Emigratie1945-1967

In juni 1949 werd een interdepartementale Werkcommissie inzake Technische Hulp aan Laag-ontwikkelde Landen (WITHALL) ingesteld om te onderzoeken op welke wijze Nederland zou kunnen bijdragen aan het 'Point Four' initiatief van de Amerikaanse president H.S.Truman. Point Four bepleitte internationale samenwerking voor de ontwikkeling van een programma, dat erop gericht was de westerse wetenschappelijke, technische en industriële ontwikkeling aan te wenden om onderontwikkelde gebieden te steunen (inaugurele rede Truman, 1949). Het secretariaat van WITHALL werd administratief ondergebracht bij het Ministerie van Overzeese Gebiedsdelen.

Na een reeks van kabinetsbesluiten in 1950 vond in 1951 formalisering van de werkzaamheden plaats door de instelling van de interdepartementale Commissie voor Internationale Technische Hulp (CITH, ingesteld bij beschikking nr. 28067 van de Minister van Buitenlandse Zaken van 03-04-1951). Deze commissie viel administratief onder Buitenlandse Zaken. WITHALL werd een werkcommissie van de CITH.

De interdepartementale commissie ITH bestond uit ambtenaren van de ministeries van Buitenlandse Zaken; Overzeese Gebiedsdelen (en taakopvolger Uniezaken en Overzeese Rijksdelen); Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening; Economische Zaken; Financiën; Sociale Zaken (Arbeid en Sociale Zaken, Volksgezondheid); Verkeer en Waterstaat; Binnenlandse Zaken; Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, Wederopbouw en Volkshuisvesting.

Bij ministeriële beschikking van de minister van Buitenlandse Zaken van 25-02-1960 werd de vertegenwoordiging van het Ministerie van Maatschappelijk Werk toegevoegd en de vertegenwoordiging van Uniezaken en Overzeese Rijksdelen geschrapt.

Voor de uitvoering van de werkzaamheden diende de Commissie een Bureau voor Internationale Technische Hulp op te richten. Dit Bureau zou aanvankelijk ressorteren onder het Ministerie van Overzeese Gebiedsdelen, maar werd in hetzelfde jaar 1951 ondergebracht bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Directie Internationale Organisaties (dat ressorteerde onder de Directeur-Generaal Politieke Zaken).

In 1964 trad de interdepartementale Coördinatiecommissie inzake Hulpverlening aan Minder-Ontwikkelde Landen in de plaats van de interdepartementale Commissie voor Internationale Technische Hulp. De Coördinatiecommissie formeerde drie subcommissies. Het Bureau Internationale Technische Hulp veranderde van naam in Directie Internationale Technische Hulp (DTH), dat ressorteerde onder het Directoraat-Generaal Internationale Samenwerking (DGIS) van het Ministerie van Buitenlandse Zaken.

Internationale Technische Hulp en emigratie

In 1962 werd G.D.J. Kraan, plv. Commissaris voor de Emigratie, lid van de interdepartementale Commissie voor Internationale Technische Hulp, mede in verband met de plannen die het Intergovernmental Committee on European Migration (ICEM) ontwikkelde betreffende hulpverlening aan onderontwikkelde landen door middel van emigratie van experts (m.n. Latijns-Amerika). Zijn lidmaatschap verviel eind 1964 bij de overgang naar de interdepartementale Coördinatie Commissie. In zijn plaats werd C.J. van Doorn, hoofd van de afdeling Buitenlandse Emigratiebetrekkingen van de Directie voor de Emigratie, afgevaardigd naar de subcommissie Technische Hulp van de interdepartementale Coördinatie Commissie.

voorzitter interdepartementale Commissie voor Internationale Technische Hulp:

1951 C.L. Patijn (chef Directie Internationale Organisaties, Buitenlandse Zaken)

1960 J. Meijer (chef Directie Internationale Organisaties, Buitenlandse Zaken)

voorzitter interdepartementale Coördinatiecommissie inzake Hulpverlening aan Minder-Ontwikkelde Landen:

1965 I.N.Th. Diepenhorst (staatssecretaris Buitenlandse Zaken)

Taken van de interdepartementale Commissie ITH waren:

- advisering van de regering over vraagstukken welke verband hielden met het treffen van voorzieningen in Nederland ten behoeve van de verlening van technische hulp in het kader van ontwikkelingsplannen van andere landen

- bevordering van samenwerking en coördinatie van de werkzaamheden van alle overheidsinstellingen ten behoeve van de verlening van technische hulp.

M.J.L. Dierikx e.a. (bewerkers), Nederlandse ontwikkelingssamenwerking . Bronnenuitgave, deel I 1945-1963 (Den Haag 2002) xxiii-xxiv, 929; 935. [de bronnenuitgave bevat diverse documenten, voortgebracht door de Commissie Internationale Technische Hulp, zie Register van Zaken, onder 'Commissies, - interdepartementale, ITH]

Gedane Buitenlandse Zaken. Een institutioneel onderzoek naar de beleidsterreinen buitenland en ontwikkelingssamenwerking 1945-1990 (1994) (Den Haag 2000) 17-18; 167-178 .[Pivotrapport 103]