Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

'Het doel dezer inrichting is, om bij overlijden van zeelieden, die binnen Harlingen - Almenum daaronder begrepen - hunne woonplaats hebben, het lot hunner weduwen en nagelaten wettige kinderen enigszins te verzachten, en verder zoodanige uitkeeringen te doen als in het reglement bepaald.' (Blankenberg)

'De gewone leden zijn alleen gerechtigd tot de uitkeeringen, doch hunne bijdragen zijn niet voldoende om die uitkeeringen te doen. Daartoe zijn ook nog vrijwillige contributiën van derden noodig.' (Blankenberg 912).

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 912.

J.J. van den Hoek Ostende, De geschiedenis van het College Zeemanshoop 1822-1872 (Amsterdam 1972) 8-9.

gegevens ontleend aan de inventaris van het verenigingsarchief

Blankenberg rechtvaardigt aldus de opneming van 'zeemancollegiën' in zijn overzicht van weldadige instellingen:  'Zeemanscollegiën, hoewel in den regel slechts hulp verleenende na overlijden van hare leden, die voor die hulp tijdens hun leven betaald hebben, worden niettemin hier vermeld, 1^e omdat zij voor een groot deel alleen tot hunne uitkeringen in staat zijn door vrijwillige bijdragen van anderen en 2^e omdat zij ook wel eens aan behoeftige niet-leden te hulp komen,' (p. 902)

Ook Van den Hoek Ostende wijst op het 'oorspronkelijke charitatieve karakter' van de zeemanscolleges te Amsterdam (Zeemanshoop), Groningen (Eendracht) en, later, 'Delfzijl, Dordrecht, Harlingen, Den Helder en op Ameland (.... ).'

ad leden:

belanghebbende zeelieden en belangenloze gevers

ad richtgroep:

belanghebbende zeelieden en hun nabestaanden