Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

Het in stand houden van het Centraal Israëlietisch Weeshuis met als doel: 'Verpleging, verzorging, opvoeding en voorziening in het maatschappelijk - en godsdienstonderwijs en de opleiding tot ambachten of betrekkingen van behoeftige, minvermogende ouder-, vader-, of moederlooze jongens en meisjes, behoorende tot een der beide Israëlietische Kerkgenootschappen in Nederland of zijne Koloniën'.

instandhouding van het Centraal Israëlietisch Weeshuis financieel mogelijk maken

subcommissies en correspondentschappen in het gehele land, m.n. de subcommissie Amsterdam met 34 leden, die met een bedrag ineens van f. 6800 en een toezegging van f. 1000 per jaar een dikke vinger in de Utrechtse pap kreeg.

en is een dochterorganisatie van de Maatschappij tot Nut der Israëlieten.

de vereniging Abie Jethomim te Haarlem opgericht in 1877.

De oprichtingscommissie die op initiatief van de Afdeling Utrecht van de Maatschappij tot Nut der Israelieten in januari 1867 bijeenkwam, bestond uit Roelof Citroen (afgevaardigde van het Nut te Amsterdam, A.E. Cohen (Arnhem), E.L. Jacobson (Den Haag), B.I. Levi (Schiedam) H.J. de Beer, mr. L. de Hartog, mr. H.J. van Lier, mr. S.M.A. Mosch en J. de Rooij, allen te Utrecht. Deze oprichters vormden het voorlopig bestuur, dat zich via de subcommissies van het Nut ook met de fondsenwerving zou bezighouden.

In 1871 maakte het voorlopige bestuur plaats voor het definitieve bestuur.

Eerste aankoop betrof het pand aan de Nieuwe Gracht te Utrecht op de hoek van de Magdalenasteeg op 1 februari 1869, gevolgd door de aankoop van het belendende pand op 1 mei 1869. Tussen 1871 en 1942 was daar het weeshuis gevestigd.

J.T.H.C. van Ebbenhorst Tengbergen en J. Alblas, Liefdadige en andere nuttige instellingen te Utrecht. Bijdrage tot de geschiedenis der weldadigheid (Utrecht 1895) 64-65.

J. van der Zijl (red.), Gids voor vereenigingen en instellingen op het gebied der kinderverzorging (Den Haag 1912) 61-62. Uitgave van het Bureau van den Bond ter Behartiging van de belangen van het Kind, no. 1.

H. Langenberg en M. van Zeben, 'De oprichting van het Centraal Israëlitisch Weeshuis in Utrecht' in: Oud-Utrecht. Tijdschrift voor geschiedenis van stad en provincie Utrecht, 73e jrg. (2000) nr. 5, 121-128.

ad laatste vermelding:

Wikipedia-artikel: 'Centraal Israëlitisch Weeshuis':

'In oktober 1942 deporteerden de Duitsers alle kinderen en het voltallige weeshuispersoneel'. http://nl.wikipedia.org/wiki/Centraal_Isra%C3%ABlitisch_Weeshuis, geraadpleegd op 29 oktober 2010. Vrijwel alle wezen zijn in de concentratiekampen om het leven gebracht. Het betekende het einde van het weeshuis als zodanig.

Inkomsten:

De inrichting wordt geschraagd door het Willem III-Fonds (opgericht in 1884), het Speyer-fonds (opgericht in 1874) en Het Oranje-Fonds.