Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

• Vereeniging tot hulpverleening aan (behoeftige) kraamvrouwen (vanaf 1911)

'Het doel der vereeniging is om behoeftige vrouwen van alle godsdienstige gezindten, ingezetenen der stad Utrecht, met een talrijk gezin bezwaard, in het kraambed te hulp te komen (...).' (Blankenberg e.a., letterlijk overgenomen van Van Ebbenhorst Tengbergen 116)

de hulpverlening bestond uit de uitreiking van:

'a. een bon voor stroo (4 bossen); b. een stel kleeren voor het pasgeboren kind of een luiermand;

c. bons voor brood (7 brooden), kruidenierswaren, ook zeep, brandstoffen (van November tot Mei: 50 turven en een halve mud steenkolen van November tot Maart) een deken.

Bij de geboorte van een levenloos kind vervalt alleen de luiermand.' (Van Ebbenhorst)

'[de hulp wordt verleend] door het uitreiken van bossen stroo, kleederen voor het pasgeboren kind of een luiermand, bons voor kruidenierswaren en in den winter brandstoffen, van November tot Maart een deken. Bij de geboorte van een levenloos kind vervalt alleen de luiermand. (Blankenberg)

Deze vereniging wordt beschreven in J.T.H.C. van Ebbenhorst Tengbergen en J. Alblas, Liefdadige en andere nuttige instellingen te Utrecht. Bijdrage tot de geschiedenis der weldadigheid (Utrecht 1895)  116-119, maar dan als de 'Vereeniging tot ondersteuning van behoeftige kraamvrouwen', waarvan de oorsprong ligt, aldus Van Ebbenhorst Tengbergen, in de oprichting door Napoleon op 5 mei 1810 van de Société de la Charité Maternelle, onder voorzitterschap van keizerin Louise te Parijs, waar ook de hoofdraad van de Société gevestigd was.

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 799.

ad activiteit:

Door dames-bestuurderessen en bodinnen wordt onderzoek naar de werkelijk bestaande behoefte gedaan. Om te worden ondersteund moeten de arme kraamvrouwen zich drie maanden vóór de bevalling bij de bodin aanmelden, zij moeten drie kinderen in leven hebben. Om te worden ondersteund moeten de echtgenooten der hulpvragenden 8 jaren in de gemeente wonen.' (Blankenberg 799)

inkomsten:

'De inkomsten der vereeniging bestaan uit bijdragen van het bestuur, de renten van kapitalen die haar toebehoren of later verkregen worden, de jaarlijksche bijdragen of tijdelijke giften van inschrijvers of begunstigers en de opbrengst van collecten, indien deze noodig mochten worden geacht.' (Van Ebbenhorst)