Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

'Halfverweesde -, verwaarloosde - en verlaten kinderen en, zoo noodig, ook weezen, duurzaam te steunen, hen lichamelijk en zedelijk op te voeden of hunne opvoeding te bevorderen door eene plaatsing, hetzij in een doorgangshuis, hetzij (zooveel mogelijk tegen billijke vergoeding) in huisgezinnen, wier hoofden geschikt en geneigd zijn, het hun toe te vertrouwen kind, overeenkomstig zijn aanleg, op te leiden tot eene goede maatschappelijke betrekking. (V.d.Zijl)

De Vereeniging tracht dit doel te bereiken door de werkzaamheden van haar Hoofdbestuur en van hare Afdeelingen.' (V.d. Zijl) Deze bestonden uit het organiseren en financieren van de opvang van kinderen in het eigen Doorgangshuis te Bussum en vervolgens hun plaatsing in gezinnen.

Amsterdam, Dordrecht, Utrecht (Van Ebbenhorst), Groningen.

Het Genootschap ter zedelijke verbetering der gevangenen, opgericht in 1823 en eveneens gevestigd te Amsterdam, waarmee de vereniging elk jaar een contract sloot. (Tijdschrift, 2e jrg. 9, 128)

Doorgangshuis te Bussum

'Het algemeene secretariaat blijft gevestigd Mauritskade 49, te Amsterdam.' (Tijdschrift)

J. van der Zijl (red.), Gids voor vereenigingen op het gebied der Kinderverzorging (Den Haag 1912), Uitgave van het Bureau van den Bond ter Behartiging van de belangen van het Kind. nr. 1.

J.T.H.C. van Ebbenhorst Tengbergen en J. Alblas, Liefdadige en andere nuttige instellingen te Utrecht. Bijdrage tot de geschiedenis der weldadigheid (Utrecht 1895) 51-52.

ad vergaderplaats:

H.J. Dompièrre de Chaufepié, H. Smissaert en J.F.L. Blankenberg (reds.), Tijdschrift voor Armenzorg, 1e jrg. (1900) 17, 126.

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 655 en 697.

ad laatste vermelding:

ontleend aan de archiefgegevens

ad afdelingen:

Blankenberg c.s. vermelden in de Gids m.b.t. deze vereniging: 'In enkele steden van ons land zijn comités en correspondentschappen.'

'Den 28en Mei werden de statuten gewijzigd; daardoor kunnen nu over het geheele land Afdeelingen worden opgericht, die een zelfstandigen werkkring krijgen onder de voorwaarden bij de Statuten en het Algemeen Reglement vastgesteld.' (Tijdschrift voor armenzorg 2e jrg. (1901) 128.

Vanaf begin 20e eeuw kwamen er afdelingen bij, het eerst te Groningen (1904) en Bussum/Naarden (1914).

Het Tijdschrift voor armenzorg over 1902 vermeldt op pagina 131 dat er al afdelingen zijn te Alkmaar, Amsterdam, Dordrecht, Den Haag, Groningen, Naarden, Bussum, Nijmegen, Utrecht en West-Friesland.

ad activiteit en financiën:

'Volgens het verslag over 1899 van deze Vereeniging, zijn in 1899 34 jongens en 8 meisjes verpleegd. (...) De inkomsten bedroegen f. 8338, 11; de uitgaven, even zooveel minus f. 15,11, dat dus als batig saldo overbleef. De vereeniging bezit een kapitaal van f. 12095,11.' (Tijdschrift voor armenzorg 1e jrg. (1900) 126)

'In 1900 werden 33 jongens en 11 meisjes door de Vereeniging verpleegd. (...) De leeftijd van de kinderen liep uiteen van 2 tot 19 jaar. 33 kinderen waren Ned. Herv., 2 Remonstr., 5 Roomsch-Katholiek, 1 Evang.-Luthers, 1 Oud-Bissch. Klerezy, 2 Gereformeerd. Uit alle plaatsen des lands waren zij afkomstig. (...)

De ontvangsten bedroegen f. 7966,53½, het batig saldo f. 37,04½.' (t.a p. 2e jrg. (1901) 128)