Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

 
English | Nederlands

Vereeniging tot voortdurende ondersteuning der nagelaten betrekkingen van verongelukte Visschers der Reederijen te Katwijk aan Zee en te Noordwijk aan Zee

Naam Vereeniging tot voortdurende ondersteuning der nagelaten betrekkingen van verongelukte Visschers der Reederijen te Katwijk aan Zee en te Noordwijk aan Zee
Alternatieve namen
  • het Leidsche Fonds (niet gangbaar)
Plaats Leiden
Provincie Zuid-Holland
Begindatum 15 oktober 1860 (oprichting)
Einddatum 31 maart 1961 (opheffing)
Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
Weduwen, Wezen
Leden (uitleg)
De groep waaruit de leden afkomstig zijn
Vissers
Werkingsgebied Regionaal
Doelstelling

het voortdurend ondersteunen van nagelaten betrekkingen van verongelukte visschers der Reederijen te Katwijk aan Zee en Noordwijk aan Zee (Goossens)

Activiteit

'[ondersteuning] door giften in eens, door legaten en jaarlijksche bijdragen van reeders, visschers en andere belangstellenden (...) Bij zeerampen zal steeds de voorlichting ingewonnen en zooveel mogelijk gevolgd worden van de commissie, onder welker resort de ramp is voorgevallen. Die commissie kan als dan belast worden met de dagelijksche beschikking over de toegestane gelden. In elke jaarlijksche algemeene vergadering wordt vastgesteld het maximum der wekelijksche uitdeeling voor het ingetreden boekjaar. In den regel zijn die bijdragen des zomers f 1.25 voor elke weduwe en 25 cent voor elk kind; des winters f 1.50 voor elke weduwe en 35 cent voor elk kind. De ondersteuning duurt tot het hertrouwen der weduwe en voor de kinderen: de jongens tot 15-jarigen leeftijd, de meisjes tot 16-jarigen leeftijd. Men behoeft niet tot een bepaalde kerkelijke gemeente te behooren om hulp te kunnen genieten. Ingeval van onzedelijk gedrag wordt ondersteuning geweigerd.' (Blankenberg)

Heeft als deelnemer

drie Commissies tot voortdurende ondersteuning der nagelaten betrekkingen etc., namelijk die te Leiden, Katwijk en Noordwijk;

correspondentschappen o.a. te Den Haag, Rotterdam en Gouda.

Werkt samen met

Vereeniging tot ondersteuning van behoeftige Visschers en hunne nagelaten betrekkingen, opgericht in 1862 en gevestigd te Katwijk.

Oprichters

Ds. A. Laurillard, H.W. Gillissen, A. de Mare, mr. J.G. de Sain, K. Harmakers Pau, mr. S. Le Poole, A. van Driel, ds. J.M. Maronier, C. Wijnobel, A.G. Ballego, dr. C. Leemans, J.J. van Wensen, P.G.C. Eigeman, G.J. Rollandet en P.G. Houthuyzen uit Leiden vormden bij de oprichting de Leidse Commissie;

mr. G.A. Salomon Huygens, dr. L. Tichelens, A.E. Roest van Limburg en K. Haasnoot vormden de Commissie te Katwijk;

jhr. mr. H.A. de Bassecour Caan, N. Barnhoorn en A. van der Schaik de Commissie te Noordwijk.

Koninklijk Besluit 16 januari 1861 nr. 54
Staatscourant

17 april 1861

Goossens van Eyndhove nr. (uitleg)
Het nummer waaronder de vereniging is opgenomen in: A.E.G. Goossens van Eyndhove, De vereenigingen erkend krachtens de wet van 22 april 1855 (Stbl. 32) (Den Haag 1891). Dit repertorium bevat alle verenigingen die tussen 1855 en 1890 erkenning hadden gekregen krachtens de Wet op de Vereniging van 1855. Goossens van Eyndhove stelde het repertorium samen op basis van de Staatscourant, waarin de statuten van alle erkende verenigingen gepubliceerd werden. Hij nam daaruit op: de naam van de vereniging, de plaats van vestiging, de doelstelling, de datum en het nummer van het Koninklijk Besluit en de datum van de Staatscourant waarin de statuten afgedrukt stonden.
1940
Verantwoording gegevens

R.W. Wichers Rollandet en C.S. Kruisheer, 'Bij het heengaan der 100-jarige Vereeniging tot ondersteuning der nagelaten betrekkingen van verongelukte visschers der rederijen te Katwijk aan Zee en Noordwijk aan Zee gevestigd te Leiden.' In het Leids Jaarboekje 1962, 155-157.

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 905.

gegevens ontleend aan de archiefbeschrijving.

Opmerkingen

ad plaats:

Goossens geeft Katwijk en Noordwijk als vestigingsplaats en vermeldt dat de vereniging is beëindigd in 1889. Mogelijk is in dat jaar Leiden, zoals genoemd door Wichers Rollandet c.s., de vestigingplaats geworden.

ad leden:

belanghebbende vissers en 'belangenloze' gevers, reders veelal.

organisatiestructuur:

'De vereeniging bestaat uit hoogstens 22 en minstens 14 leden, welke zich verdeelen in 3 commissiën. Hiervan is gevestigd ééne te Leiden, bestaande uit hoogstens 15 en minstens 7 leden; ééne te Katwijk, bestaande uit 4 leden, en ééne te Noordwijk, bestaande uit 3 leden.' (Blankenberg)

In deze database wordt Blankenbergs motiverering om instellingen als deze, op grens van onderlinge hulp en weldadigheid, op te nemen, gevolgd:

'Wij hebben gemeend hier alleen die vereenigingen te moeten opnemen, die hetzij ook anderen dan de deelgerechtigden (zij het slechts bij wijze van uitzondering) tot het genot eener uitkeering toelaten, hetzij den ondersteunden (leden) geen recht op uitkeering geven, hetzij eindelijk de gelden, voor de ondersteuning bestemd, voor een belangrijk deel niet vinden uit eigen middelen, maar uit erfstellingen, legaten, schenkingen, subsidies, vrijwillige bijdragen, enz. in één woord, uit anderer weldadigheid.' (p. 899)

Archief

Het archief van de "Vereeniging tot voortdurende ondersteuning der nagelaten betrekkingen van verongelukte visschers der reederijen te Katwijk een Zee en Noordwijk aan Zee" 1860-1961 wordt onder toegangsnummer 48 bewaard in het Regionaal Archief Leiden (plaatsingslijst; 0,4 m.).

De archiefstukken dateren uit de 20e eeuw, op twee uitzonderingen na: 

een 'Lijst met de namen van de leden van de Commissies en van het dagelijks bestuur, 1867-1936, aangelegd 1921, bijgehouden tot 1936' en een 'Register houdende de namen van de te Leiden wonende contribuanten van de vereniging, aangelegd ca. 1870, bijgehouden tot 1920.'



Literatuur


Toon publicaties van de vereniging

Publicaties van de vereniging


Verberg publicaties van de vereniging
  • Kruisheer, C.I. en E.W. Wichers Rollandet, 'Bij het heengaan der 100-jarige Vereeniging tot voortdurende ondersteuning der nagelaten betrekkingen van verongelukte visschers der reederijen te Katwijk aan Zee en Noordwijk aan Zee, gevestigd te Leiden', in: Jaarboekje voor geschiedenis en oudheidkunde van Leiden en omstreken (Leiden 1962).