Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

art. 1 der statuten van 1 april 1872: Het doel der Vereeniging is de verbetering van het lot der onvermogende vrouw uit den beschaafden stand, door aanmoediging en bevordering van haren kunst- en arbeidszin.' (Goossens)

art. 1 vervolg: 'De Vereeniging zoekt vrouwelijke nijverheid en talenten te ontwikkelen en te verbeteren, en de vruchten daarvan in den handel te brengen, door die tegen de waarde in te koopen en weder te verkoopen, door oprichting van depots of magazijnen, door het houden van tentoonstellingen-bazars of op andere wijze.'

De 'werksters' zouden anoniem blijven in tegenstelling tot die van "Arbeid Adelt".

De belangrijkste activiteit was en bleef de werkverschaffing aan thuiswerkende handwerksters. Bestelling voor en verkoop van handwerken vinden plaats via de depots, al dan niet gevestigd in een eigen winkel; ook op jaarlijks georganiseerde bazars worden artikelen verkocht.

de Algemeenen Nederlandsche Vrouwenvereeniging "Tesselschade", opgericht in 1872 en gevestigd te Den Haag

in 1891:

de dames (allen mevrouw genoemd) Jordens-Reijnst, ere-voorz., Bodel Bienfait-Brouwer Starck, voorz., Van der Laan-de Joode, secr., Dyserinck-Wijnands, penningm., Weerman-Mees, Mees-Dunlop, M.J. Schorer-van der Leck de Clercq, Waller-van Marken, De Graaff-Capelle, C.A. Postma-Verburg, directrice van het bemiddelingsbureau.' (Jaarboekje)

Algemeen:

ontleend aan de data m.b.t. de landelijke vereniging welke goeddeels afkomstig zijn van Gerard Pley, 'Uit beschaafde nood geboren. De Algemeene Nederlandsche Vrouwen-Vereeniging "Tesselschade" 1872- 1898' in: Tweede jaarboek voor Vrouwengeschiedenis (Nijmegen 1981) 46-79 (Sunschrift 185).

afdeling Haarlem:

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 868, 880.

ad oprichtingsdatum en (bestuurs)leden:

Jaarboekje voor de Stad Haarlem (Haarlem 1891) 191.

ad opheffingsdatum:

ontleend aan het jaar waarin de beide landelijke vrouwenverenigingen fuseerden tot Vrouwenvereniging 'Tesselschade-Arbeid Adelt'. Blijkens het overzicht van in 1956 nog bestaande instellingen voor maatschappelijk werk (voorheen 'van weldadigheid') in Nederland, samengesteld door J. Everts/A. Treurniet in 1956 bestond de Haarlemse afdeling Tesselschade toen nog steeds. Dit overzicht is tezamen met de bovenvermelde Gids van Blankenberg c.s. uit 1899 door T. Kappelhof en V. Kingma verwerkt in de database: Locale Instellingen, onderdeel van het digitale onderzoeksgids 'Sociale Zekerheid '. De database is te raadplegen op de website van het Huygens Instituut voor Nederlandse geschiedenis:

www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/Socialezekerheid/lokale_instellingen

'De afdeeling Haarlem (...) telt 107 leden, die zelf hunne jaarlijksche contributie bepalen.' (Jaarboekje)