Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

'tot ondersteuning van armen zieken en kraamvrouwen' (Pius-Almanak)

'Behoeftige R.K. kraamvrouwen worden bij haar bevalling ondersteund, de dames-bestuurderessen bezoeken de verzorgden.' (Blankenberg)

het bezoeken van zieken en het daarbij uitdelen van goederen uit het magazijn

De dames Wensen-de Bruyn en Truffino Coebergh richtten op 3 mei 1861 met 26 andere dames en enige geestelijken onder wie de deken van Leiden in het gebouw van de Vincentiusvereniging de Elisabethsvereniging op. Er meldden zich diezelfde dag 16 werkende leden. De vergadering koos mevrouw Wensen tot eerste presidente. (Meijer)

Wed. J.A.G. Proot-Peters, presidente in 1894, wed. H.A. Schmier-Van Bree, vice-presidente in 1894, presidente in 1899 en 1903; A. van Cranenburgh-Van Waijenburgh, vice-presidente in 1903; W.J.G. IJsselstein, penningmeesteresse in 1894, 1899 en 1903; A. Vollebregt-De Vette, secretaresse in 1894, 1899 en 1903; D.Schmier-Truffino, 2e secretaresse in 1894, vice-presidente in 1899; wed. I.B.H. Schmier-IJsselstein, magazijnmeesteresse in 1894; wed. C.J. Jongmans-Hopmans, 2e magazijnmeesteresse in 1894 en 1e in 1899; B. van Wensen, 2e respectievelijk 1e magazijnmeesteresse in 1899 en 1903.

het gebouw van de Vincentiusvereniging

H. Meijer, Het vuil, de stad en de dokter (diss. Leiden 2005) 243.

Pius-Almanak voor het jaar des heeren 1894 (Alkmaar 1894) 551.
Pius-Almanak. Jaarboekje voor de Katholieken van Nederland voor het jaar des Heeren 1899-1900 (Alkmaar 1899) 364.

Almanak voor het jaar des Heeren 1903 (Alkmaar 1903) 719.

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 740, 791.

ad laatste vermelding:

De 'Vereniging van de H. Elisabeth' wordt vermeld in het overzicht van in 1956 nog bestaande instellingen voor maatschappelijk werk (voorheen 'van weldadigheid') in Nederland, samengesteld door J. Everts/A. Treurniet in 1956. De hierin vermelde instellingen zijn, tezamen met die uit de bovenvermelde Gids van Blankenberg c.s. uit 1899, door T. Kappelhof en V. Kingma verwerkt in de database: Locale Instellingen, onderdeel van het digitale onderzoeksgids 'Sociale Zekerheid '. De database is te raadplegen op de website van het Instituut voor Nederlandse geschiedenis:

www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/Socialezekerheid/lokale_instellingen

algemeen:

Het vergadermodel van de Vincentusvereniging werd in hoge mate gevolgd. Men startte met een gebed, gevolgd door de notulen van de vorige vergadering, waarna de hoeveel aan ondersteuning en aan wie die gegeven zou worden werd bepaald. Tevens werd een collecte gehoudenen en werd de afwezige leden een boete opgelegd. Tenslotte werd er gebeden voor de weldoeners van de vereniging.' (Meijer)