Ministerie van Maatschappelijk Werk
| Naam archiefvormer | Ministerie van Maatschappelijk Werk |
| Periode van bestaan | 1952-1965 |
| Land van herkomst archiefvormer | |
| Navigatiekaart | Algemeen Australië Canada |
| Naam, varianten | 1952 Ministerie van Maatschappelijk Werk 1965 Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk
MW, MAWE, MaWe, MAWe, CRM |
| Organisatie en inrichting | Toon Verberg Het ministerie werd opgericht in september 1952 en nam een aantal taken over van de ministeries van Binnenlandse Zaken, Sociale Zaken en Overzeese Gebiedsdelen.
Het ministerie startte met een voorlopige indeling van 11 afzonderlijke beleidsafdelingen die rechtstreeks onder de Secretaris-Generaal vielen. Bij de reorganisatie van 1954 werden de taakgebieden maatschappelijk werk (immateriële bijstand) en maatschappelijke zorg (materiële bijstand) ondergebracht bij twee hoofdafdelingen: Individueel Maatschappelijk Werk en Maatschappelijk Opbouwwerk (Hoofdafdeling V) en Maatschappelijke Voorzieningen (Hoofdafdeling VI). In 1956 werd een afdeling Internationale Betrekkingen gevormd. In 1964 werden de eerdergenoemde hoofdafdelingen omgevormd tot directies. Daarnaast had het ministerie een Commissariaat van Ambonezenzorg.
Het ministerie werd opgeheven in 1965. De taken werden overgenomen door het nieuw gevormde Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk (CRM).
Maatschappelijk Werk en emigratie Voor het onderwerp emigratie is vooral Hoofdafdeling VI van belang. Deze was onderverdeeld in een afdeling Algemene Maatschappelijke Zorg en een afdeling Bijzondere Maatschappelijke Zorg. Tot Bijzondere Zorg behoorde in de eerste plaats de kwestie van de gerepatrieerden uit (voormalig) Nederlands-Indië/Indonesië en de zogenaamde spijtoptanten.
Het ministerie had een buitendienst, de afdeling Landelijk Contact, met over het land verspreide bureaus. Deze onderhielden contacten met en gaven adviezen aan kerkelijke en andere particuliere instellingen en gemeentebesturen, die werkzaam waren op het gebied van maatschappelijk werk.
Naast hulp, verleend binnen Nederland, riep het ministerie in 1954 een aparte organisatie in het leven voor Nederlanders in Indonesië. Er werd een Raad voor Sociale Aangelegenheden benoemd, die de werkzaamheden (met instemming van Buitenlandse Zaken) verrichtte bij het Hoge Commissariaat te Djakarta, in samenwerking met de emigratieattaché (van Sociale Zaken). Voor financiële aangelegenheden werd een Centraal Maatschappelijk Werkkantoor in Indonesië opgericht.
Eind 1964, begin 1965 was binnen het Emigratiebestuur sprake van een mogelijk toetreden van Maatschappelijk Werk tot het Emigratiebestuur. Gedurende de onderzoeksperiode is dit niet geëffectueerd.
ministers : 1952 L.J.M. Beel 1952-1956 F.J.F.M. van Thiel 1956-1963 mw. M.A.M. Klompé 1963-1965 mw. J.F. Schouwenaar-Franssen |
| Taak, activiteiten | Toon Verberg De afdeling Algemene Maatschappelijk Zorg van hoofdafdeling VI, hield zich onder meer bezig met zorg voor hulpverlening aan behoeftige Nederlanders in het buitenland en had hierover overleg met de Commissaris voor de Emigratie.
Daarnaast had het ministerie een belangrijke rol in de verzorging en begeleiding van diverse bijzondere groepen zoals Ambonezen, uit Indonesië gerepatrieerden, oorlogsslachtoffers enz. zowel wat betreft opvang in Nederland als wat betreft hulp bij eventuele emigratie vanuit Indonesië (onder andere via de Raad voor Sociale Aangelegenheden).
De afdeling Internationale Betrekkingen vertegenwoordigde het ministerie bij de zogenaamde advisory social welfare services van de Verenigde Naties (onderlinge sociale hulpverlening tussen naties); participeerde in de opleiding van maatschappelijk werkers die belast waren met de begeleiding van migranten en was vertegenwoordigd in de interdepartementale Commissie voor Internationale Technische Hulp. |
| Voorloper | geen |
| Opvolger | Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk (CRM) |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Verband met andere archiefvormers: is vertegenwoordigd in: | Commissie voor Internationale Technische Hulp
|
| Literatuur | Toon Verberg Rossum-van der Heijden, M. van (red.), Literatuurrapport ten behoeve van de bewerking van de archieven van het Ministerie van Maatschappelijk Werk (1952 t/m 1965) (Winschoten 1987) 74 p.
De eerste tien jaren van het Ministerie van Maatschappelijk werk, 1952-1962 (Den Haag 1962) 102 p.
Haan, Ido de, en Jan Willem Duyvendak, In het hart van de verzorgingsstaat. Het Ministerie van Maatschappelijk Werk en zijn opvolgers (CRM, WVC, VWS), 1952-2002 (Zutphen 2002) 400 p. |
| Doorgenomen archieven / series | 2.27.02 Ministerie van Maatschappelijk Werk 1952-1965
Maatschappelijk Werk, Raad voor Sociale Aangelegenheden in Indonesië
Maatschappelijk Werk, Centraal Maatschappelijk Werkkantoor in Indonesië |
| Periode archief | afzonderlijke beschrijving |
| Vindplaats | Nationaal Archief, Den Haag |
| Openbaarheid | volledig |
| Omvang; inventarisnummers | 25 m., 1246 inv.nrs |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | Het archief had voor de bewerking in 2000 een omvang van 372 meter, erna resteerde 25 meter. In 2002-2003 werd het archief nogmaals bewerkt, omdat een gedeelte nog niet bleek te zijn overgebracht. In 2005 werden opnieuw twee dozen toegevoegd, waarna de nieuwe inventaris werd samengesteld. |
| Toegang(en) | Inventaris van het archief van het Ministerie van Maatschappelijk Werk 1952-1965 (Winschoten 2006) [met uitgebreide historische en archivistische inleiding (69 p.), en 4 bijlagen: 1) namen van ministers, 2) organisatieschema's, 3) overzicht van taken, welke in 1952 van andere ministeries zijn overgegaan naar Maatschappelijk Werk en 4) commissies met betrekking tot zorg voor Ambonezen en gerepatrieerden uit Indonesië] |
| Kenmerk toegang | afzonderlijke beschrijving |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | Stichting Maatschappelijk Werk ten Plattelande (periode 1941-1961); diverse commissies en werkgroepen (secretariaats- of voorzittersarchieven, w.o. Werkcomité Internationale Sociale Bijstand 1963-1964 en Werkgroep Internationale Betrekkingen 1962-1965) |
| opmerkingen structuur archief | zie inleiding inventaris |
| Seriële bescheiden | geen [m.b.t. emigratie] |
| Statistische gegevens | - overzichten van op diverse tijdstippen geschatte aantallen in Indonesië en Nieuw-Guinea woonachtige en van daaruit naar Nederland of elders vertrokken (ex-)Nederlanders (inv.nr. 1001) - statistische gegevens inzake migratie en remigratie tussen Indonesië en Nederland (inv.nr. 1023) |
| Inhoud overig | Emigratie en emigranten - Wijzigingen en aanvullingen op de consulaire handleiding van het Ministerie van Buitenlandse Zaken inzake de verzorging van geesteszieken en ondersteuning van Nederlanders in het buitenland 1949-1961 (inv.nr. 909)
- Uitvoer van goederen naar de Bondsrepubliek Duitsland ten behoeve van aldaar woonachtige behoeftige Nederlanders 1952-1953 (inv.nr. 915)
- Stukken betreffende discriminatie ten aanzien van in Frankrijk wonende Nederlanders met betrekking tot de sociale zekerheid en bijstand aldaar 1951-1954 (inv.nr. 919)
- Overheidsorganisatie inzake maatschappelijke zorg aan Nederlanders in Indonesië 1950-1961 (inv.nrs. 920-925)
- Emigratie vanuit Indonesië 1951-1955 (Javanen en Ambonezen naar Brazilië; Nederlandse weesmeisjes naar Nieuw-Guinea, inv.nrs. 926-928)*
- Onderzoek naar mogelijkheden tot emigratie voor Nederlanders in Indonesië naar andere landen dan Nederland 1951-1957 (inv.nr. 929)*
- Repatriëring van en ondersteuning aan zogenaamde mislukte emigranten 1949-1958 (inv.nr. 1038)
- Opvang van Nederlanders, die vanuit Indonesië naar Brazilië zijn geëmigreerd en van daaruit naar Nederland zijn gerepatrieerd 1956 (inv.nr. 1111)
- Overleg met Uniezaken en Overzeese Rijksdelen over vergoeding van overtochtkosten van repatrianten uit Indonesië, die in Suriname tewerkgesteld zullen worden 1952 (inv.nr. 1112)
- Kamervragen over bereidheid van de Verenigde Staten om Indische Nederlanders toe te laten 1957 (inv.nr. 1113)
- Zoeken naar mogelijkheden voor de overbrenging naar Suriname en de Nederlandse Antillen van uit Indonesië gerepatrieerden (Kamervragen over St. Eustatius) (inv.nr. 1114)
- Innen van vorderingen op naar de Verenigde Staten geëmigreerde repatrianten 1961 (inv.nr. 1115)
- Verslag van een bespreking over de mogelijkheden van gerepatrieerde landbouwers uit Nieuw-Guinea om zich in Brazilië te vestigen 1963 (inv.nr. 1116)
- Stukken betreffende het bijwonen van studiedagen over intra-Europese migratie te Dalfsen 1961-1964 (inv.nr. 1148)
repatriëring - Toepassing van de regeling op voorschotbasis voor het doorreizen van behoeftige repatriërende Nederlanders 1946-1955 (inv.nr. 1000)
- Stukken met betrekking tot overtocht, geestelijke en maatschappelijke begeleiding aan boord, passagierslijsten e.d.; overleg met Buitenlandse Zaken, 1946-1967 (inv.nrs. 1017-1037, 1087)
financiële ondersteuning Nederlanders in het buitenland - Wijziging en uitvoering van het Vestigingsverdrag van 1904 met Duitsland ten aanzien van armlastige Duitsers in Nederland en Nederlanders in Duitsland 1934-1954 (inv.nrs. 534, 918)
- Totstandkoming en toepassing van de Wet Beperking Verhaalsrecht (Stb. 1961, nr. 9) zoals bedoeld in Hoofdstuk V, Armenwet; toepassing van regelingen voor verhaal en onderhoudsplicht op personen in binnen- en buitenland 1946-1965 (inv.nr. 537)
- Bureau Organisatie Hulpverlening Nederlanders in Duitsland, 1951-1954 (inv.nrs. 547-549)
- Steunverlening, subsidiëring, hulpverlening op diverse gebieden (medisch, onderwijs, particulier) en ten behoeve van diverse groepen Nederlanders (militairen, jongeren, bejaarden) in Indonesië (inv.nrs. 930-999)
Overig
- Stukken betreffende de vaderschapsacties van Nederlandse meisjes tegen Amerikaanse en Canadese militairen 1946-1955 (warbrides of oorlogsbruiden) (inv.nr. 676)
- Stukken betreffende de sociale aspecten van migratie 1953-1963 (inv.nr. 710)*
Mogelijk van belang voor emigratieonderzoek Organisatie - organisatie, formatie en werkzaamheden van de Afdeling Landelijk Contact 1953-1964 (inv.nrs. 67-68) - (re)organisatie en liquidatie van het Bureau Organisatie Hulpverlening Nederlanders in Duitsland 1953-1955 (inv.nrs. 76, 911, 916) - stukken betreffende de totstandkoming van de integratie van de sociale organisatie van het ministerie in Indonesië in de Nederlandse vertegenwoordiging in Djakarta 1956-1959 (inv.nr. 83) - stukken, nota's betreffende de organisatie, formatie en werkzaamheden van de afdeling Internationale Betrekkingen 1956-1964 (inv.nrs. 85, 91) - taakverdeling tussen het Ministerie van Maatschappelijk Werk en diverse andere ministeries 1952-1964 (inv.nrs. 94-97) - Nationale Raad voor Maatschappelijk Werk en zijn voorgangers, de Nederlandsche Vereniging voor Armenzorg en Weldadigheid, later de Nederlandse Vereniging voor Maatschappelijk Werk 1946-1965 (inv.nrs. 202-219)
Internationale en Europese zaken (inv.nrs. 314-359), w.o.: - betrekkingen tussen sociale zekerheid en maatschappelijk werk in het kader van de Europese Economische Gemeenschap (inv.nr. 295) - activiteiten in het kader van de Verenigde Naties 1948-1964 (inv.nrs. 314-330) - instelling en werkzaamheden van het Werkcomite Internationale Sociale Bijstand, uitzending deskundigen naar het buitenland 1950-1965 (inv.nrs. 332, 358) - vergaderstukken Werkgroep Internationale Betrekkingen. |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | 1) Ten aanzien van Indonesië worden in deze beschrijving vooral stukken gesignaleerd die te maken hebben met de organisatie voor steunverlening aan Nederlanders in Indonesië en hun eventuele emigratie, repatriëring of doormigratie. Het archief van Maatschappelijk Werk bevat ook veel materiaal ten aanzien van de opvang van groepen uit Indonesië in Nederland (en de contacten van het ministerie met organisaties als het Centraal Comité van Kerkelijk en Particulier initiatief via bijvoorbeeld de Coördinatie Commissie Gerepatrieerden van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (aanwezig in Nationaal Archief Den Haag, toegangsnr. 2.04.48.16). Deze worden hier verder niet vermeld. |
| Titel | Dossierbeschrijving Ministerie van Maatschappelijk Werk |
| Inventaristekst | Emigratie inv.nrs. 926 Emigratie vanuit Indonesië 1951-1955 (Javanen en Ambonezen naar Brazilië) Beleidsdossier, gevormd door Uniezaken en Overzeese Rijksdelen (t/m 1952) en vervolgens Maatschappelijk Werk. Het bevat t/m 1952 o.m. correspondentie met Buitenlandse Zaken over mogelijkheden tot emigratie naar Brazilië. Vanaf 1954 bevat het m.n. correspondentie met en nota's van de Commissaris voor de Emigratie over mogelijkheden van collectieve emigratie uit Indonesië naar Zuid-Amerika en interne departementale beleidsnotities naar aanleiding hiervan. Tevens een uitgebreide nota van de medewerker van het Arbeidsbureau en latere auteur van het boek Praktijk en patroon van recente Nederlandse groepsmigraties (Groningen 1963) W. van der Mast betreffende het onderwerp.
inv.nr. 929 Onderzoek naar mogelijkheden tot emigratie voor Nederlanders in Indonesië naar andere landen dan Nederland 1951-1957 Beleidsdossier, gevormd door Uniezaken en Overzeese Rijksdelen en vervolgens Maatschappelijk Werk. Het dossier bevat correspondentie met het Hoge Commissariaat (doorzending van verslagen van de emigratieattaché in Indonesië M.H. Brodhaag aan de Commissaris voor de Emigratie B.W. Haveman); de Commissaris voor de Emigratie (o.a. betreffende een onderzoek naar vestigingsmogelijkheden voor Indische Nederlanders in Nieuw-Caledonië en de Nieuwe Hebriden door M.H. Brodhaag en L.G. Gelpke (70 p.)) en interne beleidsnotities over de gedane suggesties.
Overig inv.nr. 710 Stukken betreffende de sociale aspecten van migratie 1953-1963 Het dossier is gevormd door het hoofd van de afdeling Landelijk Contact op het Ministerie van Maatschappelijk Werk en het hoofd Studie, Planning en Documentatie. Het bevat m.n. inkomende correspondentie van de provinciale bureaus Landelijk Contact betreffende de sociale aspecten van migratie. In hoofdzaak betreft het binnenlandse migratie, hoewel het dossier ook enkele stukken betreffende intra-Europese (EGKS) en overzeese migratie (Canada) bevat. |
Algemeen
| Naam, varianten | 1952 Ministerie van Maatschappelijk Werk 1965 Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk
MW, MAWE, MaWe, MAWe, CRM |
| Organisatie en inrichting | Het ministerie werd opgericht in september 1952 en nam een aantal taken over van de ministeries van Binnenlandse Zaken, Sociale Zaken en Overzeese Gebiedsdelen.
Het ministerie startte met een voorlopige indeling van 11 afzonderlijke beleidsafdelingen die rechtstreeks onder de Secretaris-Generaal vielen. Bij de reorganisatie van 1954 werden de taakgebieden maatschappelijk werk (immateriële bijstand) en maatschappelijke zorg (materiële bijstand) ondergebracht bij twee hoofdafdelingen: Individueel Maatschappelijk Werk en Maatschappelijk Opbouwwerk (Hoofdafdeling V) en Maatschappelijke Voorzieningen (Hoofdafdeling VI). In 1956 werd een afdeling Internationale Betrekkingen gevormd. In 1964 werden de eerdergenoemde hoofdafdelingen omgevormd tot directies. Daarnaast had het ministerie een Commissariaat van Ambonezenzorg.
Het ministerie werd opgeheven in 1965. De taken werden overgenomen door het nieuw gevormde Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk (CRM).
Maatschappelijk Werk en emigratie Voor het onderwerp emigratie is vooral Hoofdafdeling VI van belang. Deze was onderverdeeld in een afdeling Algemene Maatschappelijke Zorg en een afdeling Bijzondere Maatschappelijke Zorg. Tot Bijzondere Zorg behoorde in de eerste plaats de kwestie van de gerepatrieerden uit (voormalig) Nederlands-Indië/Indonesië en de zogenaamde spijtoptanten.
Het ministerie had een buitendienst, de afdeling Landelijk Contact, met over het land verspreide bureaus. Deze onderhielden contacten met en gaven adviezen aan kerkelijke en andere particuliere instellingen en gemeentebesturen, die werkzaam waren op het gebied van maatschappelijk werk.
Naast hulp, verleend binnen Nederland, riep het ministerie in 1954 een aparte organisatie in het leven voor Nederlanders in Indonesië. Er werd een Raad voor Sociale Aangelegenheden benoemd, die de werkzaamheden (met instemming van Buitenlandse Zaken) verrichtte bij het Hoge Commissariaat te Djakarta, in samenwerking met de emigratieattaché (van Sociale Zaken). Voor financiële aangelegenheden werd een Centraal Maatschappelijk Werkkantoor in Indonesië opgericht.
Eind 1964, begin 1965 was binnen het Emigratiebestuur sprake van een mogelijk toetreden van Maatschappelijk Werk tot het Emigratiebestuur. Gedurende de onderzoeksperiode is dit niet geëffectueerd.
ministers : 1952 L.J.M. Beel 1952-1956 F.J.F.M. van Thiel 1956-1963 mw. M.A.M. Klompé 1963-1965 mw. J.F. Schouwenaar-Franssen |
| Taak, activiteiten | De afdeling Algemene Maatschappelijk Zorg van hoofdafdeling VI, hield zich onder meer bezig met zorg voor hulpverlening aan behoeftige Nederlanders in het buitenland en had hierover overleg met de Commissaris voor de Emigratie.
Daarnaast had het ministerie een belangrijke rol in de verzorging en begeleiding van diverse bijzondere groepen zoals Ambonezen, uit Indonesië gerepatrieerden, oorlogsslachtoffers enz. zowel wat betreft opvang in Nederland als wat betreft hulp bij eventuele emigratie vanuit Indonesië (onder andere via de Raad voor Sociale Aangelegenheden).
De afdeling Internationale Betrekkingen vertegenwoordigde het ministerie bij de zogenaamde advisory social welfare services van de Verenigde Naties (onderlinge sociale hulpverlening tussen naties); participeerde in de opleiding van maatschappelijk werkers die belast waren met de begeleiding van migranten en was vertegenwoordigd in de interdepartementale Commissie voor Internationale Technische Hulp. |
| Voorloper | geen |
| Opvolger | Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk (CRM) |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Verband met andere archiefvormers: is vertegenwoordigd in: | Commissie voor Internationale Technische Hulp
|
| Literatuur | Rossum-van der Heijden, M. van (red.), Literatuurrapport ten behoeve van de bewerking van de archieven van het Ministerie van Maatschappelijk Werk (1952 t/m 1965) (Winschoten 1987) 74 p.
De eerste tien jaren van het Ministerie van Maatschappelijk werk, 1952-1962 (Den Haag 1962) 102 p.
Haan, Ido de, en Jan Willem Duyvendak, In het hart van de verzorgingsstaat. Het Ministerie van Maatschappelijk Werk en zijn opvolgers (CRM, WVC, VWS), 1952-2002 (Zutphen 2002) 400 p. |
| Doorgenomen archieven / series | 2.27.02 Ministerie van Maatschappelijk Werk 1952-1965
Maatschappelijk Werk, Raad voor Sociale Aangelegenheden in Indonesië
Maatschappelijk Werk, Centraal Maatschappelijk Werkkantoor in Indonesië |
| Periode archief | afzonderlijke beschrijving |
| Vindplaats | Nationaal Archief, Den Haag |
| Openbaarheid | volledig |
| Omvang; inventarisnummers | 25 m., 1246 inv.nrs |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | Het archief had voor de bewerking in 2000 een omvang van 372 meter, erna resteerde 25 meter. In 2002-2003 werd het archief nogmaals bewerkt, omdat een gedeelte nog niet bleek te zijn overgebracht. In 2005 werden opnieuw twee dozen toegevoegd, waarna de nieuwe inventaris werd samengesteld. |
| Toegang(en) | Inventaris van het archief van het Ministerie van Maatschappelijk Werk 1952-1965 (Winschoten 2006) [met uitgebreide historische en archivistische inleiding (69 p.), en 4 bijlagen: 1) namen van ministers, 2) organisatieschema's, 3) overzicht van taken, welke in 1952 van andere ministeries zijn overgegaan naar Maatschappelijk Werk en 4) commissies met betrekking tot zorg voor Ambonezen en gerepatrieerden uit Indonesië] |
| Kenmerk toegang | afzonderlijke beschrijving |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | Stichting Maatschappelijk Werk ten Plattelande (periode 1941-1961); diverse commissies en werkgroepen (secretariaats- of voorzittersarchieven, w.o. Werkcomité Internationale Sociale Bijstand 1963-1964 en Werkgroep Internationale Betrekkingen 1962-1965) |
| opmerkingen structuur archief | zie inleiding inventaris |
| Seriële bescheiden | geen [m.b.t. emigratie] |
| Statistische gegevens | - overzichten van op diverse tijdstippen geschatte aantallen in Indonesië en Nieuw-Guinea woonachtige en van daaruit naar Nederland of elders vertrokken (ex-)Nederlanders (inv.nr. 1001) - statistische gegevens inzake migratie en remigratie tussen Indonesië en Nederland (inv.nr. 1023) |
| Inhoud overig | Emigratie en emigranten - Wijzigingen en aanvullingen op de consulaire handleiding van het Ministerie van Buitenlandse Zaken inzake de verzorging van geesteszieken en ondersteuning van Nederlanders in het buitenland 1949-1961 (inv.nr. 909)
- Uitvoer van goederen naar de Bondsrepubliek Duitsland ten behoeve van aldaar woonachtige behoeftige Nederlanders 1952-1953 (inv.nr. 915)
- Stukken betreffende discriminatie ten aanzien van in Frankrijk wonende Nederlanders met betrekking tot de sociale zekerheid en bijstand aldaar 1951-1954 (inv.nr. 919)
- Overheidsorganisatie inzake maatschappelijke zorg aan Nederlanders in Indonesië 1950-1961 (inv.nrs. 920-925)
- Emigratie vanuit Indonesië 1951-1955 (Javanen en Ambonezen naar Brazilië; Nederlandse weesmeisjes naar Nieuw-Guinea, inv.nrs. 926-928)*
- Onderzoek naar mogelijkheden tot emigratie voor Nederlanders in Indonesië naar andere landen dan Nederland 1951-1957 (inv.nr. 929)*
- Repatriëring van en ondersteuning aan zogenaamde mislukte emigranten 1949-1958 (inv.nr. 1038)
- Opvang van Nederlanders, die vanuit Indonesië naar Brazilië zijn geëmigreerd en van daaruit naar Nederland zijn gerepatrieerd 1956 (inv.nr. 1111)
- Overleg met Uniezaken en Overzeese Rijksdelen over vergoeding van overtochtkosten van repatrianten uit Indonesië, die in Suriname tewerkgesteld zullen worden 1952 (inv.nr. 1112)
- Kamervragen over bereidheid van de Verenigde Staten om Indische Nederlanders toe te laten 1957 (inv.nr. 1113)
- Zoeken naar mogelijkheden voor de overbrenging naar Suriname en de Nederlandse Antillen van uit Indonesië gerepatrieerden (Kamervragen over St. Eustatius) (inv.nr. 1114)
- Innen van vorderingen op naar de Verenigde Staten geëmigreerde repatrianten 1961 (inv.nr. 1115)
- Verslag van een bespreking over de mogelijkheden van gerepatrieerde landbouwers uit Nieuw-Guinea om zich in Brazilië te vestigen 1963 (inv.nr. 1116)
- Stukken betreffende het bijwonen van studiedagen over intra-Europese migratie te Dalfsen 1961-1964 (inv.nr. 1148)
repatriëring - Toepassing van de regeling op voorschotbasis voor het doorreizen van behoeftige repatriërende Nederlanders 1946-1955 (inv.nr. 1000)
- Stukken met betrekking tot overtocht, geestelijke en maatschappelijke begeleiding aan boord, passagierslijsten e.d.; overleg met Buitenlandse Zaken, 1946-1967 (inv.nrs. 1017-1037, 1087)
financiële ondersteuning Nederlanders in het buitenland - Wijziging en uitvoering van het Vestigingsverdrag van 1904 met Duitsland ten aanzien van armlastige Duitsers in Nederland en Nederlanders in Duitsland 1934-1954 (inv.nrs. 534, 918)
- Totstandkoming en toepassing van de Wet Beperking Verhaalsrecht (Stb. 1961, nr. 9) zoals bedoeld in Hoofdstuk V, Armenwet; toepassing van regelingen voor verhaal en onderhoudsplicht op personen in binnen- en buitenland 1946-1965 (inv.nr. 537)
- Bureau Organisatie Hulpverlening Nederlanders in Duitsland, 1951-1954 (inv.nrs. 547-549)
- Steunverlening, subsidiëring, hulpverlening op diverse gebieden (medisch, onderwijs, particulier) en ten behoeve van diverse groepen Nederlanders (militairen, jongeren, bejaarden) in Indonesië (inv.nrs. 930-999)
Overig
- Stukken betreffende de vaderschapsacties van Nederlandse meisjes tegen Amerikaanse en Canadese militairen 1946-1955 (warbrides of oorlogsbruiden) (inv.nr. 676)
- Stukken betreffende de sociale aspecten van migratie 1953-1963 (inv.nr. 710)*
Mogelijk van belang voor emigratieonderzoek Organisatie - organisatie, formatie en werkzaamheden van de Afdeling Landelijk Contact 1953-1964 (inv.nrs. 67-68) - (re)organisatie en liquidatie van het Bureau Organisatie Hulpverlening Nederlanders in Duitsland 1953-1955 (inv.nrs. 76, 911, 916) - stukken betreffende de totstandkoming van de integratie van de sociale organisatie van het ministerie in Indonesië in de Nederlandse vertegenwoordiging in Djakarta 1956-1959 (inv.nr. 83) - stukken, nota's betreffende de organisatie, formatie en werkzaamheden van de afdeling Internationale Betrekkingen 1956-1964 (inv.nrs. 85, 91) - taakverdeling tussen het Ministerie van Maatschappelijk Werk en diverse andere ministeries 1952-1964 (inv.nrs. 94-97) - Nationale Raad voor Maatschappelijk Werk en zijn voorgangers, de Nederlandsche Vereniging voor Armenzorg en Weldadigheid, later de Nederlandse Vereniging voor Maatschappelijk Werk 1946-1965 (inv.nrs. 202-219)
Internationale en Europese zaken (inv.nrs. 314-359), w.o.: - betrekkingen tussen sociale zekerheid en maatschappelijk werk in het kader van de Europese Economische Gemeenschap (inv.nr. 295) - activiteiten in het kader van de Verenigde Naties 1948-1964 (inv.nrs. 314-330) - instelling en werkzaamheden van het Werkcomite Internationale Sociale Bijstand, uitzending deskundigen naar het buitenland 1950-1965 (inv.nrs. 332, 358) - vergaderstukken Werkgroep Internationale Betrekkingen. |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | 1) Ten aanzien van Indonesië worden in deze beschrijving vooral stukken gesignaleerd die te maken hebben met de organisatie voor steunverlening aan Nederlanders in Indonesië en hun eventuele emigratie, repatriëring of doormigratie. Het archief van Maatschappelijk Werk bevat ook veel materiaal ten aanzien van de opvang van groepen uit Indonesië in Nederland (en de contacten van het ministerie met organisaties als het Centraal Comité van Kerkelijk en Particulier initiatief via bijvoorbeeld de Coördinatie Commissie Gerepatrieerden van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (aanwezig in Nationaal Archief Den Haag, toegangsnr. 2.04.48.16). Deze worden hier verder niet vermeld. |
| Doorgenomen archieven / series | 2.27.02 Ministerie van Maatschappelijk Werk 1952-1965
Maatschappelijk Werk, Raad voor Sociale Aangelegenheden in Indonesië
Maatschappelijk Werk, Centraal Maatschappelijk Werkkantoor in Indonesië |
| Periode archief | afzonderlijke beschrijving |
| Vindplaats | Nationaal Archief, Den Haag |
| Openbaarheid | volledig |
| Omvang; inventarisnummers | 25 m., 1246 inv.nrs |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | Het archief had voor de bewerking in 2000 een omvang van 372 meter, erna resteerde 25 meter. In 2002-2003 werd het archief nogmaals bewerkt, omdat een gedeelte nog niet bleek te zijn overgebracht. In 2005 werden opnieuw twee dozen toegevoegd, waarna de nieuwe inventaris werd samengesteld. |
| Toegang(en) | Inventaris van het archief van het Ministerie van Maatschappelijk Werk 1952-1965 (Winschoten 2006) [met uitgebreide historische en archivistische inleiding (69 p.), en 4 bijlagen: 1) namen van ministers, 2) organisatieschema's, 3) overzicht van taken, welke in 1952 van andere ministeries zijn overgegaan naar Maatschappelijk Werk en 4) commissies met betrekking tot zorg voor Ambonezen en gerepatrieerden uit Indonesië] |
| Kenmerk toegang | afzonderlijke beschrijving |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | Stichting Maatschappelijk Werk ten Plattelande (periode 1941-1961); diverse commissies en werkgroepen (secretariaats- of voorzittersarchieven, w.o. Werkcomité Internationale Sociale Bijstand 1963-1964 en Werkgroep Internationale Betrekkingen 1962-1965) |
| opmerkingen structuur archief | zie inleiding inventaris |
| Seriële bescheiden | geen [m.b.t. emigratie] |
| Statistische gegevens | - overzichten van op diverse tijdstippen geschatte aantallen in Indonesië en Nieuw-Guinea woonachtige en van daaruit naar Nederland of elders vertrokken (ex-)Nederlanders (inv.nr. 1001) - statistische gegevens inzake migratie en remigratie tussen Indonesië en Nederland (inv.nr. 1023) |
| Inhoud overig | Emigratie en emigranten - Wijzigingen en aanvullingen op de consulaire handleiding van het Ministerie van Buitenlandse Zaken inzake de verzorging van geesteszieken en ondersteuning van Nederlanders in het buitenland 1949-1961 (inv.nr. 909)
- Uitvoer van goederen naar de Bondsrepubliek Duitsland ten behoeve van aldaar woonachtige behoeftige Nederlanders 1952-1953 (inv.nr. 915)
- Stukken betreffende discriminatie ten aanzien van in Frankrijk wonende Nederlanders met betrekking tot de sociale zekerheid en bijstand aldaar 1951-1954 (inv.nr. 919)
- Overheidsorganisatie inzake maatschappelijke zorg aan Nederlanders in Indonesië 1950-1961 (inv.nrs. 920-925)
- Emigratie vanuit Indonesië 1951-1955 (Javanen en Ambonezen naar Brazilië; Nederlandse weesmeisjes naar Nieuw-Guinea, inv.nrs. 926-928)*
- Onderzoek naar mogelijkheden tot emigratie voor Nederlanders in Indonesië naar andere landen dan Nederland 1951-1957 (inv.nr. 929)*
- Repatriëring van en ondersteuning aan zogenaamde mislukte emigranten 1949-1958 (inv.nr. 1038)
- Opvang van Nederlanders, die vanuit Indonesië naar Brazilië zijn geëmigreerd en van daaruit naar Nederland zijn gerepatrieerd 1956 (inv.nr. 1111)
- Overleg met Uniezaken en Overzeese Rijksdelen over vergoeding van overtochtkosten van repatrianten uit Indonesië, die in Suriname tewerkgesteld zullen worden 1952 (inv.nr. 1112)
- Kamervragen over bereidheid van de Verenigde Staten om Indische Nederlanders toe te laten 1957 (inv.nr. 1113)
- Zoeken naar mogelijkheden voor de overbrenging naar Suriname en de Nederlandse Antillen van uit Indonesië gerepatrieerden (Kamervragen over St. Eustatius) (inv.nr. 1114)
- Innen van vorderingen op naar de Verenigde Staten geëmigreerde repatrianten 1961 (inv.nr. 1115)
- Verslag van een bespreking over de mogelijkheden van gerepatrieerde landbouwers uit Nieuw-Guinea om zich in Brazilië te vestigen 1963 (inv.nr. 1116)
- Stukken betreffende het bijwonen van studiedagen over intra-Europese migratie te Dalfsen 1961-1964 (inv.nr. 1148)
repatriëring - Toepassing van de regeling op voorschotbasis voor het doorreizen van behoeftige repatriërende Nederlanders 1946-1955 (inv.nr. 1000)
- Stukken met betrekking tot overtocht, geestelijke en maatschappelijke begeleiding aan boord, passagierslijsten e.d.; overleg met Buitenlandse Zaken, 1946-1967 (inv.nrs. 1017-1037, 1087)
financiële ondersteuning Nederlanders in het buitenland - Wijziging en uitvoering van het Vestigingsverdrag van 1904 met Duitsland ten aanzien van armlastige Duitsers in Nederland en Nederlanders in Duitsland 1934-1954 (inv.nrs. 534, 918)
- Totstandkoming en toepassing van de Wet Beperking Verhaalsrecht (Stb. 1961, nr. 9) zoals bedoeld in Hoofdstuk V, Armenwet; toepassing van regelingen voor verhaal en onderhoudsplicht op personen in binnen- en buitenland 1946-1965 (inv.nr. 537)
- Bureau Organisatie Hulpverlening Nederlanders in Duitsland, 1951-1954 (inv.nrs. 547-549)
- Steunverlening, subsidiëring, hulpverlening op diverse gebieden (medisch, onderwijs, particulier) en ten behoeve van diverse groepen Nederlanders (militairen, jongeren, bejaarden) in Indonesië (inv.nrs. 930-999)
Overig
- Stukken betreffende de vaderschapsacties van Nederlandse meisjes tegen Amerikaanse en Canadese militairen 1946-1955 (warbrides of oorlogsbruiden) (inv.nr. 676)
- Stukken betreffende de sociale aspecten van migratie 1953-1963 (inv.nr. 710)*
Mogelijk van belang voor emigratieonderzoek Organisatie - organisatie, formatie en werkzaamheden van de Afdeling Landelijk Contact 1953-1964 (inv.nrs. 67-68) - (re)organisatie en liquidatie van het Bureau Organisatie Hulpverlening Nederlanders in Duitsland 1953-1955 (inv.nrs. 76, 911, 916) - stukken betreffende de totstandkoming van de integratie van de sociale organisatie van het ministerie in Indonesië in de Nederlandse vertegenwoordiging in Djakarta 1956-1959 (inv.nr. 83) - stukken, nota's betreffende de organisatie, formatie en werkzaamheden van de afdeling Internationale Betrekkingen 1956-1964 (inv.nrs. 85, 91) - taakverdeling tussen het Ministerie van Maatschappelijk Werk en diverse andere ministeries 1952-1964 (inv.nrs. 94-97) - Nationale Raad voor Maatschappelijk Werk en zijn voorgangers, de Nederlandsche Vereniging voor Armenzorg en Weldadigheid, later de Nederlandse Vereniging voor Maatschappelijk Werk 1946-1965 (inv.nrs. 202-219)
Internationale en Europese zaken (inv.nrs. 314-359), w.o.: - betrekkingen tussen sociale zekerheid en maatschappelijk werk in het kader van de Europese Economische Gemeenschap (inv.nr. 295) - activiteiten in het kader van de Verenigde Naties 1948-1964 (inv.nrs. 314-330) - instelling en werkzaamheden van het Werkcomite Internationale Sociale Bijstand, uitzending deskundigen naar het buitenland 1950-1965 (inv.nrs. 332, 358) - vergaderstukken Werkgroep Internationale Betrekkingen. |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | 1) Ten aanzien van Indonesië worden in deze beschrijving vooral stukken gesignaleerd die te maken hebben met de organisatie voor steunverlening aan Nederlanders in Indonesië en hun eventuele emigratie, repatriëring of doormigratie. Het archief van Maatschappelijk Werk bevat ook veel materiaal ten aanzien van de opvang van groepen uit Indonesië in Nederland (en de contacten van het ministerie met organisaties als het Centraal Comité van Kerkelijk en Particulier initiatief via bijvoorbeeld de Coördinatie Commissie Gerepatrieerden van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (aanwezig in Nationaal Archief Den Haag, toegangsnr. 2.04.48.16). Deze worden hier verder niet vermeld. |
Analyse archivalia
| Titel | Dossierbeschrijving Ministerie van Maatschappelijk Werk |
| Inventaristekst | Emigratie inv.nrs. 926 Emigratie vanuit Indonesië 1951-1955 (Javanen en Ambonezen naar Brazilië) Beleidsdossier, gevormd door Uniezaken en Overzeese Rijksdelen (t/m 1952) en vervolgens Maatschappelijk Werk. Het bevat t/m 1952 o.m. correspondentie met Buitenlandse Zaken over mogelijkheden tot emigratie naar Brazilië. Vanaf 1954 bevat het m.n. correspondentie met en nota's van de Commissaris voor de Emigratie over mogelijkheden van collectieve emigratie uit Indonesië naar Zuid-Amerika en interne departementale beleidsnotities naar aanleiding hiervan. Tevens een uitgebreide nota van de medewerker van het Arbeidsbureau en latere auteur van het boek Praktijk en patroon van recente Nederlandse groepsmigraties (Groningen 1963) W. van der Mast betreffende het onderwerp.
inv.nr. 929 Onderzoek naar mogelijkheden tot emigratie voor Nederlanders in Indonesië naar andere landen dan Nederland 1951-1957 Beleidsdossier, gevormd door Uniezaken en Overzeese Rijksdelen en vervolgens Maatschappelijk Werk. Het dossier bevat correspondentie met het Hoge Commissariaat (doorzending van verslagen van de emigratieattaché in Indonesië M.H. Brodhaag aan de Commissaris voor de Emigratie B.W. Haveman); de Commissaris voor de Emigratie (o.a. betreffende een onderzoek naar vestigingsmogelijkheden voor Indische Nederlanders in Nieuw-Caledonië en de Nieuwe Hebriden door M.H. Brodhaag en L.G. Gelpke (70 p.)) en interne beleidsnotities over de gedane suggesties.
Overig inv.nr. 710 Stukken betreffende de sociale aspecten van migratie 1953-1963 Het dossier is gevormd door het hoofd van de afdeling Landelijk Contact op het Ministerie van Maatschappelijk Werk en het hoofd Studie, Planning en Documentatie. Het bevat m.n. inkomende correspondentie van de provinciale bureaus Landelijk Contact betreffende de sociale aspecten van migratie. In hoofdzaak betreft het binnenlandse migratie, hoewel het dossier ook enkele stukken betreffende intra-Europese (EGKS) en overzeese migratie (Canada) bevat. |