Verenigingen voor armenzorg en armoedepreventie in de negentiende eeuw

 
English | Nederlands

Vereeniging "Door Arbeid tot verbetering", Afdeeling Het Bildt der -

Naam Vereeniging "Door Arbeid tot verbetering", Afdeeling Het Bildt der -
Plaats Het Bildt
Provincie Friesland
Begindatum 1894 (oprichting)
Einddatum 1909 (laatste vermelding)
Richtgroep (uitleg)
De groep ten behoeve waarvan de vereniging actief is
Arbeiders, Werklozen
Werkingsgebied Lokaal
Doelstelling

het lot van de Friese landarbeiders verbeteren (inventaris)

'zoveel mogelijk de sociale nooden in het gewest te beperken' (Blankenberg)

Activiteit

Beoogde activiteit:

'1. Verbetering van de onderhoudplicht. Die leverde gedurende het hele jaar meer werk op bij de boeren.

2. Pogingen om te komen tot het oprichten van waterschappen, waarin werklozen aan de slag konden.

3. Het pachtvraagstuk. Door de bestaande regelingen had de pachter te weinig zekerheid dat de vruchten van door hem aangebrachte verbeteringen aan het einde van de pachttermijn aan hem ten goede zouden komen. Bovendien was het zeer de vraag of de door hem gemaakte kosten door de landeigenaar gerestitueerd zouden worden. Door die onzekerheden werd veel onderhoudswerk door de pachtboeren achterwege gelaten.

4. Het ontginnen van woeste gronden.

5. Het subsidiëren van cursussen voor werklozen, die door sommige afdelingen op touw werden gezet.

Van dit alles is in de praktijk niet bijster veel terechtgekomen'.

(citaten uit de inleiding van de inventaris)

 

Het doel te bereiken door het bieden van werk tegen loon, want 'door het aansporen tot en laten uitvoeren van productieven arbeid ter verbetering van reeds in cultuur zijnde gronden en door ontginning van daarvoor geschikte gronden wordt in hooge mate de werkverschaffing in de hand gewerkt.' (Blankenberg)

Afdeling van

de provinciale Vereeniging "Door arbeid tot verbetering" opgericht in 1894 en gevestigd te Leeuwarden.

Verantwoording gegevens

algemeen:

gegevens ontleend aan de inventaris van het archief van de provinciale vereniging en aan de omschrijving van het afdelingsarchief

algemeen en in het bijzonder ad relaties:

J.F.L. Blankenberg, H.J. de Dompierre de Chaufepié en H. Smissaert, Gids der Nederlandsche Weldadigheid (Amsterdam 1899) 888.

 

Opmerkingen

Voor de provinciale vereniging geldt, blijkens de inleiding van de inventaris: dat de vereniging vanaf 1900 niets meer heeft ondernomen. De laatste tien jaar tot de uiteindelijke opheffing (1910) bestond ze alleen nog op papier.

Hoewel de afdelingen de uitvoerders behoorden te zijn van de hooggestemde op provinciale niveau geformuleerde doelstellingen is niet duidelijk in hoeverre zij deze ook bereikt hebben.

Archief

Het archief van de Vereeniging "Door arbeid tot verbetering", dat onder toegangsnummer 130-22 wordt bewaard in Tresoar Fries Historisch en Letterkundig Centrum bevat onder meer archief afkomstig van de afdeling Het Bildt.

Toon archiefinfo
Verberg archiefinfo

Naam archiefbewaarplaats Tresoar Fries Historisch en Letterkundig Centrum
Naam collectie Vereniging "Door arbeid tot verbetering"
Beheersnummer 130-22
Toegang inventaris
Openbaarheid volledige openbaarheid
Notulen ja

Notulen, 1895-1899.

Correspondentie ja

Ingekomen en minuten van uitgaande stukken, 1894-1898 en ongedateerd.

Financiƫle stukken ja

Kasboek, 1895-1909.

Overige stukken ja

Circulaire over het doelmatige besteden van de armengelden, ingekomen van de redactie van het maandblad `Grond en Arbeid', 1895.

Verzoekschrift met toelichting van het Friesch Comité van de Volkspartij aan de koningin-regentes en aan de Tweede Kamer om van het bedrag dat eventueel zal worden uitgetrokken voor het droogmaken van de Zuiderzee ? 1.000.000,-- te besteden aan het vruchtbaar maken van de Friese bodem, 1895.

Brief, ingekomen van A. Fleeringa te Marrum met enige inlichtingen over de procedure die daar wordt gevolgd bij het verstrekken van schapen aan arbeiders, 1895.

Stukken betreffende een verzoek aan het gemeentebestuur van en de landeigenaren in Het Bildt om mee te werken aan het verbeteren van de maatschappelijke toestanden in deze gemeente, 1896.

Stukken betreffende het organiseren en financieren van een cursus `klompen maken', 1897-1898.

Stukken betreffende een plan van de afdeling om het zeewerende waterschap Het Nieuwe Bildt tevens als boezemwaterschap te laten fungeren, 1897.

Statuten van de Woningstichting: Door Arbeid tot Verbetering in de Gemeente Het Bildt', ongedateerd.

Brochures betreffende de oprichting van de vereniging `Door Arbeid tot Verbetering', 1894, 1895.