Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

het op plaatselijke niveau helpen instandhouden van het instituut tot het opvoeden en onderwijzen van doofstommen te Groningen

Het op plaatselijke niveau innen van contributies, giften e.a. inkomsten ten behoeve van het Instituut te Groningen waar doofstomme kinderen leren spreken (géén gebarentaal!) volgens een van de abt van l'Epée overgenomen method, vervolgens lager onderwijs genieten en een 'handwerk' leren (...). (inventaris archief Instituut voor doofstommen in de Groninger Archieven)

bemiddelden bij de aanmelding van nieuwe leerlingen uit hun ressort en het onderhouden van het contact tussen leerlingen en hun ouders

ofwel 'departement van' de vereeniging Instituut voor Doofstommen te Groningen, opgericht in 1790.

De directeuren in 1810: P.C. Dupuij, G. Hesselink, P. Chevallier, H. Teboel en R. Koopmans (19e jaarlijks verslag).

De directeuren zijn in 1851: jhr. mr. F.L.H.J. Bosch van Drakestein, ds. W. Broes, jhr. mr. Hoeuft van Velsen, jhr. J.E. Huydecoper van Zeijst, jhr. mr. J. van Idekkinge, A.F. Insinger, mr. J.A. Jolles, K. Koopmans, B.J. Momma, mr. A.A. Reaäl, baron van Verschuer, ds. J.J. van Voorst en mr. M.H. Godefroi. Van hen hebben jhr. mr. Hoeuft van Velsen, mr. J.A. Jolles en B.J. Momma zich met het dagelijks beheer belast. (Calisch)

ad eerste vermelding en (bestuurs)leden:

ontleend aan het verslag van de 19e jaarlijkse vergadering van de landelijke vereniging Instituut voor doofstommen

ad doelstelling, activiteit, richtgroep en levensbeschouwing:

gegevens ontleend aan de data m.b.t. de landelijke vereniging, in hoge mate gebaseerd op Van Zanten en de inventaris van het verenigingsarchief;

N.S. Calisch, Liefdadigheid te Amsterdam Overzicht van al hetgeen er in Amsterdam wordt verrigt, ter bevordering van de stoffelijke, zedelijke en godsdienstige belangen, voornamelijk der minvermogenden en behoeftigen (Amsterdam 1851) 362. Uit echte bronnen bijeengebracht door [NSC].

ad laatste vermelding:

ontleend aan archiefgegevens uit de rubriek Documentatie van het archief van de Sociale Raad en rechtsvoorgangers te Amsterdam.

ad begindatum:

Calisch geeft deze niet, maar het grote aandeel van het departement Amsterdam in het ledental doet vermoeden dat het departement niet veel jonger is dan de landelijke vereniging. De eerste vermelding bevestigt dit.

ad activiteiten:

In het jaar 1850-'51 zijn 23 van de 143 leerlingen door het departement Amsterdam aangewezen. (Calisch)

leden:

In 1810 telt het departement Amsterdam 232 leden. (19e jaarlijks verslag 1810)

In 1851 telt de afdeling Amsterdam 326 leden. (Calisch)

inkomsten:

'De opbrengst der kontributie van de leden van het departement Amsterdam bedroeg in 1849 en in 1850 f. 1800; jaarlijkse bijdragen zijn naar verkiezing der leden bepaald op 5,25 tot 40 gulden, en ook van 2,5 en 3 gulden; het aantal van deze laatsten is echter 'zeer luttel'.' (Calisch)