Emigratie1945-1967

Na een initiatief van Amerikaanse, Italiaanse en Duitse clerici en leken gaf Paus Pius XII opdracht aan G.B. Montini, de latere paus Paulus VI, toen nog verbonden aan het Vaticaanse Staatssecretariaat een internationaal agentschap in het leven te roepen ten behoeve van Rooms-katholieke migranten. Na goedkeuring van conceptstatuten in april 1951 van wat de International Catholic Migration Commission zou gaan heten, vond op 5-7 juni 1951 een eerste bijeenkomst te Rome plaats. Formeel was de ICMC een onafhankelijke organisatie, erkend door, maar geen onderdeel van de Heilige Stoel. Het bureau, geopend op 24 januari 1952, is gevestigd te Genève.

De International Catholic Migration Commission bestaat uit een besluitvormend orgaan, de Council, dat programma en activiteiten van de ICMC bepaalt, financiën controleert en besluiten van het Governing Committee ratificeert. De Raad kwam in de onderzoeksperiode eenmaal per jaar bijeen en bestond uit maximaal 10 personen, het merendeel episcopale vertegenwoordigers van landen, met een belang bij emigratie of immigratie.

Het Governing Committee bestaat uit de president, vice-president, penningmeester en een raadslid, allen gekozen door de Council voor een periode van twee jaar. Het Governing Committee benoemt de Secretaris-Generaal, en bereidt bijeenkomsten en besluiten van de Council voor en voert de daaruit voortvloeiende werkzaamheden in de tussenliggende periode uit.

Het raadgevende orgaan van de ICMC wordt gevormd door de zogenaamde Conference of National Directors. Deze was in de onderzoeksperiode samengesteld uit de directeuren van de nationale katholieke organisaties, belast met migratiewerkzaamheden. Zij adviseerden m.n. over inhoud en coördinatie van de operationele programma's van de nationale organisaties. De bijeenkomsten vonden plaats op initiatief van de Secretaris-Generaal.

De Secretaris-Generaal en zijn staf zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van de werkzaamheden en de coördinatie van de internationale contacten.

Minimaal eens per drie jaar werd een International Catholic Migration Congress georganiseerd, waarin experts op gebied van migratie en bevolkingsproblematiek van gedachten wisselden.

president ICMC:

1951-1974 James Norris (USA)

secretary-general ICMC:

1951-1953 John Lanctôt

1953 Paul Gordan

1954-1956 Johannes Schauff

1957-1963 Loek Kampschöer

1963-1977 Tadeusz Stark

Nederlands vertegenwoordiger Conference of National Directors; tevens gedelegeerde namens de Nederlandse Bisschoppenconferentie:

1951-(1967) 2003 Jos F. van Campen (KCES)

(bron: Nationaal Archief, 2.05.296 Buitenlandse Zaken, Diplomatieke Vertegenwoordiging bij het Vaticaan, inv.nr. 52; interview J.F. van Campen 2008)

De ICMC stelde zich tijdens de onderzoeksperiode ten doel:

- de coördinatie van alle katholieke activiteiten ten gunste van emigranten, immigranten en vluchtelingen

- het vertegenwoordigen van katholieke organisaties bij internationale organisaties, die enige activiteit op het terrein van overbevolking, migratie of vluchtelingen uitoefenen

- het beleggen van katholieke internationale bijeenkomsten om te komen tot coördinatie van alle activiteiten ten gunste van immigranten, emigranten en vluchtelingen en het scheppen van betere relaties tussen landen van emigratie en landen van immigratie

- het bevorderen van katholieke activiteiten ten gunste van migranten en vluchtelingen

- het adviseren en voorzien van technische bijstand aan groepen en organisaties, die hun activiteit ten gunste van migranten en vluchtelingen uitoefenen

- vluchtelingen en andere personen, die zonder enige regeringsbescherming zijn, onder internationale bescherming te stellen

- de rechten van migranten en vluchtelingen op geestelijke bijstand door regeringen en internationale organisaties doen erkennen

- er zorg voor te dragen, dat bij de politiek van emigratie en immigratie de katholieke beginselen worden toegepast door internationale organisaties (gouvernementeel en niet-gouvernementeel) en dat vooral de rechten van de familie erkend worden (bron: herziene statuten 1956).

In de Apostolische Constitutie van Pius XII 'Exsul Familia Nazarethena' van 01-08-1952 werd het doel als volgt geformuleerd:

'Very recently, we approved the International Catholic Migration Commission, whose function is to unite and organize existing Catholic associations and committees, and to promote, reinforce and coordinate their projects and activities in behalf of migrants and refugees.'

Technische bijstand voor migranten bestond in de beginjaren van de ICMC vooral uit het initiëren van zogenaamde 'travel-loan programs'.

periodieken en uitgaven van ICMC

Migration news. An international bi-monthly on migration-population-landsettlement-refugees vol 1 (1952)- vol. 37 (1988). [Ook onder de titel ICMC Migration News]

Migration facts and figures no.1 (1956) - no. 88 (1972). [Uitgave van de ICMC, verschijnt onregelmatig, opgegaan in Migration news]

International Catholic Migration Congress, organized by the International Catholic Migration Commission 1 (1954)- …

The church and migration. Studies of catholic doctrine and practical achievements regarding the spiritual and technical aspects of migration (Genève 1954). [Uitgegeven in de reeks Migration Digest , vol. 1, 36 p.]

Schauff, J., F. Bastos de Avila, The landsettlement of immigrants in Latin America. A conribution to the study of agricultural colonization in the countries of Latin America (Genève 1955). [Uitgegeven in de reeks Migration Digest, vol. 2, 46 p.]

Immigrant colonization in Brazil as seen by European experts (Genève 1956). [Uitgegeven in de reeks Migration Digest , vol.3, 36 p.]

Zeegers, G.H.L. (ed.), International Catholic Migration Congress, organised by the International Catholic Migration Commission and the Central Catholic Emigration Foundation at 'Castle Bouvigne', Breda, sept 11 th -16 th 1954 (Den Haag 1956). [in: Sociaal Kompas jrg 3, no. 5-6]

over ICMC

Fifty years of service. A history of ICMC 1951-2001

Quést-ce que la I.C.M.C.? (Genève 1960) [vertaald en bewerkt onder de titel: Resettlement of people. The work of the International Catholic Migration Commission (Genève 1960) 21 p.]

overig

pauselijke constitutie van Pius XII, 1 augustus 1952 Exsul Familia Nazarethana [In deze constitutie over internationale migratie is tevens de instelling beschreven van de organen, verantwoordelijk voor migratie binnen de Romeinse curie: als onderdeel van de Congregatie van het Consistorie werd een Hoge Raad voor Emigratieaangelegenheden ingesteld (Consiglio Superiore dell'Emigrazione), voor de uitvoerende werkzaamheden een Bureau van de Pauselijk Gedelegeerde voor Emigratieaangelegenheden (Delega all'Emigrazione). De Pauselijk Gedelegeerde voor Emigratieaangelegenheden was secretaris van de Hoge Raad en tevens hoofd van het Bureau. Emigrantenpriesters (seculier of regulier) vielen onder jurisdictie van de Congregatie van het Consitorie]