Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

• Gebroederschap "Hatsé Hamaharacha" ((Hillesum))
• Gebroederschap "Ngatsé hamangaracha" (het hout van het altaar) ((Calisch) )
• Hatsé Hamaracha ((Blankenberg))
• Hase Hamaharacha ((inventaris archief Port.-Israëlitische Gemeente))

de contributie van de leden aan te wenden om brandhout te verschaffen aan de behoeftigen van de gemeente (inventaris)

Uitdeling van brandhout aan de behoeftige leden van de Portugees-Joodse gemeente en wel door een jaarlijkse verloting. (Calisch)

'Uitdeeling van brandhout gedurende den winter, aan minvermogenden, speciaal Portugeesche Israelieten - doch niet uitsluitend'. (Blankenberg)

Aron de Chaves, David Salom de Azevedo, Abraham Lopes Melhado, Ishac Jeuda Leao Templo, Moseh de Jos. Belmonte, Selomoh de Jacob Mocatta, Jacob Curiel de Prado, Benjamin Jesurun de Jonge, Jos. Vaz Nunez Junior en Jonathan Abaz. (inventaris)

'Twaalf directeuren besturen doorgaans deze instelling; zij zijn thans negen in getal en wel: de heeren D. Mendes, jhr. A. Salvador, R.A. Mendes da Costa, A. Orobio de Castro jr., A. Henriques de Mesquita, S. v. J. Teixeira de Mattos, M. Suasso da Costa, D. Oribio de Castro en D. Henriques de Castro Mz.' (Calisch in 1851)

J.M. Hillesum, ‘Vereenigingen bij de Portugeesche en Spaansche joden te Amsterdam in de 17^e een 18^de eeuw.’ in: Eerste Jaarboek der Vereeniging Amstelodanum (Amsterdam 1902) 172.

N.S. Calisch, Liefdadigheid te Amsterdam Overzicht van al hetgeen er in Amsterdam wordt verrigt, ter bevordering van de stoffelijke, zedelijke en godsdienstige belangen, voornamelijk der minvermogenden en behoeftigen (Amsterdam 1851) 366.

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 485.

Gegevens, inclusief de laatste vermelding, ontleend aan de inventaris van het archief van de Portugees-Israëlietische Gemeente te Amsterdam.

algemeen:

Hillesums mededelingen over de joodse verenigingen slaan vooral op het functioneren in de 17de en 18de eeuw.

Alleen de verenigingen die ten tijde van de publicatie van zijn bovenaangehaald artikel nog bestonden zijn in de database opgenomen.

De vereniging wordt ook vermeld in: Hilary Akers, 'Overzicht van verenigingen in Amsterdam in de jaren 1870-1920.' - Onderdeel van het stageonderzoek van H.A. voor Boudien de Vries. (UvA 2004) Akers put haar gegevens voor deze vereniging uit het Jaarboek van 5674 (1913-1914) Uitgegeven door de Centrale Organisatie voor de religieuze en morele verheffing der Joden in Nederland (Amsterdam 1913), dat zich in de bibliotheek van het Stadsarchief Amsterdam bevindt.

Tenslotte komt de vereniging voor op de ‘Staat van instellingen die bereid zijn mede te werken tot de samenstelling van den Armenraad’ 1909-1911 en op de ‘Lijst 1 Armenraad-Amsterdam Lijst van instellingen van weldadigheid die zich bereid verklaard hebben een vertegenwoordiger aan te wijzen in den Armenraad voor de 2^e vierjarige periode.’ 1916. Beide lijsten bevinden zich in het Nationaal Archief, archief ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Volksgezondheid en Armwezen 1910-1918, inv. nr. 87.

ad eerste vermelding/oprichtingsdatum:

'De gebroederschap Hase Hamaharacha (Brandstapel op het altaar) werd in 1713 opgericht door ...' (inventaris)

'Opgericht vóór 1700'. (Hillesum)

inkomsten:

'Deze gebroederschap heeft geene fondsen, maar bestaat uit de kontributie der leden en de bijzondere bijdragen van de directeuren op den avond der jaarlijksche trekking'. (Calisch)