Nederlandse Hervormde Kerk, Generale Synode
| Naam archiefvormer | Nederlandse Hervormde Kerk, Generale Synode |
| Periode van bestaan | 1816-2004 |
| Land van herkomst archiefvormer | |
| Navigatiekaart | Algemeen Australië Canada |
| Naam, varianten | NHK (SG) |
| Organisatie en inrichting | Toon Verberg De Nederlandse Hervormde Kerk is ontstaan uit de reformatorische bewegingen in de zestiende eeuw. De naam 'Nederlandse Hervormde Kerk' werd in 1816 verkregen bij vaststelling van een voor de gehele kerk geldende kerkorde: het Algemeen Reglement voor het bestuur der Hervormde Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden. In 1951 trad een nieuwe kerkorde in werking. In mei 2004 fuseerde de Nederlandse Hervormde Kerk met de Gereformeerde Kerken in Nederland (synodaal) en de Evangelisch-Lutherse Kerk tot de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).
De organisatie van de Nederlandse Hervormde Kerk is synodaal-presbyteriaal. Uitgangspunt is de zelfstandigheid van de plaatselijke gemeente, waaraan leiding wordt gegeven door de kerkenraad (bestaande uit ouderlingen). De beheersmatige kant van de gemeente (financiën) is in handen van de kerkvoogd. De kerkenraad zendt twee leden (waaronder de predikant) naar de classicale vergadering in de eigen classis, een gebied van in elkaars nabijheid gelegen gemeenten. De classes binnen één provincie vaardigen leden af naar de provinciale kerkvergadering. Tevens vaardigt elk van 75 classes één ambtsdrager af naar de generale synode. De generale synode komt jaarlijks bijeen. Tot 1951 worden de algemene belangen van de kerk tussen de jaarlijkse synodevergaderingen waargenomen door de Algemene Synodale Commissie. Na invoering van de nieuwe kerkorde wordt het dagelijks bestuur van de generale synode gevormd door het moderamen. Daarnaast wordt de generale synode bij het voorbereiden van haar beleid en de uitvoering ervan ondersteund door organen van bijstand, raden genoemd. Eén van de organen van bijstand was de in maart 1948 in het leven geroepen Hervormde Emigratie Commissie.
Het Secretariaat-Generaal bestond uit een directeur, de secretaris-generaal en de secretaris voor algemene zaken; beide laatstgenoemden waren lid van het moderamen van de generale synode. |
| Taak, activiteiten | Toon Verberg De generale synode heeft tot taak om leiding te geven aan de kerk op landelijk niveau. Zij onderhoudt contacten met de overheid; regelt de oecumenische relaties en is bevoegd de kerkorde te wijzigen. |
| Voorloper | niet van toepassing |
| Opvolger | Protestantse Kerk in Nederland (PKN) |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Literatuur | Toon Verberg periodieken Handelingen van de vergaderingen van de Generale Synode der Nederlandse Hervormde Kerk [voortzetting van de Handelingen der Algemene Synode der Nederlandsche Hervormde Kerk] [ Bijlagen van de Handelingen van de Generale Synode der Nederlandse Hervormde Kerk ], Den Haag 1816 - . [De gedrukte Handelingen kunnen op trefwoord worden doorzocht (immigratie; land van bestemming etc.)]
Jaarverslagen Nederlandse Hervormde Kerk. [De raden van bijstand en andere organen van de Nederlandse Hervormde Kerk brachten jaarlijks een verslag in druk of stencil uit aan de Generale Synode. Het archief van de Generale Synode van de NHK bevat een collectie jaarverslagen van ca. 5 m., ontsloten door een plaatsingslijst. Deze collectie bevindt zich bij het Protestants Landelijk Dienstencentrum, Utrecht (2005). De collectie zal worden gebruikt ter completering van de serie jaarverslagen van in de archieven van elk afzonderlijk orgaan van bijstand, waaronder de Hervormde Emigratie Commissie]
De Hervormde Kerk. Weekblad van den Hervormden Raad voor kerk en publiciteit 1945-1957. [Hierin opgenomen: Weekblad van de Hervormde Kerk, voortgezet als Hervormd Nederland. Weekblad van de Hervormde Kerk 1958-1983. Hierin bevinden zich regelmatig artikelen over emigratie van de Hervormde Emigratie Commissie]
Van Alphen's Nieuw kerkelijk handboek: tevens compleet predikantenboek omvattende alle Protestantse kerken en gemeenten in Nederland, Nederland overzee en de Nederlandse gemeenten in het buitenland / met bijlagen betreffende emeriti predikanten, candidaten t.d.h.d., pensioenen, onderwijs, bijbel en zending, verenigingen, stichtingen enz. Met voorkennis van het departement van financiën uit officiële bronnen verzameld door de Bond van Nederlandse predikanten, samengesteld door M.W.L. van Alphen [1878-1985; Titel en ondertitel variëren; verschijnt 1× per jaar, en m.i.v. 1948 onregelmatig; samengegaan met: Naamlijst Nederlandse Hervormde Kerk en voortgezet als Jaarboek Nederlandse Hervormde Kerk.] [Het jaarboek geeft statistische jaaroverzichten en de personele samenstelling van kerkelijke besturen en commissies (synode, classis, ring) van de protestantse kerken, naast personele samenstelling van diverse verenigingen]
literatuur Booma, J.G.J. van, Onderzoek in protestantse kerkelijke archieven in Nederland. Handleiding, tevens beknopte gegevens over de geschiedenis van de kerkelijke instellingen, over het kerkelijk archiefrecht en het kerkelijk archiefbeheer (Den Haag 1994).
De archieven van de Nederlandse Hervormde Kerk in korte overzichten, 2 dln. (Leiden 1960, 1974).
Hoekstra, E.G. en M.H. Ipenburg, Wegwijs in religieus en levensbeschouwelijk Nederland. Handboek religies, kerken, stromingen en organisaties (Kampen 2000, 3e druk).
Eijnatten, Joris van en Fred van Lieburg, Nederlandse religiegeschiedenis (Hilversum 2006, 2e druk).
Prinsen, N., De Nederlandse Hervormde Kerk en emigratie naar Canada en Australië na de Tweede Wereldoorlog (Bunnik 2005). |
| Doorgenomen archieven / series | Archief van de Nederlandse Hervormde Kerk, Generale Synode, Secretariaat-Generaal 1945-1968
NH Kerk, Generale Financiële Raad
NH Kerk, Hervormde Emigratie Commissie
NH Kerk, Provinciale Emigratie Commissies
|
| Periode archief | 1945-1968 |
| Vindplaats | Protestantse Kerk in Nederland, Protestants Landelijk Dienstencentum, Utrecht. Het archief zal na bewerking worden overgebracht naar Het Utrechts Archief. |
| Openbaarheid | niet. Toestemming voor raadpleging kan verkregen worden via de archivaris van de Protestantse Kerk in Nederland, Protestants Landelijk Dienstencentrum, Utrecht. |
| Omvang; inventarisnummers | 190 m. (tot 1973) |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | onbekend |
| Toegang(en) | plaatsingslijst/dossierinventaris in combinatie met archiefcode van het archief Secretariaat Generale Synode 1945-1973 |
| Kenmerk toegang | 003 |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | onbekend |
| opmerkingen structuur archief | Het archief, zoals in bewaring bij het Protestants Landelijk Dienstencentrum, loopt tot 1999 en is oorspronkelijk ingedeeld in blokken van 5 jaar: 1945-1951; 1952-1957; 1958-1962; 1963-1968 etc. De generale synode hanteerde een eigen decimale archiefcode.
Aangezien het archief tijdens het onderzoek in 2005 in bewerking was, is uitsluitend gezocht naar voor emigratieonderzoek relevant materiaal. Dit betreft: - archivalia m.b.t. de Hervormde Emigratie Commissie (code 014 CEM); - m.b.t. geestelijke verzorging van Nederlanders in het buitenland (code 614. xx) - m.b.t. emigratie (code 825.xx).
Het is niet uitgesloten dat er na inventarisatie op eenvoudige wijze meer informatie kan worden gevonden in de meer seriële bestanden van het secretariaat (notulen generale synode, of contacten met derden; kerken buitenland; gereformeerde kerken etc. |
| Seriële bescheiden | - Handelingen Generale Synode; vergaderingen Generale Synode; kladnotulen en notulen Algemene Synodale Commissie; Moderamen Generale Synode 1945-1968 (diverse dozen) |
| Verwijzingen naar wetten, Nederland |
|
| Inhoud overig | - Hervormde Emigratie Commissie (27 omslagen 1948-1968: blok 1945-1951, doos 24; blok 1952-1957, doos 158-159; blok 1958-1962, doos 344-345; blok 1963-1968, doos 539-540)*
- Emigratie, Raad voor de Emigratie; landendossiers (36 omslagen; blok 1945-1951, doos 112 (uitsluitend Nederlands-Indië/Indonesië); blok 1952-1957, doos 314-315; blok 1958-1962, doos 511; blok 1963-1968, doos 717)*
- Geestelijke verzorging van Nederlanders in het buitenland (algemeen) (60 omslagen, blok 1945-1951, doos 101-102; blok 1952-1957, doos 302; blok 1958-1962, doos 501-502; blok 1963-1968, doos 707)* - Wet op de organen voor de emigratie 1952, Stb.no. 279 (doos 158-159) |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | 1) Overige organen van bijstand van de Generale Synode der Nederlandse Hervormde Kerk die bemoeienis hebben gehad met emigratieaangelegenheden: - Raad der Varende Gemeente [betrokken bij oprichting HEC] - Hervormde Vrouwen Dienst (HVD) [had afgevaardigde in HEC] - Raad van Kerk en Gezin [via HVD bij werkzaamheden HEC betrokken] - Kerk en Wereld - Kerk Overzee - Hervormd Huwelijks Contactbureau [opgericht in 1951 door de Hervormde Raad voor Kerk en Gezin; had vanaf 1955 een samenwerkingsverband met de Hervormde Emigratie Commissie en de Presbyterian Church in Nieuw Zeeland en later ook Australië en bemiddelde o.a. voor emigranten. Bron: SZW, Directie Emigratie, J 87 roze; emigratie van vrouwen 5-3-1955)] - Contact in Overheidszaken [steunverlening aan Centraal Comité Kerkelijk en Particulier Initiatief Sociale Zorg aan Gerepatrieerden]
De archieven van deze organen van bijstand bevinden zich per 2005 bij het Protestants Landelijke Dienstencentrum, hulpdepot Wierden en zullen na bewerking worden overgebracht naar Het Utrechts Archief.
2) 'Repatrianten' en 'bestuur overzeese gebieden' hebben eveneens archiefcodes, zij zijn voor dit onderzoek niet doorgenomen.
3) Ter signalering: Brabants Historisch Informatie Centrum: toegangsnr. 254 Classis 's-Hertogenbosch Nederlandse Hervormde Kerk 1571-1993 - Brochure Algemene inlichtingen voor predikanten en kerkeraden Nederlandse Hervormde Kerk over Emigratie 1949 (inv.nr. 383) |
| Titel | Dossierbeschrijving Nederlandse Hervormde Kerk, Generale Synode |
| Inventaristekst | Secretariaat-Generaal
- Hervormde Emigratie Commissie (27 omslagen 1948-1968: blok 1945-1951, doos 24; blok 1952-1957, doos 158-159; blok 1958-1962, doos 344-345; blok 1963-1968, doos 539-540) De omslagen bevatten onder meer: correspondentie; interne beleidsmemoranda; agenda's, notulen, jaarverslagen van de Hervormde Emigratie Commissie; accountantsrapporten; stichtingsakten; rapportages van uitgezonden predikanten; voorlichtingsmateriaal voor emigranten en (boord)predikanten; voorbeelden van aanmeldingsformulieren, kerkelijk paspoort voor de individuele emigrant. De correspondentie betreft correspondentie van de Algemene Synodale Commissie / Moderamen van de Generale Synode met de Hervormde Emigratie Commissie en derden binnen en buiten de Nederlandse Hervormde Kerk. Ze geeft inzicht in de instelling van de Hervormde Emigratie Commissie door de Synode; de benoeming van de leden; de dagelijkse gang van zaken; begrotings- en financiële zaken; deelname aan de Algemene Emigratie Centrale en samenwerking met de Christelijke Emigratie Centrale en dergelijke. Tevens bevatten deze omslagen interne memoranda met beleidsoverwegingen van het Moderamen ten aanzien van emigratie in het algemeen en de activiteiten van de Hervormde Emigratie Commissie in het bijzonder. Naast kopieën van notulen van de HEC-vergaderingen zijn er ook enkele verslagen van de vergaderingen van secretarissen van de Provinciale Emigratie Commissies. De inliggende jaarverslagen van de HEC gaan vergezeld met de behandeling ervan door de Generale Synode (jaarverslag HEC aan Synode; verslag Commissie van Rapport aan Synode; reactie; eindrapport). De latere dossiers bevatten afschriften van verslagen van de uitgezonden predikanten over de kerkelijke situatie in het desbetreffende land van ontvangst.
- Emigratie; Raad voor de Emigratie; landendossiers (36 omslagen; blok 1945-1951, doos 112 (uitsluitend Nederlands-Indië/Indonesië); blok 1952-1957, doos 314-315; blok 1958-1962, doos 511; blok 1963-1968, doos 717) De omslagen zijn onder te verdelen in omslagen algemeen / geestelijke verzorging op emigrantenschepen / sollicitaties predikanten voor emigratie/ landendossiers. - Omslagen algemeen : bevatten o.m. correspondentie gericht aan de Generale Synode en van de Generale Synode, afkomstig van diverse correspondenten (Research Group for European Migration Problems; Raad voor de Emigratie (commissie integratie); Commissaris voor de Emigratie; Nederlandse Emigratie Dienst; Deputaten voor de Emigratie Gereformeerde Kerken in Nederland; particuliere correspondentie; interne beleidsmemoranda van de Generale Synode in reactie op inliggende correspondentie; - Landendossiers over Australië, Canada; Groot-Brittannië; Frankrijk; Indonesië; Nieuw-Zeeland; Nederlandse Antillen; Verenigde Staten; Zuid-Afrika Bevatten o.m. naast verslagen van de kerkelijke situatie in het desbetreffende land van bestemming en de officiële correspondentie van de uitgezonden predikanten met het secretariaat van de Generale Synode ook vaak semi-particuliere correspondentie tussen de uitgezonden predikanten en leden van het secretariaat-generaal van de Generale Synode, vaak n.a.v. gemaakte dienstreizen van laatstgenoemden. Deze dossiers geven in meer informele zin een goede doorkijk in de problematiek van het land ter plaatse en de wijze waarop dit aangekaart zal worden bij de Generale Synode. (NB: De omvang van de omslagen neemt af na blok 1952-1957 (21 omslagen) en daarmee neemt tegelijkertijd het informatieve gehalte af).
- Geestelijke verzorging van Nederlanders in het buitenland (algemeen) (60 omslagen, blok 1945-1951, doos 101-102; blok 1952-1957, doos 302; blok 1958-1962, doos 501-502; blok 1963-1968, doos 707) De omslagen bevatten correspondentie van de Generale Synode met de predikanten die geestelijke verzorging bieden aan Hervormde Nederlanders in het buitenland (landendossiers). Het betreft de landen: Oostenrijk, Australië; België; Brazilië; Canada; Zwitserland, Denemarken; Duitsland; Griekenland; Ethiopië; Frankrijk; Groot-Brittannië; Indonesië; Iran; Italië; Luxemburg; Noorwegen; Peru; Zweden; Singapore.
De landendossiers bevatten rapportages van predikanten, uitgezonden naar desbetreffend land en verzoeken om inlichtingen uit Nederlandse gemeenten inzake het desbetreffende land van bestemming. Het gaat niet uitsluitend om 'naoorlogse emigranten' maar ook om eerdere emigranten. De omslagen bieden in het algemeen zicht op Nederlandse migrantengemeenschappen (bv. Duitsland (grensarbeiders); andere intra-Europese landen als Luxemburg; EGKS-arbeiders). De dossiers betreffende de traditionele overzeese bestemmingslanden en Frankrijk hebben vaak een directe link met de naoorlogse emigratiewerkzaamheden van de Nederlandse Hervormde Kerk en bevatten o.a. correspondentie van/met de Hervormde Emigratie Commissie. Ze bieden inzicht op het beleid van de Generale Synode op dit vlak. (NB: De dossiers variëren sterk in omvang). |
Algemeen
| Naam, varianten | NHK (SG) |
| Organisatie en inrichting | De Nederlandse Hervormde Kerk is ontstaan uit de reformatorische bewegingen in de zestiende eeuw. De naam 'Nederlandse Hervormde Kerk' werd in 1816 verkregen bij vaststelling van een voor de gehele kerk geldende kerkorde: het Algemeen Reglement voor het bestuur der Hervormde Kerk in het Koninkrijk der Nederlanden. In 1951 trad een nieuwe kerkorde in werking. In mei 2004 fuseerde de Nederlandse Hervormde Kerk met de Gereformeerde Kerken in Nederland (synodaal) en de Evangelisch-Lutherse Kerk tot de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).
De organisatie van de Nederlandse Hervormde Kerk is synodaal-presbyteriaal. Uitgangspunt is de zelfstandigheid van de plaatselijke gemeente, waaraan leiding wordt gegeven door de kerkenraad (bestaande uit ouderlingen). De beheersmatige kant van de gemeente (financiën) is in handen van de kerkvoogd. De kerkenraad zendt twee leden (waaronder de predikant) naar de classicale vergadering in de eigen classis, een gebied van in elkaars nabijheid gelegen gemeenten. De classes binnen één provincie vaardigen leden af naar de provinciale kerkvergadering. Tevens vaardigt elk van 75 classes één ambtsdrager af naar de generale synode. De generale synode komt jaarlijks bijeen. Tot 1951 worden de algemene belangen van de kerk tussen de jaarlijkse synodevergaderingen waargenomen door de Algemene Synodale Commissie. Na invoering van de nieuwe kerkorde wordt het dagelijks bestuur van de generale synode gevormd door het moderamen. Daarnaast wordt de generale synode bij het voorbereiden van haar beleid en de uitvoering ervan ondersteund door organen van bijstand, raden genoemd. Eén van de organen van bijstand was de in maart 1948 in het leven geroepen Hervormde Emigratie Commissie.
Het Secretariaat-Generaal bestond uit een directeur, de secretaris-generaal en de secretaris voor algemene zaken; beide laatstgenoemden waren lid van het moderamen van de generale synode. |
| Taak, activiteiten | De generale synode heeft tot taak om leiding te geven aan de kerk op landelijk niveau. Zij onderhoudt contacten met de overheid; regelt de oecumenische relaties en is bevoegd de kerkorde te wijzigen. |
| Voorloper | niet van toepassing |
| Opvolger | Protestantse Kerk in Nederland (PKN) |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Literatuur | periodieken Handelingen van de vergaderingen van de Generale Synode der Nederlandse Hervormde Kerk [voortzetting van de Handelingen der Algemene Synode der Nederlandsche Hervormde Kerk] [ Bijlagen van de Handelingen van de Generale Synode der Nederlandse Hervormde Kerk ], Den Haag 1816 - . [De gedrukte Handelingen kunnen op trefwoord worden doorzocht (immigratie; land van bestemming etc.)]
Jaarverslagen Nederlandse Hervormde Kerk. [De raden van bijstand en andere organen van de Nederlandse Hervormde Kerk brachten jaarlijks een verslag in druk of stencil uit aan de Generale Synode. Het archief van de Generale Synode van de NHK bevat een collectie jaarverslagen van ca. 5 m., ontsloten door een plaatsingslijst. Deze collectie bevindt zich bij het Protestants Landelijk Dienstencentrum, Utrecht (2005). De collectie zal worden gebruikt ter completering van de serie jaarverslagen van in de archieven van elk afzonderlijk orgaan van bijstand, waaronder de Hervormde Emigratie Commissie]
De Hervormde Kerk. Weekblad van den Hervormden Raad voor kerk en publiciteit 1945-1957. [Hierin opgenomen: Weekblad van de Hervormde Kerk, voortgezet als Hervormd Nederland. Weekblad van de Hervormde Kerk 1958-1983. Hierin bevinden zich regelmatig artikelen over emigratie van de Hervormde Emigratie Commissie]
Van Alphen's Nieuw kerkelijk handboek: tevens compleet predikantenboek omvattende alle Protestantse kerken en gemeenten in Nederland, Nederland overzee en de Nederlandse gemeenten in het buitenland / met bijlagen betreffende emeriti predikanten, candidaten t.d.h.d., pensioenen, onderwijs, bijbel en zending, verenigingen, stichtingen enz. Met voorkennis van het departement van financiën uit officiële bronnen verzameld door de Bond van Nederlandse predikanten, samengesteld door M.W.L. van Alphen [1878-1985; Titel en ondertitel variëren; verschijnt 1× per jaar, en m.i.v. 1948 onregelmatig; samengegaan met: Naamlijst Nederlandse Hervormde Kerk en voortgezet als Jaarboek Nederlandse Hervormde Kerk.] [Het jaarboek geeft statistische jaaroverzichten en de personele samenstelling van kerkelijke besturen en commissies (synode, classis, ring) van de protestantse kerken, naast personele samenstelling van diverse verenigingen]
literatuur Booma, J.G.J. van, Onderzoek in protestantse kerkelijke archieven in Nederland. Handleiding, tevens beknopte gegevens over de geschiedenis van de kerkelijke instellingen, over het kerkelijk archiefrecht en het kerkelijk archiefbeheer (Den Haag 1994).
De archieven van de Nederlandse Hervormde Kerk in korte overzichten, 2 dln. (Leiden 1960, 1974).
Hoekstra, E.G. en M.H. Ipenburg, Wegwijs in religieus en levensbeschouwelijk Nederland. Handboek religies, kerken, stromingen en organisaties (Kampen 2000, 3e druk).
Eijnatten, Joris van en Fred van Lieburg, Nederlandse religiegeschiedenis (Hilversum 2006, 2e druk).
Prinsen, N., De Nederlandse Hervormde Kerk en emigratie naar Canada en Australië na de Tweede Wereldoorlog (Bunnik 2005). |
| Doorgenomen archieven / series | Archief van de Nederlandse Hervormde Kerk, Generale Synode, Secretariaat-Generaal 1945-1968
NH Kerk, Generale Financiële Raad
NH Kerk, Hervormde Emigratie Commissie
NH Kerk, Provinciale Emigratie Commissies
|
| Periode archief | 1945-1968 |
| Vindplaats | Protestantse Kerk in Nederland, Protestants Landelijk Dienstencentum, Utrecht. Het archief zal na bewerking worden overgebracht naar Het Utrechts Archief. |
| Openbaarheid | niet. Toestemming voor raadpleging kan verkregen worden via de archivaris van de Protestantse Kerk in Nederland, Protestants Landelijk Dienstencentrum, Utrecht. |
| Omvang; inventarisnummers | 190 m. (tot 1973) |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | onbekend |
| Toegang(en) | plaatsingslijst/dossierinventaris in combinatie met archiefcode van het archief Secretariaat Generale Synode 1945-1973 |
| Kenmerk toegang | 003 |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | onbekend |
| opmerkingen structuur archief | Het archief, zoals in bewaring bij het Protestants Landelijk Dienstencentrum, loopt tot 1999 en is oorspronkelijk ingedeeld in blokken van 5 jaar: 1945-1951; 1952-1957; 1958-1962; 1963-1968 etc. De generale synode hanteerde een eigen decimale archiefcode.
Aangezien het archief tijdens het onderzoek in 2005 in bewerking was, is uitsluitend gezocht naar voor emigratieonderzoek relevant materiaal. Dit betreft: - archivalia m.b.t. de Hervormde Emigratie Commissie (code 014 CEM); - m.b.t. geestelijke verzorging van Nederlanders in het buitenland (code 614. xx) - m.b.t. emigratie (code 825.xx).
Het is niet uitgesloten dat er na inventarisatie op eenvoudige wijze meer informatie kan worden gevonden in de meer seriële bestanden van het secretariaat (notulen generale synode, of contacten met derden; kerken buitenland; gereformeerde kerken etc. |
| Seriële bescheiden | - Handelingen Generale Synode; vergaderingen Generale Synode; kladnotulen en notulen Algemene Synodale Commissie; Moderamen Generale Synode 1945-1968 (diverse dozen) |
| Verwijzingen naar wetten, Nederland |
|
| Inhoud overig | - Hervormde Emigratie Commissie (27 omslagen 1948-1968: blok 1945-1951, doos 24; blok 1952-1957, doos 158-159; blok 1958-1962, doos 344-345; blok 1963-1968, doos 539-540)*
- Emigratie, Raad voor de Emigratie; landendossiers (36 omslagen; blok 1945-1951, doos 112 (uitsluitend Nederlands-Indië/Indonesië); blok 1952-1957, doos 314-315; blok 1958-1962, doos 511; blok 1963-1968, doos 717)*
- Geestelijke verzorging van Nederlanders in het buitenland (algemeen) (60 omslagen, blok 1945-1951, doos 101-102; blok 1952-1957, doos 302; blok 1958-1962, doos 501-502; blok 1963-1968, doos 707)* - Wet op de organen voor de emigratie 1952, Stb.no. 279 (doos 158-159) |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | 1) Overige organen van bijstand van de Generale Synode der Nederlandse Hervormde Kerk die bemoeienis hebben gehad met emigratieaangelegenheden: - Raad der Varende Gemeente [betrokken bij oprichting HEC] - Hervormde Vrouwen Dienst (HVD) [had afgevaardigde in HEC] - Raad van Kerk en Gezin [via HVD bij werkzaamheden HEC betrokken] - Kerk en Wereld - Kerk Overzee - Hervormd Huwelijks Contactbureau [opgericht in 1951 door de Hervormde Raad voor Kerk en Gezin; had vanaf 1955 een samenwerkingsverband met de Hervormde Emigratie Commissie en de Presbyterian Church in Nieuw Zeeland en later ook Australië en bemiddelde o.a. voor emigranten. Bron: SZW, Directie Emigratie, J 87 roze; emigratie van vrouwen 5-3-1955)] - Contact in Overheidszaken [steunverlening aan Centraal Comité Kerkelijk en Particulier Initiatief Sociale Zorg aan Gerepatrieerden]
De archieven van deze organen van bijstand bevinden zich per 2005 bij het Protestants Landelijke Dienstencentrum, hulpdepot Wierden en zullen na bewerking worden overgebracht naar Het Utrechts Archief.
2) 'Repatrianten' en 'bestuur overzeese gebieden' hebben eveneens archiefcodes, zij zijn voor dit onderzoek niet doorgenomen.
3) Ter signalering: Brabants Historisch Informatie Centrum: toegangsnr. 254 Classis 's-Hertogenbosch Nederlandse Hervormde Kerk 1571-1993 - Brochure Algemene inlichtingen voor predikanten en kerkeraden Nederlandse Hervormde Kerk over Emigratie 1949 (inv.nr. 383) |
| Doorgenomen archieven / series | Archief van de Nederlandse Hervormde Kerk, Generale Synode, Secretariaat-Generaal 1945-1968
NH Kerk, Generale Financiële Raad
NH Kerk, Hervormde Emigratie Commissie
NH Kerk, Provinciale Emigratie Commissies
|
| Periode archief | 1945-1968 |
| Vindplaats | Protestantse Kerk in Nederland, Protestants Landelijk Dienstencentum, Utrecht. Het archief zal na bewerking worden overgebracht naar Het Utrechts Archief. |
| Openbaarheid | niet. Toestemming voor raadpleging kan verkregen worden via de archivaris van de Protestantse Kerk in Nederland, Protestants Landelijk Dienstencentrum, Utrecht. |
| Omvang; inventarisnummers | 190 m. (tot 1973) |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | onbekend |
| Toegang(en) | plaatsingslijst/dossierinventaris in combinatie met archiefcode van het archief Secretariaat Generale Synode 1945-1973 |
| Kenmerk toegang | 003 |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | onbekend |
| opmerkingen structuur archief | Het archief, zoals in bewaring bij het Protestants Landelijk Dienstencentrum, loopt tot 1999 en is oorspronkelijk ingedeeld in blokken van 5 jaar: 1945-1951; 1952-1957; 1958-1962; 1963-1968 etc. De generale synode hanteerde een eigen decimale archiefcode.
Aangezien het archief tijdens het onderzoek in 2005 in bewerking was, is uitsluitend gezocht naar voor emigratieonderzoek relevant materiaal. Dit betreft: - archivalia m.b.t. de Hervormde Emigratie Commissie (code 014 CEM); - m.b.t. geestelijke verzorging van Nederlanders in het buitenland (code 614. xx) - m.b.t. emigratie (code 825.xx).
Het is niet uitgesloten dat er na inventarisatie op eenvoudige wijze meer informatie kan worden gevonden in de meer seriële bestanden van het secretariaat (notulen generale synode, of contacten met derden; kerken buitenland; gereformeerde kerken etc. |
| Seriële bescheiden | - Handelingen Generale Synode; vergaderingen Generale Synode; kladnotulen en notulen Algemene Synodale Commissie; Moderamen Generale Synode 1945-1968 (diverse dozen) |
| Verwijzingen naar wetten, Nederland |
|
| Inhoud overig | - Hervormde Emigratie Commissie (27 omslagen 1948-1968: blok 1945-1951, doos 24; blok 1952-1957, doos 158-159; blok 1958-1962, doos 344-345; blok 1963-1968, doos 539-540)*
- Emigratie, Raad voor de Emigratie; landendossiers (36 omslagen; blok 1945-1951, doos 112 (uitsluitend Nederlands-Indië/Indonesië); blok 1952-1957, doos 314-315; blok 1958-1962, doos 511; blok 1963-1968, doos 717)*
- Geestelijke verzorging van Nederlanders in het buitenland (algemeen) (60 omslagen, blok 1945-1951, doos 101-102; blok 1952-1957, doos 302; blok 1958-1962, doos 501-502; blok 1963-1968, doos 707)* - Wet op de organen voor de emigratie 1952, Stb.no. 279 (doos 158-159) |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | 1) Overige organen van bijstand van de Generale Synode der Nederlandse Hervormde Kerk die bemoeienis hebben gehad met emigratieaangelegenheden: - Raad der Varende Gemeente [betrokken bij oprichting HEC] - Hervormde Vrouwen Dienst (HVD) [had afgevaardigde in HEC] - Raad van Kerk en Gezin [via HVD bij werkzaamheden HEC betrokken] - Kerk en Wereld - Kerk Overzee - Hervormd Huwelijks Contactbureau [opgericht in 1951 door de Hervormde Raad voor Kerk en Gezin; had vanaf 1955 een samenwerkingsverband met de Hervormde Emigratie Commissie en de Presbyterian Church in Nieuw Zeeland en later ook Australië en bemiddelde o.a. voor emigranten. Bron: SZW, Directie Emigratie, J 87 roze; emigratie van vrouwen 5-3-1955)] - Contact in Overheidszaken [steunverlening aan Centraal Comité Kerkelijk en Particulier Initiatief Sociale Zorg aan Gerepatrieerden]
De archieven van deze organen van bijstand bevinden zich per 2005 bij het Protestants Landelijke Dienstencentrum, hulpdepot Wierden en zullen na bewerking worden overgebracht naar Het Utrechts Archief.
2) 'Repatrianten' en 'bestuur overzeese gebieden' hebben eveneens archiefcodes, zij zijn voor dit onderzoek niet doorgenomen.
3) Ter signalering: Brabants Historisch Informatie Centrum: toegangsnr. 254 Classis 's-Hertogenbosch Nederlandse Hervormde Kerk 1571-1993 - Brochure Algemene inlichtingen voor predikanten en kerkeraden Nederlandse Hervormde Kerk over Emigratie 1949 (inv.nr. 383) |
Analyse archivalia
| Titel | Dossierbeschrijving Nederlandse Hervormde Kerk, Generale Synode |
| Inventaristekst | Secretariaat-Generaal
- Hervormde Emigratie Commissie (27 omslagen 1948-1968: blok 1945-1951, doos 24; blok 1952-1957, doos 158-159; blok 1958-1962, doos 344-345; blok 1963-1968, doos 539-540) De omslagen bevatten onder meer: correspondentie; interne beleidsmemoranda; agenda's, notulen, jaarverslagen van de Hervormde Emigratie Commissie; accountantsrapporten; stichtingsakten; rapportages van uitgezonden predikanten; voorlichtingsmateriaal voor emigranten en (boord)predikanten; voorbeelden van aanmeldingsformulieren, kerkelijk paspoort voor de individuele emigrant. De correspondentie betreft correspondentie van de Algemene Synodale Commissie / Moderamen van de Generale Synode met de Hervormde Emigratie Commissie en derden binnen en buiten de Nederlandse Hervormde Kerk. Ze geeft inzicht in de instelling van de Hervormde Emigratie Commissie door de Synode; de benoeming van de leden; de dagelijkse gang van zaken; begrotings- en financiële zaken; deelname aan de Algemene Emigratie Centrale en samenwerking met de Christelijke Emigratie Centrale en dergelijke. Tevens bevatten deze omslagen interne memoranda met beleidsoverwegingen van het Moderamen ten aanzien van emigratie in het algemeen en de activiteiten van de Hervormde Emigratie Commissie in het bijzonder. Naast kopieën van notulen van de HEC-vergaderingen zijn er ook enkele verslagen van de vergaderingen van secretarissen van de Provinciale Emigratie Commissies. De inliggende jaarverslagen van de HEC gaan vergezeld met de behandeling ervan door de Generale Synode (jaarverslag HEC aan Synode; verslag Commissie van Rapport aan Synode; reactie; eindrapport). De latere dossiers bevatten afschriften van verslagen van de uitgezonden predikanten over de kerkelijke situatie in het desbetreffende land van ontvangst.
- Emigratie; Raad voor de Emigratie; landendossiers (36 omslagen; blok 1945-1951, doos 112 (uitsluitend Nederlands-Indië/Indonesië); blok 1952-1957, doos 314-315; blok 1958-1962, doos 511; blok 1963-1968, doos 717) De omslagen zijn onder te verdelen in omslagen algemeen / geestelijke verzorging op emigrantenschepen / sollicitaties predikanten voor emigratie/ landendossiers. - Omslagen algemeen : bevatten o.m. correspondentie gericht aan de Generale Synode en van de Generale Synode, afkomstig van diverse correspondenten (Research Group for European Migration Problems; Raad voor de Emigratie (commissie integratie); Commissaris voor de Emigratie; Nederlandse Emigratie Dienst; Deputaten voor de Emigratie Gereformeerde Kerken in Nederland; particuliere correspondentie; interne beleidsmemoranda van de Generale Synode in reactie op inliggende correspondentie; - Landendossiers over Australië, Canada; Groot-Brittannië; Frankrijk; Indonesië; Nieuw-Zeeland; Nederlandse Antillen; Verenigde Staten; Zuid-Afrika Bevatten o.m. naast verslagen van de kerkelijke situatie in het desbetreffende land van bestemming en de officiële correspondentie van de uitgezonden predikanten met het secretariaat van de Generale Synode ook vaak semi-particuliere correspondentie tussen de uitgezonden predikanten en leden van het secretariaat-generaal van de Generale Synode, vaak n.a.v. gemaakte dienstreizen van laatstgenoemden. Deze dossiers geven in meer informele zin een goede doorkijk in de problematiek van het land ter plaatse en de wijze waarop dit aangekaart zal worden bij de Generale Synode. (NB: De omvang van de omslagen neemt af na blok 1952-1957 (21 omslagen) en daarmee neemt tegelijkertijd het informatieve gehalte af).
- Geestelijke verzorging van Nederlanders in het buitenland (algemeen) (60 omslagen, blok 1945-1951, doos 101-102; blok 1952-1957, doos 302; blok 1958-1962, doos 501-502; blok 1963-1968, doos 707) De omslagen bevatten correspondentie van de Generale Synode met de predikanten die geestelijke verzorging bieden aan Hervormde Nederlanders in het buitenland (landendossiers). Het betreft de landen: Oostenrijk, Australië; België; Brazilië; Canada; Zwitserland, Denemarken; Duitsland; Griekenland; Ethiopië; Frankrijk; Groot-Brittannië; Indonesië; Iran; Italië; Luxemburg; Noorwegen; Peru; Zweden; Singapore.
De landendossiers bevatten rapportages van predikanten, uitgezonden naar desbetreffend land en verzoeken om inlichtingen uit Nederlandse gemeenten inzake het desbetreffende land van bestemming. Het gaat niet uitsluitend om 'naoorlogse emigranten' maar ook om eerdere emigranten. De omslagen bieden in het algemeen zicht op Nederlandse migrantengemeenschappen (bv. Duitsland (grensarbeiders); andere intra-Europese landen als Luxemburg; EGKS-arbeiders). De dossiers betreffende de traditionele overzeese bestemmingslanden en Frankrijk hebben vaak een directe link met de naoorlogse emigratiewerkzaamheden van de Nederlandse Hervormde Kerk en bevatten o.a. correspondentie van/met de Hervormde Emigratie Commissie. Ze bieden inzicht op het beleid van de Generale Synode op dit vlak. (NB: De dossiers variëren sterk in omvang). |