Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

 
English | Nederlands

Vereeniging Nederlandsch Mettray, afdeling Amsterdam

Naam Vereeniging Nederlandsch Mettray, afdeling Amsterdam
Plaats Amsterdam
Provincie Noord-Holland
Begindatum 1851 (eerste vermelding)
Einddatum 1955 (laatste vermelding)
Levensbeschouwing protestants
Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
Jongens, Protestanten (landelijk), Verwaarloosde kinderen
Leden (uitleg)
De groep waaruit de leden afkomstig zijn
Mannen
Werkingsgebied Lokaal
Doelstelling

'Zoveel hulpbehoevende en verwaarloosde knapen, mits tot een der Protestantsche kerkgenootschappen behoorende, als de beschikbare fondsen toelaten, in eene Landbouwkolonie te vereenigen en voor hun onderhoud en hunne opvoeding, gedurende eenige tijd te zorgen. (...)' (Dekker)

In 1889 werd het doel van Mettray als volgt geformuleerd: 'Nederlandsch Mettray neemt onvermogende knapen op, die verwaarloosd zijn of zichzelve verwaarloozen, tot één der Protestantsche kerkgenootschappen behooren, gezond en zonder gebreken zijn, niet jonger dan 9 en niet ouder dan 14 jaren.' (Onesimus 1889)

Activiteit

Het financieel mede mogelijk maken protestantse jongens van 9 tot 13, later 14, jaar op te vangen en op te voeden in de eigen instelling, 'Nederlandsch Mettray' te Eefde, waar zij bovendien onderwijs kregen. 'Als zij den tijd van het geregeld schoolgaan achter zich hebben worden zij opgeleid voor landbouwer, tuinier, ambachtsman en ook wel voor onderwijzer, kantoorbediende of militair.' (Van Ebbenhorst)

'Zooveel malen, als de contributiën, door eene Afdeeling gestort, f. 90 bedragen, zóóveel jongens kan die afdeeling plaatsen, ieder tegen f. 80 per jaar. Heeft de Afdeeling geen plaats meer beschikbaar, of wenscht iemand buiten alle afdeelingen om een knaap naar de stichting te zenden, dan is het vereischte bedrag jaarlijks f. 150.' (Onesimus)

Afdeling van

de landelijke Vereeniging Nederlandsch Mettray, opgericht in 1850 en gevestigd te Rijsselt bij Eefde.

Bestuursleden

voorzitter: ds. dr. J.W. Bok in 1882;

penningmeester: C.W.R. Scholten jr. in 1882, Jb. Bierens de Haan in 1887;

secretaris: jhr. mr. W.G. Dedel in 1882 en 1887;

overige bestuursleden 1882: J.C.S. Rente Linsen, H. van Eeghen, J. den Tex Bondt, jhr. mr. W. Baron Roëll, mr. J.P. Portielje, mr. S.J. Hingst;

overige bestuursleden 1887: jhr. mr. W. Baron Roëll, mr . J.P. Portielje, C.W.R. Scholten jr., mr. C.H. van Tienhoven, D. Cordes, J.H. van Eeghen.

Verantwoording gegevens

Algemeen:

J.J.H. Dekker, Straffen, redden en opvoeden. Het ontstaan en de ontwikkeling van de residentiële heropvoeding in West-Europa, 1814-1914, met bijzondere aandacht voor "Nederlands Mettray" (Assen/Maastricht 1985).

ad bestuursleden en activiteit:

Onesimus, jaarboekje van Nederlandsch Mettray (Amsterdam) jrg. 1882 en 1887.

ad activiteit:

J.T.H.C. van Ebbenhorst Tengbergen en J. Alblas, Liefdadige en andere nuttige instellingen te Utrecht. Bijdrage tot de geschiedenis der Weldadigheid (Utrecht 1895) 79-80.

ad begin- en einddatum:

de 'Lijst met afdelingen', als bijlage gevoegd bij de inleiding van de inventaris van het archief van Nederlandsch Mettray, vermeldt als jaartallen: 1851-1955.

Opmerkingen

ad levensbeschouwing:

protestants (hervormd)

'Medestichters zijn, die eene gift verstrekken van f. 50 of meer.

Leden zijn, die jaarlijksch f. 5 bijdragen.

Begunstigers zijn, die eene jaarlijksche bijdrage van f. 3,65 geven.' (Onesimus jrg. 1887)

 

 

Archief

Het archief van de afdeling Amsterdam van de Vereeniging Nederlandsch Mettray wordt onder toegangsnummer 107 bewaard in het Stadsarchief Amsterdam.

Toon archiefinfo
Verberg archiefinfo

Naam archiefbewaarplaats Regionaal Archief Zutphen
Naam collectie Archief van Nederlandsch Mettray, 1850-1961
Beheersnummer 107
Toegang inventaris
Ledenlijsten ja

Staat van medestichters, leden en begunstigers der Vereeniging Nederlandsch Mettray, behoorende tot de Amsterdamsche Afdeeling, 1855;

Lijst van "medestichters, leden en begunstigers" van de vereniging, behorend tot de Amsterdamse afdeling, 1856.

Notulen ja

Notulen van het bestuur, 1851-1943, met rooster van aftreding, 1882-1943;

Concept notulen, 1896, met lijst van aftredende leden van het bestuur, 1896.

Jaarverslagen ja

Verslag van den staat der Vereeniging Nederlandsch Mettray in het algemeen en van de Amsterdamsche Afdeeling in het bijzonder, 1852, gedrukt;

Jaarverslagen, 1876-1878, 1880;

Verslag van de bestuurders van de afdeling Amsterdam over 1878, 1879, 1880.

Correspondentie ja

Brieven ontvangen door de heer J.P. Willeumien, 1859;

Ingekomen stukken, 1856-1877;

Ingekomen stukken en afschriften van verzonden stukken, 1873-1884;

Ingekomen stukken, 1894-1919, incompleet;

Stukken ingekomen bij de secretaris van de afdeling Amsterdam, 1881-1882, 1896-1900;

Ingekomen stukken en minuten van uitgaande stukken van de afdeling Amsterdam, 1890-1896;

Ingekomen stukken en minuten van uitgaande stukken van de afdeling Amsterdam en van het algemeen departement, 1895-1898;

Ingekomen stukken bij de afdeling Amsterdam en bij het algemeen departement, verzonden door de directeur van Nederlandsch Mettray, 1897-1899;

Brievenboek der afdeling Amsterdam, 1851-1879, vervolgd door de agenda op de ingekomen stukken, 1881-1882.

Financiƫle stukken ja

Rekening en verantwoording van de afdeling Amsterdam en het algemeen departement, 1878-1880;

Kasboeken van de afdeling Amsterdam, 1883-1946.

Overige stukken ja

Circulaires van de afdeling Amsterdam en Zutphen waarin geprobeerd wordt het aantal contribuanten te vergroten, 1872, 1877;

Staten van inlichting en afschriften van de rekening en verantwoording en rapporten betreffende de toestand der pupillen, geplaatst door tussenkomst van het Algemeen Departement, 1856-1877;

Staten van inlichtingen over jongens geplaatst door tussenkomst van de afdeling Amsterdam of door het algemeen departement, 1872-1916;

Staten van inlichtingen over jongens die niet opgenomen zijn, 1884-1915;

Rapporten over de gedragingen van de pupillen, geplaatst door tussenkomst van de afdeling Amsterdam of het algemeen departement, 1877-1882, 1895-1908.