Constitutionele Commissies

 
English | Nederlands

Commissie-Beel I

Herzieningsjaar Grondwet 1946
Naam (-voorzitter) Commissie-Beel I
Officiële naam Staatscommissie voor onderzoek naar de wenselijkheid van een wijziging van de Grondwet
KB instelling commissie 22-2-1946, no. 36
KB ontbinding commissie 15-6-1946, no. 21
Opdracht commissie incidentele herziening 'van zeer urgente aard' (vooral wijziging herzieningsprocedure vanwege ontwikkelingen in Nederlands-Indië)
Jaren 1946
Aantal bijeenkomsten 4
Datum eindverslag 1-4-1946
Datum aanbieding Tweede Kamer 4-4-1946
Verslagen

'Verslag van de Staatscommissie, ingesteld bij Koninklijk besluit van 22-2-1946', in Handelingen der Tweede Kamer 1945-1946, bijlage 189 (nr.4).

Audiovisuele bronnen Toon Verberg

Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid:

- doc. ID 14130. Radio, opname 20-11-1945, troonrede, commissie herziening grondwet.

- doc. ID 14163. Radio, opname 05-01-1946, staatkundige beschouwingen J.A. Veraart. Pleidooi voor de versterking van de parlementaire democratie, grondwetsherziening.

- (geen doc. ID). Polygoon bioscoopjournaal (Polygoon Hollands Nieuws), opname 14-01-1947, plechtige afkondiging grondwetswijziging art. 192.

Opmerkingen

Er vonden slechts 4 bijeenkomsten plaats, in maart 1946.

Overige betrokkenen, personen


Overige betrokkenen, instellingen

1 
Aard van de documentatie commissiearchief
Naam archiefvormer/collectie
(Periode archief)
Ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Kabinet (1814-1949)
Vindplaats
(Kenmerk toegang)
Nationaal Archief, Den Haag (2.04.26.02)
Meer Verberg

Openbaarheid volledig
Soort toegang(en) inventaris
Kenmerk toegang 2.04.26.02
Inventarisnummers 898
Inhoud

inv. nr. 898. Archief Staatscommissie ingesteld bij KB van 22-02-1946, nr. 36.

Stukken inzake bemensing commissie, inkomende correspondentie, instellingsbesluit, notulen. Commissie-dossier met stukken uit het voor- en natraject. Bevat een gedrukt eindverslag, correspondentie van het secretariaat onderling en aan de commissieleden, notulen, nota’s en andere en vergaderstukken (definitieve versies en een concept), concepten van het eindverslag en het bijbehorende wetsontwerp. Tevens aanwezig is correspondentie inzake de verdere behandeling van het wetsontwerp voor de grondwetsherziening (3 mei 1946), en briefwisseling met de ministerraad en met de afzonderlijke leden voorafgaand aan de instelling van de commissie (februari 1946).


2 
Aard van de documentatie ambtelijke ondersteuning
Naam archiefvormer/collectie
(Periode archief)
Ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Wetgeving en Juridische Zaken (1946-1954)
Vindplaats
(Kenmerk toegang)
Nationaal Archief, Den Haag (2.04.62)
Meer Verberg

Openbaarheid volledig
Soort toegang(en) inventaris
Kenmerk toegang 2.04.62
Inventarisnummers 1-2
Inhoud

inv. nr. 1. Nota's betreffende de grondwetsherziening 1946, 1946.

1A. Ongeordende stukken betreffende de instelling en het functioneren van de Commissie-Beel I en de voorbereiding van de voorstellen tot grondwetsherziening, maart-november 1946. Aanwezig zijn ontwerpen (concepten en afschriften) en correspondentie ter voorbereiding en behandeling van de wetsontwerpen betreffende de grondwetsherzieningsprocedure, art. 192 GW en de dienstplichtwet; afschriften van stukken betreffende de instelling en opheffing van de commissie en afschriften van nota's voor de commissie opgesteld. De stukken worden gevolgd door documententie geordend volgens een intern systeem inzake 'recht'. Het betreft hier overwegend nota's van uiteenlopende aard en chronologische herkomst, grotendeels ongedateerd en door middel van genummerde omslagen gerubriceerd op thema. Direct voor de grondwetsherziening relevante stukken werden hierin niet aangetroffen.

IB. Bevat een vervolg op het documentatiesysteem beschreven onder 1A. Direct relevante stukken werden niet aangetroffen.

 

inv. nr. 2. Stukken betreffende instelling, samenstelling en ontbinding van de Staatscommissie tot Herziening van de Grondwet (Grondwetsherziening 1946), 1946-1947.

Ambtelijke dossiers inzake de grondwetsherziening van 1946. Beide omslagen openen met een gedetailleerde inhoudsopgave van de afzonderlijke dossiers, genummerd van I t/m XIII. Deze ordening is waarschijnlijk op een later tijdstip aangebracht.

2A. Omslagen I-X [IX echter in 2B].

- I. Staatscommissie.

Afschriften van stukken met betrekking tot de instelling van de commissie (met marginalia); afschriften van (concept-)notulen en ontwerpen van de staatscommissie (vermoedelijk afkomstig uit het ledendossier van minister Beel); origineel eindrapport met ondertekeningen, aan de minister gezonden door de Koningin; ambtelijke notities en ontwerpen betreffende de opheffing van de commissie, februari-juni 1946.

- II. Procedure grondwetsherziening.

Notities, ontwerpen, documentatie en correspondentie ter voorbereiding van nota's voor de minister en de commissie betreffende het ontwerp van grondwetsherziening, april 1945 en februari-mei 1946.

- III. Concepten.

Notities en ontwerpen ter voorbereiding van het wetsontwerp, maart 1946.

- IV. Overweging door de Raad van State van de concept-wetsontwerpen 189 en 190.

Notities en ontwerpen ter voorbereiding van de wetsontwerpen, in te dienen bij de Raad van State en advies van de Raad, maart-april 1946.

- V. (Eerste lezing) behandeling in de Tweede Kamer van de wetsontwerpen 189 en 190.

Ontwerpen, gedrukte wetsontwerpen en Kamerstukken betreffende de behandeling van de wetsontwerpen, april 1946.

- VI. Overweging door de Raad van State van wijzigingen in de wetsontwerpen i.v.m. art. 192 der grondwet.

Notities, ontwerpen en het advies van de Raad van State betreffende voornoemde wijzigingen, mei 1946.

- VII. (Eerste lezing) Behandeling in de Tweede Kamer van de wetsontwerpen 189, 190 en 207 (verandering van art. 192 der grondwet).

Ontwerpen, gedrukte wetsontwerpen en Kamerstukken betreffende de wijziging en behandeling van de wetsontwerpen, mei 1946.

- VIII. (Eerste lezing) Behandeling in de Eerste Kamer van de wetsontwerpen 189, 190 en 207.

Ontwerpen, gedrukte wetsontwerpen, Kamerstukken en een fragment uit het Staatsblad betreffende de behandeling van de wetsontwerpen, mei 1946.

- X. (Tweede Lezing) Behandeling in de Kamers van het wetsontwerp 263.

Ontwerpen, correspondentie, gedrukte wetsontwerpen en Kamerstukken betreffende de behandeling van het wetsontwerp, augustus-december 1946.

2B. Omslagen IX-XIII [X echter in 2A].

- IX. Concepten wetsontwerp 263 (verandering in de grondwet).

Ontwerpen, notities en gedrukte wetsontwerpen betreffende de voorbereiding van het wetsontwerp, juli-aug 1946.

- XI. Wijziging dienstplichtwet (art. 35).

Ontwerpen, notities en gedrukte wetsontwerpen betreffende de voorbereiding van het wetsontwerp, april-okt 1946.

- XII. Plechtige afkondiging.

Ontwerpen, notities, correspondentie en krantenknipsels betreffende de afkondiging van de grondwetsherziening, augustus 1946 tot oktober 1947.

- XIII. Persbeschouwingen.

Krantenknipsels en documentatie, februari-november 1946.

 

NB. De inventarisnummers moeten worden aangevraagd als 1A/B en 2A/B.


3 
Aard van de documentatie ambtelijke ondersteuning; overige documentatie
Naam archiefvormer/collectie
(Periode archief)
Ministerie van Algemene Zaken/Kabinet Minister-President (1942-1979)
Vindplaats
(Kenmerk toegang)
Nationaal Archief, Den Haag (2.03.01)
Meer Verberg

Openbaarheid gedeeltelijk
Soort toegang(en) inventaris
Kenmerk toegang 2.03.01
Inventarisnummers 1127, 1131
Inhoud

inv. nrs. 1119-1130. Stukken betreffende de instelling, samenstelling, werkzaamheden en opheffing van de Staatscommissies Herziening Grondwet, in 1947 en 1950 geïnstalleerd door respectievelijk L.J.M. Beel en J.R.H. van Schaik.

NB. Bevat bescheiden uit de verzameling Van Nispen tot Pannerden.

- inv. nr. 1127. 1945-1950.

Dossier met afschriften van ontwerpen, aan de minister-president gezonden ter behandeling in de Ministerraad (februari 1946). De stukken zijn te vinden achter het laatste tabblad, 'Instelling en opheffing commissie-Beel'.

 

inv. nr. 1131-1133. Stukken betreffende wijzigingen van de Grondwet. 1945-1969.

- inv. nr. 1131. 1945-1950.

Ambtelijk dossier met correspondentie, nota’s en notities van en voor de minister-president met onder meer door burgers ingezonden voorstellen tot herziening van de staatsinrichting (1945-1950).


Opdracht

Toen de Commissie-Beel I eind februari 1946 werd ingesteld stond een datum voor de ontbindingsverkiezingen die na de eerste lezing van de gewenste grondwetsherziening zouden moeten plaatsvinden al vast. De eerste Tweede Kamerverkiezingen na afloop van de Tweede Wereldoorlog moesten plaatsvinden op 17 mei 1946, krap drie maanden na instelling van de commissie. De commissie onder leiding van minister van Binnenlandse Zaken L.J.M. Beel had dus haast. Daar stond tegenover dat haar opdracht beperkt was tot één grondwetshoofdstuk: het hoofdstuk over de herzieningsprocedure.

In zijn installatierede lichtte Beel toe waarom nu juist dit dertiende hoofdstuk al dit haastwerk waard was. De regering hoopte door een versoepeling van de herzieningsprocedure in de eerste plaats ruimte te scheppen voor een snelle wijziging van de verhoudingen met Nederlands-Indië, dat zich in augustus 1945 als ‘Indonesië’ onafhankelijk had verklaard. De huidige grondwetsbepalingen, waarin Nederlands-Indië nog als kolonie stond genoemd, stonden onderhandelingen met de nieuwe republiek in de weg. Daarnaast - maar dit liet Beel in zijn installatierede onbesproken - zou een soepeler herzieningsprocedure ook ruimte kunnen bieden aan de vernieuwing van het politieke bestel waarop kort na de oorlog door velen werd aangedrongen.[1] Beel verantwoordde de keuze van het kabinet voor herziening van de herzieningsprocedure echter hoofdzakelijk door erop te wijzen dat deze bij nagenoeg alle pogingen tot grondwetsherziening sinds 1848 aan kritiek onderworpen was geweest.[2]

Werkwijze

Dat de commissie weinig tijd kreeg voor uitgebreide deliberaties bleek ook wel uit de samenstelling. Behalve twee collega-ministers had Beel slechts de fractievoorzitters uit de Tweede Kamer en twee senatoren als lid aangezocht. Zoals enkele commissieleden tijdens de eerste vergadering verbaasd opmerkten ontbraken daarmee de in staatscommissies als deze gebruikelijke staatsrechtgeleerden.[3] Beel repliceerde dat de staatsrechtelijke kant van de zaak in de literatuur en in eerdere staatscommissies al wel voldoende was uitgediept. Wel stelde hij voor om, wanneer de commissie daaraan behoefte had, enkele wetenschappers om hun advies te vragen over concrete voorstellen van de commissie. Tijdens haar korte bestaan van slechts vier vergaderingen zou de commissie hier echter niet aan toekomen.

De Commissie-Beel zou inderdaad vooral een politieke discussie voeren over de wenselijkheid van wijziging van de herzieningsprocedure. Als alternatief voor een integrale wijziging van het dertiende grondwetshoofdstuk overwoog de commissie een additioneel artikel dat specifiek gericht was op herziening van de bepalingen ten aanzien van Nederlands-Indië. Toen in de derde vergadering werd besloten de herzieningsprocedure als geheel te hervormen was dit alternatief echter van tafel en richtte de commissie zich op de verschillende varianten voor een vereenvoudigde herzieningsprocedure. De stemmingen hierover in de vierde vergadering verliepen voor het kabinet bijzonder gelukkig: enkele dagen voor deze vergadering had namelijk ook de ministerraad al met hetzelfde voorstel ingestemd, zo deelde Beel na afloop van de stemmingen mee.[4] Niets leek de indiening van dit voorstel bij de Tweede Kamer in de weg te staan. Een vijfde vergadering, die in de notulen van de vierde bijeenkomst nog werd aangekondigd, bleef dan waarschijnlijk ook uit of beperkte zich tot het tekenen van het rapport. Notulen hiervan zijn in ieder geval niet aangetroffen.

Rapportage

Nadat de ministerraad het in de commissie bereikte compromis toch nog had aangepast lukte het Beel inderdaad om nog voor de verkiezingen van mei 1946 een voorstel tot wijziging van de herzieningsprocedure door Tweede en Eerste Kamer aangenomen te krijgen.[5] De tweede lezing van dit wetsontwerp verliep echter minder voorspoedig. Vanwege het moeizame verloop van de onderhandelingen met Indonesië onthielden in de Tweede Kamer de communisten het voorstel hun steun.[6] Opnieuw was het niet gelukt de veel bekritiseerde herzieningsprocedure te wijzigen. Een tweede poging volgde in 1951 op basis van een advies van de Commissie-Van Schaik.

F.J.F.M. Duynstee en J. Bosmans, Het kabinet Schermerhorn-Drees (Assen 1977) 553.

Installatierede Beel 01-03-1946. Commissiearchief (1), NL-HaNA, BiZa/Kabinetsarchief, 2.04.26.02, inv.nr. 898.

Notulen 21-03-1946; notulen ministerraad 18-03-1946 in Nationaal Archief, Archief van de Raad van ministers 1823-1984 (toegangsnummer 2.02.05.02).

Duynstee en Bosmans, Het kabinet Schermerhorn-Drees, 555-569.

M.D. Bogaarts, Het kabinet-Beel (1946-1948). Band C (Den Haag 1989) 2129-2122.


Noten


[1]

F.J.F.M. Duynstee en J. Bosmans, Het kabinet Schermerhorn-Drees (Assen 1977) 553.

[2]

Installatierede Beel 01-03-1946. Commissiearchief (1), NL-HaNA, BiZa/Kabinetsarchief, 2.04.26.02, inv.nr. 898.

[3]

Notulen 01-03-1946

[4]

Notulen 21-03-1946; notulen ministerraad 18-03-1946 in Nationaal Archief, Archief van de Raad van ministers 1823-1984 (toegangsnummer 2.02.05.02).

[5]

Duynstee en Bosmans, Het kabinet Schermerhorn-Drees, 555-569.

[6]

M.D. Bogaarts, Het kabinet-Beel (1946-1948). Band C (Den Haag 1989) 2129-2122.

Grondwetten

De discussies in de notulen hebben de hieronder vermelde grondwet tot uitgangspunt.
Kies voor de integrale grondwettekst: pdf-grondwet.
Kies voor de historie per artikel: Nederlandse grondwet (PDC).



Instellingsbesluit

Toon Verberg

Notulen

Plenair:
Toon Plenair Verberg Plenair

Verslag

Plenair:
Toon Plenair Verberg Plenair

Ontbindingsbesluit

Toon Verberg

Algemeen:

Opdracht commissie incidentele herziening 'van zeer urgente aard' (vooral wijziging herzieningsprocedure vanwege ontwikkelingen in Nederlands-Indië)
Jaren 1946
Aantal bijeenkomsten 4
Datum eindverslag 1-4-1946
Datum aanbieding Tweede Kamer 4-4-1946
Verslagen

'Verslag van de Staatscommissie, ingesteld bij Koninklijk besluit van 22-2-1946', in Handelingen der Tweede Kamer 1945-1946, bijlage 189 (nr.4).

Audiovisuele bronnen

Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid:

- doc. ID 14130. Radio, opname 20-11-1945, troonrede, commissie herziening grondwet.

- doc. ID 14163. Radio, opname 05-01-1946, staatkundige beschouwingen J.A. Veraart. Pleidooi voor de versterking van de parlementaire democratie, grondwetsherziening.

- (geen doc. ID). Polygoon bioscoopjournaal (Polygoon Hollands Nieuws), opname 14-01-1947, plechtige afkondiging grondwetswijziging art. 192.

Opmerkingen

Er vonden slechts 4 bijeenkomsten plaats, in maart 1946.


Leden:


Overige betrokkenen:



Archivalia:

1 
Aard van de documentatie commissiearchief
Naam archiefvormer/collectie
(Periode archief)
Ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Kabinet (1814-1949)
Vindplaats
(Kenmerk toegang)
Nationaal Archief, Den Haag (2.04.26.02)
Openbaarheid volledig
Soort toegang(en) inventaris
Kenmerk toegang 2.04.26.02
Inventarisnummers 898
Inhoud

inv. nr. 898. Archief Staatscommissie ingesteld bij KB van 22-02-1946, nr. 36.

Stukken inzake bemensing commissie, inkomende correspondentie, instellingsbesluit, notulen. Commissie-dossier met stukken uit het voor- en natraject. Bevat een gedrukt eindverslag, correspondentie van het secretariaat onderling en aan de commissieleden, notulen, nota’s en andere en vergaderstukken (definitieve versies en een concept), concepten van het eindverslag en het bijbehorende wetsontwerp. Tevens aanwezig is correspondentie inzake de verdere behandeling van het wetsontwerp voor de grondwetsherziening (3 mei 1946), en briefwisseling met de ministerraad en met de afzonderlijke leden voorafgaand aan de instelling van de commissie (februari 1946).


2 
Aard van de documentatie ambtelijke ondersteuning
Naam archiefvormer/collectie
(Periode archief)
Ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Wetgeving en Juridische Zaken (1946-1954)
Vindplaats
(Kenmerk toegang)
Nationaal Archief, Den Haag (2.04.62)
Openbaarheid volledig
Soort toegang(en) inventaris
Kenmerk toegang 2.04.62
Inventarisnummers 1-2
Inhoud

inv. nr. 1. Nota's betreffende de grondwetsherziening 1946, 1946.

1A. Ongeordende stukken betreffende de instelling en het functioneren van de Commissie-Beel I en de voorbereiding van de voorstellen tot grondwetsherziening, maart-november 1946. Aanwezig zijn ontwerpen (concepten en afschriften) en correspondentie ter voorbereiding en behandeling van de wetsontwerpen betreffende de grondwetsherzieningsprocedure, art. 192 GW en de dienstplichtwet; afschriften van stukken betreffende de instelling en opheffing van de commissie en afschriften van nota's voor de commissie opgesteld. De stukken worden gevolgd door documententie geordend volgens een intern systeem inzake 'recht'. Het betreft hier overwegend nota's van uiteenlopende aard en chronologische herkomst, grotendeels ongedateerd en door middel van genummerde omslagen gerubriceerd op thema. Direct voor de grondwetsherziening relevante stukken werden hierin niet aangetroffen.

IB. Bevat een vervolg op het documentatiesysteem beschreven onder 1A. Direct relevante stukken werden niet aangetroffen.

 

inv. nr. 2. Stukken betreffende instelling, samenstelling en ontbinding van de Staatscommissie tot Herziening van de Grondwet (Grondwetsherziening 1946), 1946-1947.

Ambtelijke dossiers inzake de grondwetsherziening van 1946. Beide omslagen openen met een gedetailleerde inhoudsopgave van de afzonderlijke dossiers, genummerd van I t/m XIII. Deze ordening is waarschijnlijk op een later tijdstip aangebracht.

2A. Omslagen I-X [IX echter in 2B].

- I. Staatscommissie.

Afschriften van stukken met betrekking tot de instelling van de commissie (met marginalia); afschriften van (concept-)notulen en ontwerpen van de staatscommissie (vermoedelijk afkomstig uit het ledendossier van minister Beel); origineel eindrapport met ondertekeningen, aan de minister gezonden door de Koningin; ambtelijke notities en ontwerpen betreffende de opheffing van de commissie, februari-juni 1946.

- II. Procedure grondwetsherziening.

Notities, ontwerpen, documentatie en correspondentie ter voorbereiding van nota's voor de minister en de commissie betreffende het ontwerp van grondwetsherziening, april 1945 en februari-mei 1946.

- III. Concepten.

Notities en ontwerpen ter voorbereiding van het wetsontwerp, maart 1946.

- IV. Overweging door de Raad van State van de concept-wetsontwerpen 189 en 190.

Notities en ontwerpen ter voorbereiding van de wetsontwerpen, in te dienen bij de Raad van State en advies van de Raad, maart-april 1946.

- V. (Eerste lezing) behandeling in de Tweede Kamer van de wetsontwerpen 189 en 190.

Ontwerpen, gedrukte wetsontwerpen en Kamerstukken betreffende de behandeling van de wetsontwerpen, april 1946.

- VI. Overweging door de Raad van State van wijzigingen in de wetsontwerpen i.v.m. art. 192 der grondwet.

Notities, ontwerpen en het advies van de Raad van State betreffende voornoemde wijzigingen, mei 1946.

- VII. (Eerste lezing) Behandeling in de Tweede Kamer van de wetsontwerpen 189, 190 en 207 (verandering van art. 192 der grondwet).

Ontwerpen, gedrukte wetsontwerpen en Kamerstukken betreffende de wijziging en behandeling van de wetsontwerpen, mei 1946.

- VIII. (Eerste lezing) Behandeling in de Eerste Kamer van de wetsontwerpen 189, 190 en 207.

Ontwerpen, gedrukte wetsontwerpen, Kamerstukken en een fragment uit het Staatsblad betreffende de behandeling van de wetsontwerpen, mei 1946.

- X. (Tweede Lezing) Behandeling in de Kamers van het wetsontwerp 263.

Ontwerpen, correspondentie, gedrukte wetsontwerpen en Kamerstukken betreffende de behandeling van het wetsontwerp, augustus-december 1946.

2B. Omslagen IX-XIII [X echter in 2A].

- IX. Concepten wetsontwerp 263 (verandering in de grondwet).

Ontwerpen, notities en gedrukte wetsontwerpen betreffende de voorbereiding van het wetsontwerp, juli-aug 1946.

- XI. Wijziging dienstplichtwet (art. 35).

Ontwerpen, notities en gedrukte wetsontwerpen betreffende de voorbereiding van het wetsontwerp, april-okt 1946.

- XII. Plechtige afkondiging.

Ontwerpen, notities, correspondentie en krantenknipsels betreffende de afkondiging van de grondwetsherziening, augustus 1946 tot oktober 1947.

- XIII. Persbeschouwingen.

Krantenknipsels en documentatie, februari-november 1946.

 

NB. De inventarisnummers moeten worden aangevraagd als 1A/B en 2A/B.


3 
Aard van de documentatie ambtelijke ondersteuning; overige documentatie
Naam archiefvormer/collectie
(Periode archief)
Ministerie van Algemene Zaken/Kabinet Minister-President (1942-1979)
Vindplaats
(Kenmerk toegang)
Nationaal Archief, Den Haag (2.03.01)
Openbaarheid gedeeltelijk
Soort toegang(en) inventaris
Kenmerk toegang 2.03.01
Inventarisnummers 1127, 1131
Inhoud

inv. nrs. 1119-1130. Stukken betreffende de instelling, samenstelling, werkzaamheden en opheffing van de Staatscommissies Herziening Grondwet, in 1947 en 1950 geïnstalleerd door respectievelijk L.J.M. Beel en J.R.H. van Schaik.

NB. Bevat bescheiden uit de verzameling Van Nispen tot Pannerden.

- inv. nr. 1127. 1945-1950.

Dossier met afschriften van ontwerpen, aan de minister-president gezonden ter behandeling in de Ministerraad (februari 1946). De stukken zijn te vinden achter het laatste tabblad, 'Instelling en opheffing commissie-Beel'.

 

inv. nr. 1131-1133. Stukken betreffende wijzigingen van de Grondwet. 1945-1969.

- inv. nr. 1131. 1945-1950.

Ambtelijk dossier met correspondentie, nota’s en notities van en voor de minister-president met onder meer door burgers ingezonden voorstellen tot herziening van de staatsinrichting (1945-1950).



Werkwijze:



Scans:


Grondwetten

De discussies in de notulen hebben de hieronder vermelde grondwet tot uitgangspunt.
Kies voor de integrale grondwettekst: pdf-grondwet.
Kies voor de historie per artikel: Nederlandse grondwet (PDC).



Instellingsbesluit


Notulen

Plenair:

Verslag

Plenair:

Ontbindingsbesluit