Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, departement Amsterdam I en II
| Naam | Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, departement Amsterdam I en II |
| Alternatieve namen |
|
| Plaats | Amsterdam |
| Provincie | Noord-Holland |
| Begindatum | 2 april 1785 (oprichting) |
| Einddatum | |
| Levensbeschouwing | neutraal |
| Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
|
Armen algemeen |
| Leden (uitleg)
De groep waaruit de leden afkomstig zijn
|
Mannen |
| Werkingsgebied | Lokaal |
| Doelstelling | De Maatschappij tot Nut van 't Algemeen en haar afdelingen waren primair gericht op het 'beschaven' van het volk, op liefdadig gebied richtten de beide Amsterdamse departementen 'Volksgaarkeukens' op. |
| Activiteit | op het gebied van armenzorg: De gezamenlijke departementen richtten, naast vele instellingen op het gebied van onderwijs en cultuur, ook de filantropische Vereeniging Volksgaarkeukens op. |
| Afdeling van | de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, opgericht in 1784 te Edam en vanaf 1787 gevestigd te Amsterdam. |
| Werkt samen met | en heeft als dochterorganisatie de Vereeniging tot uitbreiding en instandhouding van volksgaarkeukens |
| Verantwoording gegevens | Gegevens ontleend aan de inventaris van het verenigingsarchief. ad laatste vermelding: geen, het departement Amsterdam bestaat nog; zie http://www.nutalgemeen.nl/index015.html, geraadpleegd op 30 november 2010 ad leden: W.W. Mijnhardt en A.J. Wichers (reds.), Om het Algemeen Volksgeluk. Twee eeuwen particulier initiatief 1784-1984. Gedenkboek ter gelegenheid van het tweehonderdjarig bestaan van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen (Edam 1984) 65. |
| Opmerkingen | ad begin- en opheffingsdatum, resp. laatste vermelding: Hierboven is vermeld de oprichtingsdatum van Departement I; Departement II werd opgericht op 9 april 1790. Nog steeds is er een Departement Amsterdam van het Nut; de archiefperiode van departement I loopt tot 1952, dat van departement II loopt tot de opheffing ervan in 1877. ad leden: Tot circa 1900: mannen, zonder dat vrouwen expliciet werden uitgesloten, ze waren gewoon geen lid. Mijnhardt schrijft over het jaar 1864: 'Aan het afzonderlijk lidmaatschap van de vrouw werd toen nog helemaal niet gedacht. Dat komt pas weer 35 jaar later.' (Mijnhardt/Wichers 65) ad levensbeschouwing: neutraal met een protestantse inslag die in de loop der tijd minder dominant werd. |
Archief
Het archief van de Amsterdamse departementen I (1785-1952) en II (1790-1877) en van de gezamenlijke Amsterdamse departementen van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen wordt onder toegangsnummer PA 323 bewaard in het Stadsarchief Amsterdam.
| Naam archiefbewaarplaats | Stadsarchief Amsterdam |
| Naam collectie | Archief van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen; departement Amsterdam |
| Beheersnummer | PA 323 |
| Toegang | inventaris |
| Ledenlijsten | ja Naamlijsten en registers van het 1e departement. 8 delen +.2 omslagen.
Naamlijsten en registers der leden van het 2e departement.1790 – 1876 6 delen.
Lijsten van voorzitters der verenigde vergaderingen der beide departementen 1849-1868. 1 omslag
Naamlijsten der leden van het departement 1877-1913 en z.d. 4 delen
|
| Notulen | ja Notulen van de vergaderingen van de bestuurders van het 1ste departement van Amsterdam. 10 delen. Alfabetisch register op de notulen van de bestuurders 1806 - 1811. 1 deel. Notulen en resoluties van de ledenvergaderingen van het eerste departement van Amsterdam. 1784 – 1877 9 delen. Bijlagen van de notulen der bestuursvergaderingen van het 1e departement. 2 omslagen. Bijlagen van de notulen der ledenvergaderingen van het 1e department. 7 omslagen.
Notulen van de vergaderingen van bestuurders van het 2e departement. 1790 – 1877 14 delen. Alfabetische klappers op de notulen van bestuurders van het 2e departement. 1790 – 1877 5 delen. Alfabetische klapper. (Onbekend waarop). 1 deel. Notulen van de ledenvergaderingen van het 2e departement. 3 delen. 1829 - 1877. Bijlagen van de notulen van het 2e departement.1804 – 1885 10 omslagen. Bijlagen en andere stukken ± 1790-1794. 1 omslag.
[gezamenlijke departementen] Notulen van de verenigde vergaderingen der beide departementen gehou. Notulen van de ledenvergaderingen van het departement Amsterdam. 1884 – 1952. 2 delen. Bijlagen van de notulen der verenigde vergaderingen der beide departementen. 1802 -1933. 29 omslagen.
159 Bijlagen, rapporten, verslagen, stukken betr. het kerkgebouw 'de Zon' enz. 1802 – 1807 1 omslag. |
| Jaarverslagen | ja Concepten jaarverslagen van het 1e departement 1860-1876. 1 omslag.
[het gezamenlijk departement en het departement Amsterdam ná 1877] Jaarverslagen over de toestand van het departement en de werkzaamheden van het bestuur. 1869-1937 onvolledig.1 omslag |
| Correspondentie | ja Ingekomen stukken bij het 1e departement.3 omslagen Minuten of copiën van uitgaande stukken van het 1e departement. 1 deel + 1 omslag.
Copieboek van uitgaande stukken van het 2e departement.1844 – 1877. 1 deel.
[gezamenlijke departementen] Ingekomen en minuten van uitgaande stukken. Chronologisch en alfabetisch geordend. Veel bijlagen. 1867 – 1937. 34 omslagen. Copieboeken van uitgaande stukken. 1883 - 1909. 2 delen.
|
| Financiële stukken | ja Rekening-courantboeken van het 1e departement. 2 delen 1785-1820. Kasboeken [1e departement]. 5 delen 1789-1876. Stukken tot de rekening van het 1e departement. 4 omslagen 1787 – 1861. Kasboeken van het 2e departement.1790 – 1877 3 delen Effecten rekeningenboek van het 2e departement. 1821 – 1838 1 deel.
Rekening en verantwoording van het 2e departement 1860 en 1867-1870. 1 omslag.
|
| Overige stukken | ja Rapport der commissie tot regeling der feestviering van het 50-jarig bestaan van het 1e Amsterdamse departement. Met bijlagen. 1 deel Verkiezingslijsten, kennisgevingen enz. van het 1e departement. 1802 - 18401 omslag
[2e departement] Diverse stukken. 1790-1804. Deze portefeuille bevat de volgende stukken.Autographen van verschillende personen van het Nut, zoals M. Nieuwenhuijzen, J. Buys, A.H. van Gelder, M.C. van Hall e.a. 1787 bericht betreffende het uitschrijven van een prijsvraag 1 omslag.
Stukken betr. 100- en 150-jarige herdenking van het departement. 1885 en 1935. 1 omslag Diverse; zoals bewijzen van toegang tot de vergaderingen voor een dame; tarieflijsten voor verversingen en voorschriften eerste hulp. 1879 - 18911 omslag.
|
Literatuur
Toon publicaties van de vereniging
Publicaties van de vereniging
Verberg publicaties van de vereniging
- Nieuwenhuijzen, N., Aanspraak aan de leden der Maatschappij: tot Nut van 't Algemeen Departement Amsterdam. Den 13den van Herfstmaand 1787 (Amsterdam 1787).
- Verslag aan de Vereenigde Vergadering van Bestuurders der beide Amsterdamsche Departementen der Maatschappij tot Nut van 't Algemeen (Amsterdam 1866-1876).