Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

"de handhaving en ondersteuning der aangelegenheden van het Protestantisme in Nederland" (artikel 2 der statuten) en met name gericht tegen uitbreiding van het gezag van "Rome"

Vijf jaar later spraken de nieuwe statuten van "de handhaving en ondersteuning der aangelegenheden van het protestantisme in Nederland", zonder verwijzing naar Rome.

'Als één der belangrijkste middelen om de zaak van het protestantisme te steunen, zag zij geldelijke steun aan behoeftige personen en aan kleine protestantse gemeenschappen in overwegend katholieke streken. Het geld werd ingezameld door de departementen.' (inleiding inventaris)

of departement van de landelijke Protestantsche Vereeniging onder de zinspreuk Unitas, opgericht in 1842 en gevestigd te Den Haag. Later, maar vóór 1875 werd het Departement, na inkrimping van het ledental: 'commissie van correspondentie en bestuur'.

Het bestuur van het Departement te Middelburg in 1858:

ds. A.M. Snouck Hurgronje, voorzitter, ds. J.H. Calkoen, A. Tak, secretaris en P. van de Grafty, penningmeester.

Commissie van correspondentie en bestuur te Middelburg

in 1875:

P. van de Graft;

in 1880:

J.J. Iman Sprenger en W.H. de Bruijn van Melis- en Mariekerke.

De algemene gegevens zijn ontleend aan de data m.b.t. de landelijke vereniging, de gegevens m.b.t. de afdeling Middelburg (eerste en laatste vermelding, relatie en bestuurders) aan het Zeeuwsch jaarboekje en Middelburgsche naamwijzer 1858, 1875 en 1880 (Middelburg 1858, 1875 en 1880).