Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

parochie van Onze Lieve Vrouwe, de parochies van de H. Dominicus en van de H. Augustinus (die samen de Conferentie van de H. Joseph vormden), die van de H. Catherina en de parochie van de H. Martinus.

'Artikel 2. der Algemeene bepalingen luidt:

Geen liefdewerk moet geacht worden vreemd te zijn aan de Vereeniging, ofschoon zij meer bepaaldelijk ten doel heeft het bezoeken van arme gezinnen. De leden der Vereeniging maken zich dus de gelegenheid ten nutte, om vertroostingen te bieden aan de zieken en gevangenen, om onderwijs te bezorgen aan arme, verlatene of gevangene kinderen en godsdienstige hulp te verschaffen aan hen, wien het daaraan in doodsgevaar ontbreekt.' 

Uit het reglement van de Vincentiusvereniging:  

Art. 28. De bijzondere Raad houdt zich bezig met de gewigtige liefdewerken en maatregelen, waarin al de Conferentiën der stad belang hebben.

Art. 29. Hij bepaalt de aanwending der fondsen van de gemeenschappelijke kas. Deze kas wordt gestijfd door de buitengewone van elders ontvangen giften, door de inzamelingen op de algemeene vergaderingen van de stad gedaan en de offers, welke de Presidenten, namens hunne Conferentie, op elke zitting aanbrengen.

Zij strekt ter voorziening in de kosten der liefdewerken voor de geheele stad en tot ondersteuning der onvermogendste Conferentiën.'

De Bijzondere Raad Utrecht wijdde zich aan het liefdewerk van de Spijskokerij,

van de Kinderverpleging, van de St. Joseph-ambachtsleerlingen, het liefdewerk der Bibliotheken en St. Vincentiusscholen.

Ook was een commissie tot bijdragen in de huren voor betere woningen actief.

Het beheer van de 'Fundatie "Het Speyart van Woerden's Hofje". ' (inleiding inventaris) '[dit] omvat 16 woningen die vergeven worden door eene afzonderlijke commissie der St. Vincentius-vereeniging. Hier wonen alleen R. Kath. weduwen boven de 50 jaar (ad f 0.10 per week). Bij uitzondering wordt dit ook toegestaan aan weduwen met 1 of 2 dochters.' (Blankenberg e.a., 585)

Het huisbezoek der armen zelf behoorde tot de taak van de deelnemende conferenties, die hierbij zo nodig door de Bijzondere Raad financieel gesteund werden.

de nationale Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo, opgericht in 1846 en bestuurd door de Hoofdraad te Den Haag als 'vereenigingspunt' van alle Nederlandse Bijzondere Raden en conferenties.

de conferenties van Onze Lieve Vrouwe, van de H. Joseph, van de H. Catherina en van de H. Martinus.

president: mr. C.M. Blankenheijm in 1894 en 1899 en mr. dr. D.A.P.N. Koolen in 1903;

vice-president: W. van Soest in 1894 en 1899 en Th. G.J. van Rossum in 1903;

secretaris: Th. G.J. van Rossum in 1894 en 1899 en W.H. Lammers in 1903;

penningmeester: R. Schoonhoven in 1894, P. Hartman in 1899 en 1903.

Het 'gebouw' van de vereniging is op Springweg 8. Aldaar bevinden zich het vergaderlokaal en de bibliotheek. (Van Ebbenhorst, 44) Het magazijn, waar te bedelen goederen liggen opgeslagen is in de Alendorpsteeg.

Springweg 8 te Utrecht.

H. Smissaert, Armenzorg in Nederland gemeente Utrecht in opdracht van de Vereeniging voor de staatshuishoudkunde en statistiek bewerkt door (Amsterdam 1896) 158-165.

J.T.H.C. van Ebbenhorst Tengbergen en J. Alblas, Liefdadige en andere nuttige instellingen te Utrecht. Bijdrage tot de geschiedenis der weldadigheid (Utrecht 1895) 43-45.

ad begindatum, bestuursleden en activiteit:

Pius-Almanak voor het jaar des heeren 1894 (Alkmaar 1894) 270-271.

Pius-Almanak. Jaarboekje voor de Katholieken van Nederland voor het jaar des Heeren 1899-1900 (Alkmaar 1899) 58-59.

Onze Pius-Almanak voor het jaar des Heeren 1903 (Alkmaar 1903) 357-358.

ad doelstelling en activiteit:

R.P. Vergnes C.ss.R., Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo en hare werkzaamheden in Nederland (Den Haag 1930) 58 en 59, 67-82.

Handboek der Vereeniging van den H. Vincentius van Paulo (Den Haag 1847 2e dr.) 3, 13, 14, 21-23.

ad activiteit:

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 334, 585.

ad laatste vermelding:

geen: www.vincentiusvereniging.nl, geraadpleegd op 26 januari 2011

Uit het reglement van de Vincentiusvereniging:  

'Art. 1. De bijzondere Raad eener stad is samengesteld uit een President, een Vice-President, een Secretaris, een Penningmeester en al de Presidenten en Vice-Presidenten der Conferentiën van de stad, en de Presidenten en Vice-Presidenten der bijzondere liefdewerken, die alle conferentiën aangaan.

Inkomsten:

bijdragen van honoraire leden, legaten, inkomsten uit loterijen en preken.

uitgaven:

onderstand in natura en geld, spijskokerij, kinderverpleging en overige liefdewerken. Tot 1891 werd het meest besteed aan de spijskokerij; daarna groeide het bedrag dat aan bedeling wordt uitgegeven, met name in geld, fors. 

Vanaf 1883 zijn jaarlijks statistische gegevens afgedrukt in de Bijlagen van het Bulletin. (Smissaert, 160-165)

ad einddatum:

geen, de vereniging bestaat nog