Maatschappij tot Nut der Israëlieten in Nederland, afdeling Utrecht
| Naam | Maatschappij tot Nut der Israëlieten in Nederland, afdeling Utrecht |
| Plaats | Utrecht |
| Provincie | Utrecht |
| Begindatum | 1849 (oprichting) |
| Einddatum | 1965 (laatste vermelding) |
| Levensbeschouwing | joods |
| Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
|
Jeugd 6-12, Jeugd 12-21, Joden, Weduwen, Wezen |
| Werkingsgebied | Lokaal |
| Doelstelling | 'Bevordering van goede zeden, deugd en beschaving onder Israëlieten in Nederland, alles overeenkomsig den Israëlietischen godsdient; alsmede verspreiding van nuttige kundigheden, voornamelijk onder de mingeoefenden.' (Calisch) Daarnaast had de afdeling ook het bieden van hulp aan arme geloofsgenoten als doelstelling. |
| Activiteit | 'Armlastige scholieren en studenten financieel steunen, 'nuttige boekwerken' verspreiden en de maatschappelijke verhoudingen tussen de joden in Nederland bestuderen en verbeteren.' (Pach) De Afdeling Utrecht richtte bovendien een Centraal Israëlitisch Weeshuis op. Voorts richtte de vereniging onderafdelingen op met specifieke zorgtaken als het verschaffen van goedkoope levensmiddelen of zelfs speciaal vlees voor minvermogende Israëlieten, het voorkomen van bedelarij door rondreizende behoeftige Israëlieten in de stad Utrecht en zorg voor 'broodeloos' achtergebleven weduwen en wezen. |
| Afdeling van | de Maatschappij tot Nut der Israëlieten, opgericht in 1849 en gevestigd te Amsterdam |
| Heeft als deelnemer | de onderafdelingen:"Goedkoop vlees voor minvermogenden" (archief over de periode 1854-1865) De "Vereeniging tot voorkoming van bedelarij door rondreizende behoeftige Israëlieten aan de huizen der ingezeten Israëlieten te Utrecht" (archief uit 1855); "Vereeniging tot verkrijgbaarstelling van goedkoope levensmiddelen voor minvermogende Israëlieten" (archief over de periode 1866-1918); en "Tot ondersteuning van Utrechtse Israëlieten, broodeloos geworden door den dood hunner verzorgers", (archief vanaf 1868); |
| Bestuursleden | in 1867: mr. H.J. van Lier, voorzitter, mr. S.M.A. du Mosch, vice-voorzitter, H.J. de Beer, thesaurier, mr. M.A. de Jong, secretaris, A.D. Hamburger, lid en J. de Rooij Ez. en G. de Haan, honoraire leden. (Jaarboekje 1867) |
| Verantwoording gegevens | ad doelstelling: N.S. Calisch, Liefdadigheid te Amsterdam. Overzicht van al hetgeen er in Amsterdam wordt verrigt, ter bevordering van de stoffelijke, zedelijke en godsdienstige belangen, voornamelijk der minvermogenden en behoeftigen (Amsterdam 1851) 132-134. (Uit echte bronnen bijeengebracht door NSC) ad activiteit: Hilde Pach, 'Nette kleren voor school en gedraag je correct', in Nieuw Israëlietiesch Weekblad, 21 januari 2000. ad laatste vermelding: ontleend aan de archiefperiode. ad bestuursleden: Nederlandsch-Israëlietisch Jaarboekje voor 5628 (1867-1868) (Rotterdam 1867) 52-53. |
| Opmerkingen | De ondergenoemde reglementen van circa 1851 en 1890 maken deel uit van het bestand Rules and regulations of Dutch Jewish Communities and Associations (dates: 1726-1943) van de 'Bibliotheca Rosenthaliana', een van de bijzondere collecties van de UVA. (resp. Br.Ros. Regl. G-16 en Regl. G-17; microfiche 34) |
Archief
Het archief van de afdeling Utrecht van de Maatschappij tot Nut der Israëlieten maakt deel uit van de archieven van de Nederlandsch Israëlietische gemeente te Utrecht (1541) 1789-1965 (1979), die onder toegangsnummer 825 worden bewaard in Het Utrechts Archief.
| Naam archiefbewaarplaats | Het Utrechts Archief |
| Naam collectie | Archieven van de Nederlandsch Israëlietische gemeente te Utrecht (1541) 1789-1965 (1979) |
| Beheersnummer | 825 |
| Toegang | inventaris |
| Openbaarheid | beperkte openbaarheid |
| Jaarverslagen | ja jaarverslagen over 1850/51, 1864/65-1890/91, 1905/06. n.b. In het verslag van 1890/91 een kroniek over 1851-1891; jaarverslag van de onderafdeeling "Vereeniging tot verkrijgbaarstelling van goedkoope levensmiddelen voor minvermogende Israëlieten" te Utrecht over 1855; |
| Financiële stukken | ja Kasboeken, 1858-1860, 1896-1903; kasboek van uitgaven aan levensmiddelen, 1860-1865; kasboek van uitgaven aan administratiekosten, 1862-1862; kasboek van de onderafdeling "Goedkoop vlees voor minvermogenden" 1854-1865 kasboeken van de onderafdeling "Vereeniging tot voorkoming van bedelarij door rondreizende behoeftige Israëlieten aan de huizen der ingezeten Israëlieten te Utrecht", 1855; Kasboek van de onderafdeling "Vereeniging tot verkrijgbaarstelling van goedkoope levensmiddelen voor minvermogende Israëlieten", 1866-1918; n.b. Hierin ook het kasboek van de onderafdelingng "Tot ondersteuning van Utrechtse Israëlieten, broodeloos geworden door den dood hunner verzorgers", vanaf 1868; kasboek van het Leenfonds 1881-1882 |
| Overige stukken | ja Verslag van de lotgevallen van de Utrechtse Afdeling, uitgebracht bij de feestelijke herdenking van het 25-jarig bestaan, 1876. De volgende stukken zijn ook vermeld in het verenigingsformulier van het Centraal Istaëlitsch Weeshuis te Utrecht "Abtaljou of een goed woord tot alle Israëlieten en Israëlietinnen, grootensdeels ten voordele van het op te rigten Centraal Israëlietisch weeshuis in Nederland", 1865; Verslag van de commissie voor het inzamelen van geld voor de oprigting van het centraal Israëlietisch weeshuis, 1869 Verslagen van het centraal Israëlietisch weeshuis in Nederland, gevestigd te Utrecht over 1879-1934. |
| Opmerkingen algemeen |
|
Literatuur
Toon publicaties van de vereniging
Publicaties van de vereniging
Verberg publicaties van de vereniging
- Jaarlijksch verslag/Maatschappij tot nut der Israelieten in Nederland. Afdeeling Utrecht (Utrecht 1875-1894).
- Huishoudelijk reglement [van de] Maatschappij tot Nut der Israelieten in Nederland. Utrechtse afdeeling (circa 1851).
- Reglementen der Afdeeling Utrecht van de Maatschappij tot Nut der Israelieten in Nederland (1890).