Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

'De vereniging stelde zich ten doel het geregeld schoolgaan van kinderen uit de behoeftige klassen te bevorderen door als beloning kleding uit te delen.' (Gras)

'Onderstand bij voorkeur aan schoolgaande kinderen van behoeftige ouders, ten einde geregeld schoolbezoek te bevorderen en schoolverzuim tegen te gaan; de onderstand wordt uitsluitend verleend in kleeding (vooral onderkleeren) en schoeisel, en hoogstens tweemaal in den winter. Men moet ingezetene der gemeente zijn en zijne kinderen getrouw ter school zenden, om voor hulp in aanmerking te kunnen komen. Ten einde hieromtrent zekerheid te hebben wordt aan ieder der hoofden van scholen, zoowel openbare als bijzondere, voor de uitdeeling gevraagd eene opgave van leerlingen hunner scholen, die in de termen vallen; hun leeftijd, ouders (om vooral de weduwen te kennen), hun schoolbezoek, blijkende uit het aantal verzuimen gedurende het afgeloopen jaar. De beslissing berust bij het bestuur, dat vooraf een onderzoek instelt. Na de uitdeeling heeft meermalen huisbezoek plaats, om na te gaan, of den kinderen de kleeding werkelijk ten goede komt.' (Blankenberg)

'opgezet vanuit liberale hoek', onder andere door H. Smeenge

'De in Drenthe bekende liberaal Mr. H. Smeenge bijvoorbeeld zat lange tijd in het bestuur'.

ad activiteit:

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 469.

overige gegevens ontleend aan:

H. Gras, 'Noodruftigen en hun weldoeners' in: H. Gras, F. Nijstad e.a., Geschiedenis van Hoogeveen 1815-1975 (Amsterdam 1995) 299, 300. Gras baseert zich voor zijn mededelingen over Liefdadigheid Naar Vermogen op het Gemeenteverslag Hoogeveen 1891-1902 en op het 'Verslag vergadering Genootschap Liefdadigheid Naar Vermogen' in de Meppeler Courant van 29 januari 1902.

'De moderne aanpak van het Amsterdamse Liefdadigheid Naar Vermogen sprak vooral de liberale burgerij aan (...). De nieuwe aanpak leek ook door te dringen in Drenthe, gezien de oprichting van het Genootschap Liefdadigheid Naar Vermogen te Meppel rond 1880. Bij nadere beschouwing blijkt echter dat hier eerder sprake was van een 'ouderwetse' tijdelijke commissie ter voorziening in de nood der armen tijdens de winter (...), zoals die ook al in de eerste helft van de negentiende eeuw in Drenthe voorkwamen, maar dan nu op een meer stucturele basis. Ook de activiteiten van de in maart 1891 opgericht Hoogeveense vereniging Liefdadigheid Naar Vermogen vormde slechts een vage echo van het Amsterdamse voorbeeld.' (Gras 299)

'Als zodanig was was deze vereniging het laatste initiatief op het gebied van de armenzorg dat louter door meer gegoede ingezetenen van Hoogeveen werd ontplooid.'(t.a.p.)