Algemene Emigratie Centrale
| Naam archiefvormer | Algemene Emigratie Centrale |
| Periode van bestaan | 1952-(1994) |
| Land van herkomst archiefvormer | |
| Navigatiekaart | Algemeen Australië Canada |
| Naam, varianten | Stichting Algemene Emigratie Centrale; A.E.C.; AEC |
| Organisatie en inrichting | Toon Verberg ontwikkeling 1950-1967 nationaal Op 26 september 1950 kwam een 'Comité ter voorbereiding van de oprichting van de Algemene Emigratie Centrale' bijeen op initiatief van het Algemeen Landbouw Emigratie Comité (ALEC) van het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité (KNLC). Het Comité bestond uit afgevaardigden van de Algemene Nederlandse Landarbeidersbond (ANLB); het Centraal Sociaal-Werkgevers Verbond, de Koninklijke Middenstandbond; het Nederlands Verbond van Vakverenigingen en het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité. Tijdens deze bijeenkomst werden conceptstatuten voor een nieuw op te richten Algemene Emigratie Centrale geformuleerd, waarin ondermeer werd vastgelegd dat het bestuur uit 7 leden zou bestaan, afgevaardigd door de bovengenoemde organisaties en dat daaruit een Dagelijks Bestuur van vijf leden zou worden gevormd. Het Algemeen Landbouw Emigratie Comité zou de benodigde apparatuur voor de beoogde provinciale en gewestelijke bureaus van de AEC incorporeren en het Nederlands Verbond van Vakverenigingen nam op zich te onderzoeken in welke plaatsen en provincies het contactpunten van de Algemene Emigratie Centrale zou kunnen instellen. Het CSWV en de KNMB zouden contactpersonen aanwijzen. Hiermee zouden de emigratiewerkzaamheden op 'algemene basis' worden verbreed. In februari 1951 trok het NVV zich terug uit het initiatief tot oprichting van een Algemene Emigratie Centrale.
Na hervatting van overleg met het NVV in november 1951 werd op 8 juli 1952 overgegaan tot oprichting van de Stichting Algemene Emigratie Centrale op last van de Vrouwenbond van het Nederlands Verbond van Vakverenigingen (NVV); de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen; de Vrouwenbond van de Partij van de Arbeid; de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen; het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité; de Koninklijke Nederlandse Middenstandsbond; de Nederlands-Zuid-Afrikaanse Vereniging; de Algemene Nederlandse Landarbeidersbond (vanaf 1952: de Algemene Nederlandse Agrarische Bedrijfsbond); de Stichting Bureau voor Emigratie van Gerepatriëerden uit Indonesië (BEGI); het Nederlands Verbond van Vakverenigingen; de Hervormde Emigratie Commissie en het Centraal Sociaal-Werkgevers-Verbond. In 1953 zouden de Stichting 'Humanistisch Centrum Mens en Wereld' en de Stichting Joods Maatschappelijk Werk zich aansluiten. In 1954 trad de Nederlands-Zuid-Afrikaanse Vereniging terug. In 1959 beëindigde de Algemene Nederlandse Agrarische Bedrijfsbond de aansluiting bij de AEC, terwijl de Stichting BEGI in 1964 terugtrad, na opheffing van de eigen emigratieorganisatie.
Elk van de toegetreden organisaties vaardigde één lid en één plaatsvervangend lid af naar het Algemeen Bestuur van de Algemene Emigratie Centrale. Het bestuur kon andere organisaties verzoeken toe te treden en afgevaardigden aan te wijzen. Het bestuur benoemde uit zijn midden een Dagelijks Bestuur. De bestuursleden hadden een zittingstermijn van twee jaar en konden worden herbenoemd. Het hoofdkantoor van de Algemene Emigratie Centrale bevond zich in Den Haag. Het secretariaat werd gevoerd door en ten kantore van het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité (de secretaris van de KNLC was tevens secretaris van het AEC).
De Algemene Emigratie Centrale afficheerde zich als een federatie van samenwerkende landelijke organisaties, die een 'algemeen' standpunt innam, ontleend aan de opvatting van alle deelnemende partijen ('niet neutraal, niet sectarisch, met afwijzing van de verzuiling').
In 1966 werd, in samenwerking met de twee andere grote emigratiecentrales (Christelijke Emigratie Centrale en de Katholieke Centrale Emigratie Stichting) de Vrouwen Emigratie Commissie ingesteld.
regionaal/lokaal Aanvankelijk benoemde de AEC op 76 plaatsen in het land commissies, met name om de voorlichting en de voorbereiding van de aspirant-emigrant te verzorgen. In plaatsen zonder AEC-commissie, maar met een Gewestelijk Arbeidsbureau werd een AEC-correspondent bij het Gewestelijk Arbeidsbureau benoemd. De eigenlijke aanmeldingsprocedure (dossiervorming en de administratieve afhandeling ervan), liet zij over aan de Gewestelijke Arbeidsbureaus en voor de agrarische sector aan de gewestelijke aanmeldingskantoren van het Algemeen Landbouw Emigratie Comité van het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité. In 1954 werd deze werkwijze aangepast.
Er werden regionale districts- en subdistrictskantoren van de AEC opgericht, die de aanmeldingsprocedure overnamen - voor wat betreft de AEC-aanmeldingen - van de Gewestelijke Arbeidsbureaus. De districtskantoren (aanmeldingskantoren) bevonden zich in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Groningen en Arnhem.
latere ontwikkeling Als gevolg van de door de overheid aangekondigde gefaseerde afbouw van het emigratieapparaat in 1982 zocht de AEC samen met de andere emigratieorganisaties aansluiting bij organisaties die zich bezighielden met remigratie- en vluchtelingenbeleid. Hieruit ontstond het Nederlands Migratie Instituut als koepelorganisatie (1987) dat een deel van de voorlichtingstaken overnam. Wel behielden de participerende organisaties hun rechtspersoonlijke zelfstandigheid. In 1994 werd voor specifieke emigratievoorlichting de Stichting Dienstverlening Emigratie Nederland opgericht door onder andere de Algemene Emigratie Centrale, de Christelijke Emigratie Centrale en de Katholieke Emigratie Centrale.
De AEC was via zijn bestuurder E.Kuylman vanaf de oprichting nog enige tijd vertegenwoordigd in de in liquidatie zijnde Stichting Landverhuizing Nederland. Na 1952 was de AEC vertegenwoordigd in de Raad voor de Emigratie en het Emigratiebestuur.
Op internationaal niveau was de AEC via een in 1955 ingesteld Nederlands contactorgaan van de drie grote emigratiecentrales (AEC, CEC en KCES) vertegenwoordigd bij het Bureau voor de Niet-Gouvernementele Emigratie Organisaties, zetelend te Genève (bron: KDC, archief, KCES, notulen AEC, 09-09-1955).
voorzitters: 1952-1955 M.A. Reinalda (CdK Utrecht) 1956- na 1967 J. Klaasesz (CdK Zuid-Holland)
secretaris: 1952- na 1967 E. Kuylman
directeuren: 1954-1964 E.G.A. Lapré 1964- na 1967 J. Breddels |
| Taak, activiteiten | Toon Verberg De AEC stelde zich ten doel de economische, sociale en culturele belangen te behartigen van hen, die het voornemen hadden te emigreren en zo nodig van degenen die al geëmigreerd waren. Daarnaast had zij ook tot doel het bestuderen van onderwerpen, welke samenhingen met emigratie.
Tot de belangrijkste uitvoerende taken behoorden het geven van voorlichting, taalcursussen en voorbereidingscursussen (kennis van land en volk; medisch hygiënische voorlichting etc.). Na medio 1954 verzorgden de regionale districtskantoren van de AEC ook de volledige technische administratieve dossiervorming en de aanmeldingsprocedure. In 1956 werd een maatschappelijk werkster benoemd ten behoeve van specifieke voorlichting van vrouwelijke aspirant-emigranten.
Voor wat betreft de nazorg van de emigranten maakte de AEC gebruik van de nationale en internale contacten en activiteiten van de bij haar aangesloten organisaties. |
| Voorloper | geen |
| Opvolger | Nederlands Migratie Instituut (v.a. 1991 operationeel; gedeeltelijk, voorlichtingstaken) Stichting Dienstverlening Emigratie Nederland (v.a. 1994 gedeeltelijk, voorlichtingstaken) |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Verband met andere archiefvormers: is vertegenwoordigd in: | |
| Literatuur | Toon Verberg periodieken en uitgaven Emigratie: Verslag over de werkzaamheden van de organen voor de emigratie, 1954-1961. [hierin opgenomen jaarverslag en samenstelling bestuur AEC. Jaarverslagen van de AEC vormen tevens een onderdeel van het jaarverslag van het Koninklijk Nederlands Landbouw-Comité]
Jaaroverzicht 19xx / Jaarverslag 19xx van de Algemene Emigratie Centrale. [in 1956 verscheen het eerste uitvoerige / zelfstandige jaaroverzicht van de AEC. Aanwezig in IISG, archief Vrouwenbond PvdA de jaren 1957-1960, 1964, 1966-1969, 1982]
Wereldpost. Emigratienieuws. Voortzetting van 'Ocean post'. Waarin opgenomen de officiële mededelingen van de Algemene Emigratie Centrale. (vanaf 1951) [Ocean post. Weekblad voor pioniers, nieuws- en contactorgaan voor Nederlanders in alle werelddelen, jrg. 1, nr. 1 (18 mei 1951)- …, ondertitel variëert]
Vooruitzien: veertiendaags orgaan van de Algemene Emigratie Centrale jrg. 1, nr. 1 (1955)- jrg. 11, nr. 12 (1965). [verscheen 1x per 2 weken, later 1x per maand, na 1965 niet verder verschenen]
Emigreren? De Algemene Emigratie Centrale wijst u de weg! (z.p. [1960]). [uitgave van de Algemene Emigratie Centrale, brochure IISG Bro 2479/3] 23 p.
De vrouw in Australië (Den Haag 1963). [uitgave van de Algemene Emigratie Centrale] 13 p.
Huisvesting in Australië (Den Haag 1963). [uitgave van de Algemene Emigratie Centrale] 13 p.
Onderwijs in Australië (Den Haag 1963). [uitgave van de Algemene Emigratie Centrale] 13 p.
literatuur Hofstede, B.P., Thwarted exodus: post-war overseas migration from the Netherlands (Den Haag 1964).
Prinsen, N., De Nederlandse Hervormde Kerk en emigratie naar Canada en Australië na de Tweede Wereldoorlog (Bunnik 2005). |
Afvaardigende organisaties
- Algemene Nederlandse Landarbeidersbond (en taakopvolgers)
- Centraal Sociaal Werkgevers Verbond
- Commissaris der Koningin in de provincie Zuid-Holland
- Koninklijk Nederlands Landbouw-Comité; Algemeen Landbouw Emigratie Comité
- Koninklijke Nederlandse Middenstandsbond
- Nederlands Verbond van Vakverenigingen
- Nederlands Zuid-Afrikaanse Vereniging
- Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen
- Nederlandse Hervormde Kerk, Hervormde Emigratie Commissie
- Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen
- Stichting Bureau voor de Emigratie van Gerepatrieerden uit Indonesië
- Stichting Humanistisch Centrum "Mens en Wereld", emigratiecommissie
- Stichting Joods Maatschappelijk Werk
- Vrouwenbond van de Partij van de Arbeid
- Vrouwenbond van het Nederlands Verbond van Vakverenigingen
| Doorgenomen archieven / series | Archief van de Algemene Emigratie Centrale |
| Periode archief | 1952-1988 |
| Vindplaats | Katholiek Documentatie Centrum, Nijmegen |
| Openbaarheid | volledig |
| Omvang; inventarisnummers | 0,6 m.; 30 inv.nrs. |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | onbekend |
| Toegang(en) | plaatsingslijst, digitaal raadpleegbaar |
| Kenmerk toegang | collectie 759 |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | Het archief van de Algemene Emigratie Centrale maakt samen met het archief van de Katholieke Centrale Emigratie Stichting deel uit van één fonds, maar heeft een eigen collectienummer |
| Seriële bescheiden | - Notulen en besluiten van Algemeen Bestuur en Dagelijks Bestuur vergaderingen te Den Haag, 1952-1960 (inv.nrs. 14-15)* |
| Statistische gegevens | geen [m.b.t. emigratie] |
| Verwijzingen naar wetten, Nederland |
|
| Inhoud overig | Correspondentie met: - Humanistisch Verbond te Amsterdam, Utrecht en Den Haag, 1956-1979 (inv.nr. 20)*
- Hervormde Emigratie Commissie (HEC) te Den Haag 1953-1978 (inv.nr. 21)*
- Stichting Joods Maatschappelijk Werk te Amsterdam, 1969-1975 (inv.nr. 22)*
- Koninklijk Nederlands Landbouwcomité te Den Haag, 1957-1978 (inv.nr. 23)*
- Correspondentie met de Federatie Nederlandse Vakbeweging te Den Haag, 1958-1979 (inv.nr. 24)*
- Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen, 1954-1977 (inv.nr. 25)*
- Vrouwenbond van de Partij van de Arbeid te Den Haag, 1956-1974 (inv.nr. 26)*
- Centraal Sociaal Werkgeversverbond, te Den Haag, 1960-1964 (inv.nr. 28)*
Financiën - Financiële stukken 1953-1983 (inv.nr. 17)*
Organisatie - Statuten (en statutenwijzigingen) 1952-1983 (inv.nr. 16)
Verslagen oriëntatiereizen (buiten onderzoeksperiode) (inv.nrs. 10-12) Wetgeving 1959 Wet Lening Development Loan Fund woningbouw emigranten Australië, Stb.no. 95 (inv.nr. 14) |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | Appreciatie: Het archief van de AEC bij het KDC is zeer onvolledig. Volgens informatie van A.A. Jaarsma (KNLC) zijn grote delen 'opgeruimd'. Wellicht bevinden zich nog archivalia vanuit de beginfase van de AEC in het archief van het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité, aangezien de centrale secretariaatswerkzaamheden werden verricht door het Algemeen Landbouw Emigratie Comité. Het archief van het KNLC is per december 2005 opgeslagen en kon hier niet afdoende op worden gecontroleerd. Er bevinden zich tevens archiefbescheiden van de AEC in de archivalia C. van Reemst (KDC). Daarnaast bevinden zich stukken van de AEC in het archief van de Hervormde Emigratie Commissie, w.o. series notulen 1952-1967, in het IISG, archief van het NVV (1950, code Cg 10), in het IISG, archief Vrouwenbond PvdA (jaarverslagen). |
| Titel | Dossierbeschrijving Algemene Emigratie Centrale |
| Inventaristekst | - inv.nrs. 14-15 Notulen en besluiten van Algemeen Bestuur en Dagelijks Bestuur vergaderingen te Den Haag 1952-1960 Conform inventarisbeschrijving. De omslag notulen DB is gevormd door directeur AEC Lapré. In 1953 streeft het DB ernaar wekelijks te vergaderen. In praktijk is de vergaderfrequentie ongeveer 1 maal per maand. De notulen tot halverwege 1954 bevatten veel discussie over de gewenste werkwijze van de AEC betreffende dossiervorming en de samenwerking in deze met de Gewestelijke Arbeidsbureaus; daarna gaan zij meer over interne administratieve zaken en uitvoeringskwesties. De overige inv.nrs. met vergaderverslagen vallen buiten de onderzoeksperiode.
- inv.nr. 17 Financiële stukken 1953-1983 De omslag bevat vier stukken: een ongedateerde [1984 of later], handgeschreven toelichting op de samenstelling van het 'eigen vermogen'; een overzicht van inkomsten 1953-1983; een 'bijlage A' dd. 7-9-1956 met een overzicht van inkomsten 1953-1954 en concept begroting van inkomsten 1955 (onderdeel van een balans).
- inv.nr. 20 Correspondentie met Humanistisch Verbond te Amsterdam, Utrecht en Den Haag 1956-1979 Conform inventarisbeschrijving. De omslag is gevormd door de directeuren E. Lapré en J. Breddels en bevat m.n. correspondentie over de vertegenwoordiging van het Humanistisch Centrum Mens en Wereld in de AEC; de samenstelling van de emigratiecommissie van het Humanistisch Centrum en de wijze van voorlichting, toerusting en nazorg door het Humanistisch Centrum / AEC van aspirant-emigranten (vormingsweekeinden, ondermeer van gerepatrieerden die naar Amerika willen emigreren); spreekbeurten (in 1963: minimaal 1x per twee weken; in 1964 meer dan 1x per week); contactadressen van Humanistische organisaties in Australië, Canada; bemiddeling bij terugkeer in enkele particuliere gevallen etc.
- inv.nr. 21 Correspondentie met de Hervormde Emigratie Commissie (HEC) te Den Haag 1953-1978 Conform inventarisbeschrijving. De omslag is gevormd door J. Breddels en bevat slechts twee stukken uit de onderzoeksperiode, waaronder een verslag van 28-09-1953 door J. Heersink, Immigration Director van de Canadian Committee for Dutch Reformed Immigrants van de Reformed Church of America, Board of Domestic Missions over het werk van de RCA onder Nederlandse emigranten in Canada (vgl. Canadian Netherlands Immigration Council).
- inv.nr. 22 Correspondentie met de Stichting Joods Maatschappelijk Werk te Amsterdam 1969-1975 Conform inventarisbeschrijving. De omslag is gevormd door J. Breddels. De brieven betreffen m.n. uitvoeringskwesties zoals tegemoetkoming in passagekosten, huisvesting, vergaderdata en vertegenwoordiging door het JMW in de AEC.
- inv.nr. 23 Correspondentie met het Koninklijk Nederlands Landbouwcomité te Den Haag 1957-1978 Conform inventarisbeschrijving. De omslag is gevormd door A. Lapré en bevat naast administratieve kwesties o.m. correspondentie over (landbouw)emigratiemogelijkheden naar Frankrijk; Duitsland; Brazilië; Zuid-Afrika; Nieuw-Zeeland; USA; Canada, Australië.
- inv.nr. 24 Correspondentie met de Federatie Nederlandse Vakbeweging te Den Haag 1958-1979 Conform inventarisbeschrijving. Het dossier is gevormd door E. Kuylman, secretaris AEC en A. Lapré, directeur AEC. Het bevat correspondentie betreffende aanwijzing van NVV-vertegenwoordigers in het bestuur van de AEC. Daarnaast bevat het dossier correspondentie betreffende een drietal gevallen van repatriëring van NVV-leden waarbij het NVV heeft bemiddeld (bevat persoonlijke informatie van betrokkenen).
- inv.nr. 25 Correspondentie met de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen 1954-1977 Conform inventarisbeschrijving. Het dossier bevat vnl. correspondentie van E. Bransen van der Goot-Pot, vertegenwoordigster in het bestuur van de AEC namens de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen betreffende bestuurszaken, reizen als boordvoorlichtster etc.
- inv.nr. 26 Correspondentie met de Vrouwenbond van de Partij van de Arbeid te Den Haag 1956-1974 Conform inventarisbeschrijving. De omslag is gevormd door de directeuren van het AEC, Lapré en Breddels en bevat m.n. correspondentie betreffende de afvaardiging van de Vrouwenbond PvdA in het AEC-bestuur.
- inv.nr. 28 Correspondentie met het Centraal Sociaal Werkgeversverbond, te Den Haag 1960-1964 Conform inventarisbeschrijving. De omslag is gevormd door de directeuren Lapré en Breddels en bevat correspondentie over de vertegenwoordiging van de CSWV in het bestuur van de AEC betreffende de rondetafelgesprekken van de AEC, georganiseerd om de visie op het Nederlandse emigratiebeleid in 1960 te bepalen. |
Algemeen
| Naam, varianten | Stichting Algemene Emigratie Centrale; A.E.C.; AEC |
| Organisatie en inrichting | ontwikkeling 1950-1967 nationaal Op 26 september 1950 kwam een 'Comité ter voorbereiding van de oprichting van de Algemene Emigratie Centrale' bijeen op initiatief van het Algemeen Landbouw Emigratie Comité (ALEC) van het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité (KNLC). Het Comité bestond uit afgevaardigden van de Algemene Nederlandse Landarbeidersbond (ANLB); het Centraal Sociaal-Werkgevers Verbond, de Koninklijke Middenstandbond; het Nederlands Verbond van Vakverenigingen en het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité. Tijdens deze bijeenkomst werden conceptstatuten voor een nieuw op te richten Algemene Emigratie Centrale geformuleerd, waarin ondermeer werd vastgelegd dat het bestuur uit 7 leden zou bestaan, afgevaardigd door de bovengenoemde organisaties en dat daaruit een Dagelijks Bestuur van vijf leden zou worden gevormd. Het Algemeen Landbouw Emigratie Comité zou de benodigde apparatuur voor de beoogde provinciale en gewestelijke bureaus van de AEC incorporeren en het Nederlands Verbond van Vakverenigingen nam op zich te onderzoeken in welke plaatsen en provincies het contactpunten van de Algemene Emigratie Centrale zou kunnen instellen. Het CSWV en de KNMB zouden contactpersonen aanwijzen. Hiermee zouden de emigratiewerkzaamheden op 'algemene basis' worden verbreed. In februari 1951 trok het NVV zich terug uit het initiatief tot oprichting van een Algemene Emigratie Centrale.
Na hervatting van overleg met het NVV in november 1951 werd op 8 juli 1952 overgegaan tot oprichting van de Stichting Algemene Emigratie Centrale op last van de Vrouwenbond van het Nederlands Verbond van Vakverenigingen (NVV); de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen; de Vrouwenbond van de Partij van de Arbeid; de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen; het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité; de Koninklijke Nederlandse Middenstandsbond; de Nederlands-Zuid-Afrikaanse Vereniging; de Algemene Nederlandse Landarbeidersbond (vanaf 1952: de Algemene Nederlandse Agrarische Bedrijfsbond); de Stichting Bureau voor Emigratie van Gerepatriëerden uit Indonesië (BEGI); het Nederlands Verbond van Vakverenigingen; de Hervormde Emigratie Commissie en het Centraal Sociaal-Werkgevers-Verbond. In 1953 zouden de Stichting 'Humanistisch Centrum Mens en Wereld' en de Stichting Joods Maatschappelijk Werk zich aansluiten. In 1954 trad de Nederlands-Zuid-Afrikaanse Vereniging terug. In 1959 beëindigde de Algemene Nederlandse Agrarische Bedrijfsbond de aansluiting bij de AEC, terwijl de Stichting BEGI in 1964 terugtrad, na opheffing van de eigen emigratieorganisatie.
Elk van de toegetreden organisaties vaardigde één lid en één plaatsvervangend lid af naar het Algemeen Bestuur van de Algemene Emigratie Centrale. Het bestuur kon andere organisaties verzoeken toe te treden en afgevaardigden aan te wijzen. Het bestuur benoemde uit zijn midden een Dagelijks Bestuur. De bestuursleden hadden een zittingstermijn van twee jaar en konden worden herbenoemd. Het hoofdkantoor van de Algemene Emigratie Centrale bevond zich in Den Haag. Het secretariaat werd gevoerd door en ten kantore van het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité (de secretaris van de KNLC was tevens secretaris van het AEC).
De Algemene Emigratie Centrale afficheerde zich als een federatie van samenwerkende landelijke organisaties, die een 'algemeen' standpunt innam, ontleend aan de opvatting van alle deelnemende partijen ('niet neutraal, niet sectarisch, met afwijzing van de verzuiling').
In 1966 werd, in samenwerking met de twee andere grote emigratiecentrales (Christelijke Emigratie Centrale en de Katholieke Centrale Emigratie Stichting) de Vrouwen Emigratie Commissie ingesteld.
regionaal/lokaal Aanvankelijk benoemde de AEC op 76 plaatsen in het land commissies, met name om de voorlichting en de voorbereiding van de aspirant-emigrant te verzorgen. In plaatsen zonder AEC-commissie, maar met een Gewestelijk Arbeidsbureau werd een AEC-correspondent bij het Gewestelijk Arbeidsbureau benoemd. De eigenlijke aanmeldingsprocedure (dossiervorming en de administratieve afhandeling ervan), liet zij over aan de Gewestelijke Arbeidsbureaus en voor de agrarische sector aan de gewestelijke aanmeldingskantoren van het Algemeen Landbouw Emigratie Comité van het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité. In 1954 werd deze werkwijze aangepast.
Er werden regionale districts- en subdistrictskantoren van de AEC opgericht, die de aanmeldingsprocedure overnamen - voor wat betreft de AEC-aanmeldingen - van de Gewestelijke Arbeidsbureaus. De districtskantoren (aanmeldingskantoren) bevonden zich in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Groningen en Arnhem.
latere ontwikkeling Als gevolg van de door de overheid aangekondigde gefaseerde afbouw van het emigratieapparaat in 1982 zocht de AEC samen met de andere emigratieorganisaties aansluiting bij organisaties die zich bezighielden met remigratie- en vluchtelingenbeleid. Hieruit ontstond het Nederlands Migratie Instituut als koepelorganisatie (1987) dat een deel van de voorlichtingstaken overnam. Wel behielden de participerende organisaties hun rechtspersoonlijke zelfstandigheid. In 1994 werd voor specifieke emigratievoorlichting de Stichting Dienstverlening Emigratie Nederland opgericht door onder andere de Algemene Emigratie Centrale, de Christelijke Emigratie Centrale en de Katholieke Emigratie Centrale.
De AEC was via zijn bestuurder E.Kuylman vanaf de oprichting nog enige tijd vertegenwoordigd in de in liquidatie zijnde Stichting Landverhuizing Nederland. Na 1952 was de AEC vertegenwoordigd in de Raad voor de Emigratie en het Emigratiebestuur.
Op internationaal niveau was de AEC via een in 1955 ingesteld Nederlands contactorgaan van de drie grote emigratiecentrales (AEC, CEC en KCES) vertegenwoordigd bij het Bureau voor de Niet-Gouvernementele Emigratie Organisaties, zetelend te Genève (bron: KDC, archief, KCES, notulen AEC, 09-09-1955).
voorzitters: 1952-1955 M.A. Reinalda (CdK Utrecht) 1956- na 1967 J. Klaasesz (CdK Zuid-Holland)
secretaris: 1952- na 1967 E. Kuylman
directeuren: 1954-1964 E.G.A. Lapré 1964- na 1967 J. Breddels |
| Taak, activiteiten | De AEC stelde zich ten doel de economische, sociale en culturele belangen te behartigen van hen, die het voornemen hadden te emigreren en zo nodig van degenen die al geëmigreerd waren. Daarnaast had zij ook tot doel het bestuderen van onderwerpen, welke samenhingen met emigratie.
Tot de belangrijkste uitvoerende taken behoorden het geven van voorlichting, taalcursussen en voorbereidingscursussen (kennis van land en volk; medisch hygiënische voorlichting etc.). Na medio 1954 verzorgden de regionale districtskantoren van de AEC ook de volledige technische administratieve dossiervorming en de aanmeldingsprocedure. In 1956 werd een maatschappelijk werkster benoemd ten behoeve van specifieke voorlichting van vrouwelijke aspirant-emigranten.
Voor wat betreft de nazorg van de emigranten maakte de AEC gebruik van de nationale en internale contacten en activiteiten van de bij haar aangesloten organisaties. |
| Voorloper | geen |
| Opvolger | Nederlands Migratie Instituut (v.a. 1991 operationeel; gedeeltelijk, voorlichtingstaken) Stichting Dienstverlening Emigratie Nederland (v.a. 1994 gedeeltelijk, voorlichtingstaken) |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Verband met andere archiefvormers: is vertegenwoordigd in: | |
| Literatuur | periodieken en uitgaven Emigratie: Verslag over de werkzaamheden van de organen voor de emigratie, 1954-1961. [hierin opgenomen jaarverslag en samenstelling bestuur AEC. Jaarverslagen van de AEC vormen tevens een onderdeel van het jaarverslag van het Koninklijk Nederlands Landbouw-Comité]
Jaaroverzicht 19xx / Jaarverslag 19xx van de Algemene Emigratie Centrale. [in 1956 verscheen het eerste uitvoerige / zelfstandige jaaroverzicht van de AEC. Aanwezig in IISG, archief Vrouwenbond PvdA de jaren 1957-1960, 1964, 1966-1969, 1982]
Wereldpost. Emigratienieuws. Voortzetting van 'Ocean post'. Waarin opgenomen de officiële mededelingen van de Algemene Emigratie Centrale. (vanaf 1951) [Ocean post. Weekblad voor pioniers, nieuws- en contactorgaan voor Nederlanders in alle werelddelen, jrg. 1, nr. 1 (18 mei 1951)- …, ondertitel variëert]
Vooruitzien: veertiendaags orgaan van de Algemene Emigratie Centrale jrg. 1, nr. 1 (1955)- jrg. 11, nr. 12 (1965). [verscheen 1x per 2 weken, later 1x per maand, na 1965 niet verder verschenen]
Emigreren? De Algemene Emigratie Centrale wijst u de weg! (z.p. [1960]). [uitgave van de Algemene Emigratie Centrale, brochure IISG Bro 2479/3] 23 p.
De vrouw in Australië (Den Haag 1963). [uitgave van de Algemene Emigratie Centrale] 13 p.
Huisvesting in Australië (Den Haag 1963). [uitgave van de Algemene Emigratie Centrale] 13 p.
Onderwijs in Australië (Den Haag 1963). [uitgave van de Algemene Emigratie Centrale] 13 p.
literatuur Hofstede, B.P., Thwarted exodus: post-war overseas migration from the Netherlands (Den Haag 1964).
Prinsen, N., De Nederlandse Hervormde Kerk en emigratie naar Canada en Australië na de Tweede Wereldoorlog (Bunnik 2005). |
| Doorgenomen archieven / series | Archief van de Algemene Emigratie Centrale |
| Periode archief | 1952-1988 |
| Vindplaats | Katholiek Documentatie Centrum, Nijmegen |
| Openbaarheid | volledig |
| Omvang; inventarisnummers | 0,6 m.; 30 inv.nrs. |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | onbekend |
| Toegang(en) | plaatsingslijst, digitaal raadpleegbaar |
| Kenmerk toegang | collectie 759 |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | Het archief van de Algemene Emigratie Centrale maakt samen met het archief van de Katholieke Centrale Emigratie Stichting deel uit van één fonds, maar heeft een eigen collectienummer |
| Seriële bescheiden | - Notulen en besluiten van Algemeen Bestuur en Dagelijks Bestuur vergaderingen te Den Haag, 1952-1960 (inv.nrs. 14-15)* |
| Statistische gegevens | geen [m.b.t. emigratie] |
| Verwijzingen naar wetten, Nederland |
|
| Inhoud overig | Correspondentie met: - Humanistisch Verbond te Amsterdam, Utrecht en Den Haag, 1956-1979 (inv.nr. 20)*
- Hervormde Emigratie Commissie (HEC) te Den Haag 1953-1978 (inv.nr. 21)*
- Stichting Joods Maatschappelijk Werk te Amsterdam, 1969-1975 (inv.nr. 22)*
- Koninklijk Nederlands Landbouwcomité te Den Haag, 1957-1978 (inv.nr. 23)*
- Correspondentie met de Federatie Nederlandse Vakbeweging te Den Haag, 1958-1979 (inv.nr. 24)*
- Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen, 1954-1977 (inv.nr. 25)*
- Vrouwenbond van de Partij van de Arbeid te Den Haag, 1956-1974 (inv.nr. 26)*
- Centraal Sociaal Werkgeversverbond, te Den Haag, 1960-1964 (inv.nr. 28)*
Financiën - Financiële stukken 1953-1983 (inv.nr. 17)*
Organisatie - Statuten (en statutenwijzigingen) 1952-1983 (inv.nr. 16)
Verslagen oriëntatiereizen (buiten onderzoeksperiode) (inv.nrs. 10-12) Wetgeving 1959 Wet Lening Development Loan Fund woningbouw emigranten Australië, Stb.no. 95 (inv.nr. 14) |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | Appreciatie: Het archief van de AEC bij het KDC is zeer onvolledig. Volgens informatie van A.A. Jaarsma (KNLC) zijn grote delen 'opgeruimd'. Wellicht bevinden zich nog archivalia vanuit de beginfase van de AEC in het archief van het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité, aangezien de centrale secretariaatswerkzaamheden werden verricht door het Algemeen Landbouw Emigratie Comité. Het archief van het KNLC is per december 2005 opgeslagen en kon hier niet afdoende op worden gecontroleerd. Er bevinden zich tevens archiefbescheiden van de AEC in de archivalia C. van Reemst (KDC). Daarnaast bevinden zich stukken van de AEC in het archief van de Hervormde Emigratie Commissie, w.o. series notulen 1952-1967, in het IISG, archief van het NVV (1950, code Cg 10), in het IISG, archief Vrouwenbond PvdA (jaarverslagen). |
Leden
Afvaardigende organisaties
- Algemene Nederlandse Landarbeidersbond (en taakopvolgers)
- Centraal Sociaal Werkgevers Verbond
- Commissaris der Koningin in de provincie Zuid-Holland
- Koninklijk Nederlands Landbouw-Comité; Algemeen Landbouw Emigratie Comité
- Koninklijke Nederlandse Middenstandsbond
- Nederlands Verbond van Vakverenigingen
- Nederlands Zuid-Afrikaanse Vereniging
- Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen
- Nederlandse Hervormde Kerk, Hervormde Emigratie Commissie
- Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen
- Stichting Bureau voor de Emigratie van Gerepatrieerden uit Indonesië
- Stichting Humanistisch Centrum "Mens en Wereld", emigratiecommissie
- Stichting Joods Maatschappelijk Werk
- Vrouwenbond van de Partij van de Arbeid
- Vrouwenbond van het Nederlands Verbond van Vakverenigingen
| Doorgenomen archieven / series | Archief van de Algemene Emigratie Centrale |
| Periode archief | 1952-1988 |
| Vindplaats | Katholiek Documentatie Centrum, Nijmegen |
| Openbaarheid | volledig |
| Omvang; inventarisnummers | 0,6 m.; 30 inv.nrs. |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | onbekend |
| Toegang(en) | plaatsingslijst, digitaal raadpleegbaar |
| Kenmerk toegang | collectie 759 |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | Het archief van de Algemene Emigratie Centrale maakt samen met het archief van de Katholieke Centrale Emigratie Stichting deel uit van één fonds, maar heeft een eigen collectienummer |
| Seriële bescheiden | - Notulen en besluiten van Algemeen Bestuur en Dagelijks Bestuur vergaderingen te Den Haag, 1952-1960 (inv.nrs. 14-15)* |
| Statistische gegevens | geen [m.b.t. emigratie] |
| Verwijzingen naar wetten, Nederland |
|
| Inhoud overig | Correspondentie met: - Humanistisch Verbond te Amsterdam, Utrecht en Den Haag, 1956-1979 (inv.nr. 20)*
- Hervormde Emigratie Commissie (HEC) te Den Haag 1953-1978 (inv.nr. 21)*
- Stichting Joods Maatschappelijk Werk te Amsterdam, 1969-1975 (inv.nr. 22)*
- Koninklijk Nederlands Landbouwcomité te Den Haag, 1957-1978 (inv.nr. 23)*
- Correspondentie met de Federatie Nederlandse Vakbeweging te Den Haag, 1958-1979 (inv.nr. 24)*
- Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen, 1954-1977 (inv.nr. 25)*
- Vrouwenbond van de Partij van de Arbeid te Den Haag, 1956-1974 (inv.nr. 26)*
- Centraal Sociaal Werkgeversverbond, te Den Haag, 1960-1964 (inv.nr. 28)*
Financiën - Financiële stukken 1953-1983 (inv.nr. 17)*
Organisatie - Statuten (en statutenwijzigingen) 1952-1983 (inv.nr. 16)
Verslagen oriëntatiereizen (buiten onderzoeksperiode) (inv.nrs. 10-12) Wetgeving 1959 Wet Lening Development Loan Fund woningbouw emigranten Australië, Stb.no. 95 (inv.nr. 14) |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | Appreciatie: Het archief van de AEC bij het KDC is zeer onvolledig. Volgens informatie van A.A. Jaarsma (KNLC) zijn grote delen 'opgeruimd'. Wellicht bevinden zich nog archivalia vanuit de beginfase van de AEC in het archief van het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité, aangezien de centrale secretariaatswerkzaamheden werden verricht door het Algemeen Landbouw Emigratie Comité. Het archief van het KNLC is per december 2005 opgeslagen en kon hier niet afdoende op worden gecontroleerd. Er bevinden zich tevens archiefbescheiden van de AEC in de archivalia C. van Reemst (KDC). Daarnaast bevinden zich stukken van de AEC in het archief van de Hervormde Emigratie Commissie, w.o. series notulen 1952-1967, in het IISG, archief van het NVV (1950, code Cg 10), in het IISG, archief Vrouwenbond PvdA (jaarverslagen). |
Analyse archivalia
| Titel | Dossierbeschrijving Algemene Emigratie Centrale |
| Inventaristekst | - inv.nrs. 14-15 Notulen en besluiten van Algemeen Bestuur en Dagelijks Bestuur vergaderingen te Den Haag 1952-1960 Conform inventarisbeschrijving. De omslag notulen DB is gevormd door directeur AEC Lapré. In 1953 streeft het DB ernaar wekelijks te vergaderen. In praktijk is de vergaderfrequentie ongeveer 1 maal per maand. De notulen tot halverwege 1954 bevatten veel discussie over de gewenste werkwijze van de AEC betreffende dossiervorming en de samenwerking in deze met de Gewestelijke Arbeidsbureaus; daarna gaan zij meer over interne administratieve zaken en uitvoeringskwesties. De overige inv.nrs. met vergaderverslagen vallen buiten de onderzoeksperiode.
- inv.nr. 17 Financiële stukken 1953-1983 De omslag bevat vier stukken: een ongedateerde [1984 of later], handgeschreven toelichting op de samenstelling van het 'eigen vermogen'; een overzicht van inkomsten 1953-1983; een 'bijlage A' dd. 7-9-1956 met een overzicht van inkomsten 1953-1954 en concept begroting van inkomsten 1955 (onderdeel van een balans).
- inv.nr. 20 Correspondentie met Humanistisch Verbond te Amsterdam, Utrecht en Den Haag 1956-1979 Conform inventarisbeschrijving. De omslag is gevormd door de directeuren E. Lapré en J. Breddels en bevat m.n. correspondentie over de vertegenwoordiging van het Humanistisch Centrum Mens en Wereld in de AEC; de samenstelling van de emigratiecommissie van het Humanistisch Centrum en de wijze van voorlichting, toerusting en nazorg door het Humanistisch Centrum / AEC van aspirant-emigranten (vormingsweekeinden, ondermeer van gerepatrieerden die naar Amerika willen emigreren); spreekbeurten (in 1963: minimaal 1x per twee weken; in 1964 meer dan 1x per week); contactadressen van Humanistische organisaties in Australië, Canada; bemiddeling bij terugkeer in enkele particuliere gevallen etc.
- inv.nr. 21 Correspondentie met de Hervormde Emigratie Commissie (HEC) te Den Haag 1953-1978 Conform inventarisbeschrijving. De omslag is gevormd door J. Breddels en bevat slechts twee stukken uit de onderzoeksperiode, waaronder een verslag van 28-09-1953 door J. Heersink, Immigration Director van de Canadian Committee for Dutch Reformed Immigrants van de Reformed Church of America, Board of Domestic Missions over het werk van de RCA onder Nederlandse emigranten in Canada (vgl. Canadian Netherlands Immigration Council).
- inv.nr. 22 Correspondentie met de Stichting Joods Maatschappelijk Werk te Amsterdam 1969-1975 Conform inventarisbeschrijving. De omslag is gevormd door J. Breddels. De brieven betreffen m.n. uitvoeringskwesties zoals tegemoetkoming in passagekosten, huisvesting, vergaderdata en vertegenwoordiging door het JMW in de AEC.
- inv.nr. 23 Correspondentie met het Koninklijk Nederlands Landbouwcomité te Den Haag 1957-1978 Conform inventarisbeschrijving. De omslag is gevormd door A. Lapré en bevat naast administratieve kwesties o.m. correspondentie over (landbouw)emigratiemogelijkheden naar Frankrijk; Duitsland; Brazilië; Zuid-Afrika; Nieuw-Zeeland; USA; Canada, Australië.
- inv.nr. 24 Correspondentie met de Federatie Nederlandse Vakbeweging te Den Haag 1958-1979 Conform inventarisbeschrijving. Het dossier is gevormd door E. Kuylman, secretaris AEC en A. Lapré, directeur AEC. Het bevat correspondentie betreffende aanwijzing van NVV-vertegenwoordigers in het bestuur van de AEC. Daarnaast bevat het dossier correspondentie betreffende een drietal gevallen van repatriëring van NVV-leden waarbij het NVV heeft bemiddeld (bevat persoonlijke informatie van betrokkenen).
- inv.nr. 25 Correspondentie met de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen 1954-1977 Conform inventarisbeschrijving. Het dossier bevat vnl. correspondentie van E. Bransen van der Goot-Pot, vertegenwoordigster in het bestuur van de AEC namens de Nederlandse Vereniging van Huisvrouwen betreffende bestuurszaken, reizen als boordvoorlichtster etc.
- inv.nr. 26 Correspondentie met de Vrouwenbond van de Partij van de Arbeid te Den Haag 1956-1974 Conform inventarisbeschrijving. De omslag is gevormd door de directeuren van het AEC, Lapré en Breddels en bevat m.n. correspondentie betreffende de afvaardiging van de Vrouwenbond PvdA in het AEC-bestuur.
- inv.nr. 28 Correspondentie met het Centraal Sociaal Werkgeversverbond, te Den Haag 1960-1964 Conform inventarisbeschrijving. De omslag is gevormd door de directeuren Lapré en Breddels en bevat correspondentie over de vertegenwoordiging van de CSWV in het bestuur van de AEC betreffende de rondetafelgesprekken van de AEC, georganiseerd om de visie op het Nederlandse emigratiebeleid in 1960 te bepalen. |