Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

• Vereeniging tot steun van verwaarloosden en gevallenen, afdeling Den Haag (vanaf 1900)

hulp te verleenen aan: 1. kinderen wier opvoeding dreigt verwaarloosd te worden of reeds verwaarloosd wordt; 2. oudere meisjes, die strengere leiding behoeven dan zij van hare ouders of voogden ontvangen; 3. ongehuwde moeders; 4. ontuchtige vrouwen, die haar leven wenschen te verbeteren.

De pupillen werden 'meestal eerst in Doorgangshuizen der Vereeniging' geplaatst, 'daarna in gezinnen'.

'Zij tracht het doel te bereiken door de bedoelde personen in voor haar geschikte gezinnen ter verpleging of, voorzoover het oudere meisjes betreft, als dienstboden te doen opnemen, of de laatstgenoemden op andere wijze behulpzaam te zijn in het vinden van een maatschappelijke werkkring.' (Van der Zijl) 

Het uitvoerend Comité te Amsterdam en de plaatselijke comités gaan op zoek naar 'gevallen, waarin de hulp der vereeniging wordt nodig gevonden'. Vervolgens trachten zij 'corporaties of particulieren, die tot de te verplegen personen in eenige betrekking staan te bewegen de daarvoor benoodigde bijdragen beschikbaar te stellen. (...) Jongens worden in Mettray uitbesteed'. (Blankenberg)

tot 1900 comité van, daarna afdeling van de Vereeniging tot steun van verwaarloosden en gevallenen, opgericht in 1886 en gevestigd te Amsterdam.

ad doelstelling acitiviteit, relatie en plaats:

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 696, 708.

ad activiteit:

J. van der Zijl (red.), Gids voor vereenigingen en instellingen op het gebied der kinderverzorging (Den Haag 1912) 33. Uitgave van het Bureau van den Bond ter Behartiging van de belangen van het Kind, no. 1.

Gegevens ontleend aan de inventaris van het verenigingsarchief.

ad laatste vermelding:

De vereniging komt voor in het overzicht van in 1956 nog bestaande instellingen voor maatschappelijk werk (voorheen 'van weldadigheid') in Nederland, samengesteld door J. Everts/A. Treurniet in 1956. De hierin vermelde instellingen zijn tezamen met die uit de bovenvermelde Gids van Blankenberg c.s. uit 1899 door T. Kappelhof en V. Kingma verwerkt in de database: Locale Instellingen, onderdeel van het digitale onderzoeksgids 'Sociale Zekerheid'. De database is te raadplegen op de website van het Huygens Instituut voor Nederlandse geschiedenis: 

www.inghist.nl/Onderzoek/Projecten/Socialezekerheid/lokale_instellingen.

opmerking 'ad doelstelling':

J.T.H.C. van Ebbenhorst Tengbergen en J. Alblas, Liefdadige en andere nuttige instellingen te Utrecht. Bijdrage tot de geschiedenis der weldadigheid (Utrecht 1895) 85-86.

ad doelstelling:

aanvankelijk werden kennelijk alleen meisjes die dréigden 'te vallen' opgenomen, pas later ook de 'gevallenen' zelf. (Van Ebbenhorst)

ad richtgroep:

prostituees, vooral ook preventief

ad levensbeschouwing:

vrijzinnig protestants

ad publicatie van de vereniging:

in de bibliotheek van het Haags Gemeentearchief.