaats | Tresoar Fries Historisch en Letterkundig Centrum |
| Naam collectie | Vereniging "Door arbeid tot verbetering" |
| Beheersnummer | 130-22 |
| Toegang | inventaris |
| Openbaarheid | volledige openbaarheid |
| Reglementen | ja Stukken betreffende oprichting en reglementering van de afdeling, 1895-1898. |
| Ledenlijsten | ja Ledenlijsten, deels met aantekening van door de leden afgedragen contributie, 1896-1899. |
| Notulen | ja Notulen, 1895-1901. |
| Jaarverslagen | ja Jaarverslagen, 1895-1899. |
| Correspondentie | ja Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1895-1899. Stukken betreffende het onderhouden van contacten met het hoofdbestuur van de vereniging, 1896-1899 en ongedateerd. |
| Financiële stukken | ja Jaarrekeningen, 1895-1901. |
| Overige stukken | ja Brief, ingekomen van J.K. Oosterveld te Huizum met een voorstel tot verbetering van de Goutumer Oudevaart, 1895. Vragenlijsten betreffende een door het hoofdbestuur van de vereniging ingesteld onderzoek naar de positie van de veld- en veenarbeiders in Friesland, met concepten van de antwoorden, 1892. Brief aan de gemeente Leeuwarderadeel met het verzoek om in de wintermaanden voor werkverschaffing te zorgen, 1895. Concept. Stukken betreffende het oprichten van een Hulpbank te Huizum, Goutum en Lekkum, 1896-1897. Stukken betreffende een voorstel van H. Kramer te Huizum om een aantal arbeiderswoningen te bouwen, 1896. Stukken betreffende een mislukte poging om een fusie aan te gaan met de afdeling Leeuwarden, 1901. Circulaire aan de diaconieën in de gemeente Leeuwarderadeel met het verzoek om voor akkerbouw geschikte percelen land te kopen en die voor een redelijke prijs te verhuren, ongedateerd. Concept. |