Stichting Landverhuizing Nederland
| Naam archiefvormer | Stichting Landverhuizing Nederland |
| Periode van bestaan | 1931-1955 |
| Land van herkomst archiefvormer | |
| Navigatiekaart | Algemeen Australië Canada |
| Naam, varianten | SLN |
| Organisatie en inrichting | Toon Verberg De Stichting Landverhuizing Nederland werd op 23 juni 1931 opgericht, na fusiebesprekingen tussen de Nederlandse Vereniging Landverhuizing (NVL, 1913-1931) en de Emigratie Centrale Holland (ECH, 1923-1931).
Het bestuur van de Stichting werd gevormd door een Raad van Beheer, dat uit zijn midden een Dagelijks Bestuur benoemde. De Stichting had voor de uitvoering van de taken de beschikking over een Bureau, dat geleid werd door een directeur. Het Bureau was gevestigd te Den Haag.
De Raad van Beheer bestond vanaf de oprichting in 1931 tot de statutenwijziging in 1936 uit negen leden: van overheidswege hadden zitting een vertegenwoordiger van het Ministerie van Arbeid, Handel en Nijverheid (na 1932: van Binnenlandse Zaken) en van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Landbouw (na 1932: van Economische Zaken en Arbeid). De overige leden werden afgevaardigd door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG); de NVL en de ECH. Daarnaast wees de vakbeweging (Christelijk Nationaal Vakverbond; Nederlands Verbond van Vakverenigingen; Rooms-Katholiek Werkliedenverbond) in overleg een vertegenwoordiger aan, evenals de centrale landbouworganisaties (Christelijke Boeren- en Tuindersbond; Katholieke Nederlandse Boeren- en Tuindersbond en het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité) en de confessionele emigratieorganisaties (Gereformeerde Emigratievereniging en de Rooms-Katholieke Emigratievereniging). De voorzitter van de Raad van Beheer werd benoemd door de minister van Arbeid, Handel en Nijverheid.
De Raad van Beheer werd bijgestaan door een Commissie van Bijstand (zelf weer onderverdeeld in een vijftal subcommissies). De voorzitter en secretaris van de Raad van Beheer waren lid van de Commissie van Bijstand. Daarnaast werden twee leden afgevaardigd door de minister van Arbeid, Handel en Nijverheid; één lid door de minister van Binnenlandse Zaken en Landbouw en één lid door de minister van Buitenlandse Zaken. Verder kon een onbeperkt aantal particuliere organisaties, betrokken bij emigratiewerkzaamheden voor een periode van vijf jaren een lid voor de Commissie van Bijstand afvaardigen. De Commissie kwam eenmaal per jaar bijeen.
Met de Statutenwijziging van 1936 werd de Commissie van Bijstand opgeheven en de Raad van Beheer uitgebreid (9-15, later 9-21 leden). Zitting hadden vertegenwoordigers van de ministeries van Sociale Zaken; Buitenlandse Zaken; Handel, Nijverheid en Scheepvaart en Landbouw en Visserij. Na 1945 zond het Ministerie van Financiën ook een vertegenwoordiger. Daarnaast werden vertegenwoordigers van de emigratieverenigingen opgenomen; van de Nederlandse Maatschappij voor Nijverheid en Handel; de Nationale Vrouwenraad voor Nederland (na 1945 van het Nederlandse Vrouwen Comité); van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten; van de landbouworganisaties; de werkgeversorganisaties en de werknemersorganisaties en twee andere leden, aan te wijzen door de Raad van Beheer (w.o. een vertegenwoordiger van de Nederlands Zuid-Afrikaanse Vereniging en na 1945 van de Holland Amerika Lijn). Tot 1945 benoemde de minister van Sociale Zaken alleen de voorzitter van de Raad van Beheer; na 1945 werden alle vertegenwoordigers door hem benoemd (die van andere ministeries vermoedelijk op voordracht, Hartland, Geschiedenis, 80); na 1947 alle leden. Tevens werden vanaf dat moment de leden van het Dagelijks Bestuur door de minister aangewezen (SZW, dossier directie emigratie 1940-1980, 'Reglement SLN, niet-notariële wijzigingen 1947').
Het Bureau van de Stichting bestond uit een aantal landenafdelingen en een aantal functionele afdelingen (documentatie en onderzoek, deviezen en transport, huishoudelijke dienst, centraal archief).
Volgens overeenkomst tussen het Ministerie van Landbouw en de SLN trad als vertegenwoordiger in Canada van de Stichting Landverhuizing Nederland de landbouwattaché in Canada, A.S. Tuinman, op (informatie uit 2.05.50.01, inv.nr. 217). Daarnaast had de Stichting vertegenwoordigers in Australië, Brazilië, Frankrijk, Zuid-Afrika, Argentinië en Nieuw-Zeeland, al dan niet via overeenkomsten met andere departementen.
In 1953 werd besloten dat de definitieve opheffing van de Stichting Landverhuizing Nederland plaats zou hebben per 1 juli 1955.
voorzitters: 1946 vacant 1947-1949 Ch.J.I.M. Welter 1950-1951 C. van der Lende 1952 vacant (J.A.A. Hartland liquidateur)
Directeur(-secretaris) SLN 1931-1952: J.A.A. Hartland
|
| Taak, activiteiten | Toon Verberg Doel van de Stichting Landverhuizing Nederland was het leidinggeven aan de emigratie uit Nederland. Concreet gebeurde dit door het geven van voorlichting; het verlenen van bijstand (o.a. regelen van vervoer); het onderhouden van contacten met de emigranten en het stelselmatig onderzoeken van de mogelijkheden tot vestiging en arbeid die door de ontvangende landen werd geboden.
De Raad van Beheer van de Stichting Landverhuizing Nederland trad op als Curatorium voor de ECH. De ECH ging pas in 1951 definitief in liquidatie in verband met de invordering van nog uitstaande leningen aan gesubsidieerde emigranten. Tevens trad de Raad op als beheerder van het door de overheid (uit gelden van de ECH) in het leven geroepen Stichting Emigratiefonds. De rente van dit fonds werd onder meer gebruikt voor het bekostigen van studiereizen. |
| Voorloper | Nederlandse Vereniging Landverhuizing; Emigratie Centrale Holland |
| Opvolger | Nederlandse Emigratie Dienst |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Verband met andere archiefvormers: is vertegenwoordigd in: | Centrale Stichting Landbouw Emigratie |
| Literatuur | Toon Verberg periodieken en jaarverslagen :
Informatie-bulletin der Stichting Landverhuizing Nederland, 19xx. [14-daagse uitgave van de Stichting Landverhuizing Nederland met algemeen informatief karakter; beoogde een beeld te geven van immigratielanden], voortgez. als: Informatiebulletin van de Nederlandse Emigratie Dienst
Jaarverslag Stichting Landverhuizing Nederland, 1932-1952
Brochurereeks der Stichting Landverhuizing Nederland [1949, drie delen, niet verder verschenen]
Verslag omtrent de werkzaamheden der Stichting Landverhuizing Nederland sedert de oorlog (s.n. 1949).
Voorlichtingsuitgaven van de Stichting Landverhuizing Nederland : Algemene wenken voor de Nederlandse emigrant in den vreemde (Den Haag 1949).
Australië: een beschrijving van land en volk ten dienste van emigranten (Den Haag 1949).
Canada: een beknopte beschrijving van land en volk ten behoeve van Nederlandse emigranten (Den Haag 1948).
Nieuw-Zeeland: een beschrijving van land en volk ten dienste van emigranten (Den Haag 1949).
De Unie van Zuid-Afrika als bestemmingsland van den Nederlandschen emigrant (Den Haag 1939).
Overige literatuur: Hartland, J.A.A., De Geschiedenis van de Nederlandse Emigratie tot de Tweede Wereldoorlog (Den Haag 1959). |
Personele samenstelling
Overzicht personele samenstelling (pdf)Afvaardigende organisaties
- Algemene Emigratie Centrale
- Centrale Stichting Landbouw Emigratie
- Christelijk Nationaal Vakverbond
- Christelijke Emigratie Centrale
- Katholieke Centrale Emigratie Stichting
- Katholieke Nederlandse Boeren- en Tuindersbond; Emigratie Stichting van de Katholieke Nederlandse Boeren- en Tuindersbond
- Koninklijk Nederlands Landbouw-Comité; Algemeen Landbouw Emigratie Comité
- Ministerie van Binnenlandse Zaken
- Ministerie van Buitenlandse Zaken
- Ministerie van Economische Zaken
- Ministerie van Financiën
- Ministerie van Landbouw
- Ministerie van Landbouw, Directie van de Landbouw
- Ministerie van Sociale Zaken
- Ministerie van Sociale Zaken, Rijksarbeidsbureau
- Nationale Vrouwenraad van Nederland
- Nederlands Verbond van Vakverenigingen
- Nederlands Zuid-Afrikaanse Vereniging
- Nederlandse Christelijke Boeren- en Tuindersbond
- Nederlandse Vrouwen Comité
- Stichting van de Arbeid
- Stichting voor de Landbouw (en taakopvolger)
| Doorgenomen archieven / series | Archieven van de Nederlandse Vereniging Landverhuizing 1913-1931; de Emigratie Centrale Holland (1922) 1923-1931 (1952) en de Stichting Landverhuizing Nederland 1931-1953
|
| Periode archief | 1931-1953 |
| Vindplaats | Nationaal Archief, Den Haag |
| Openbaarheid | volledig |
| Omvang; inventarisnummers | 3,6 m.; 70 inv.nrs. m.b.t. Stichting Landverhuizing Nederland |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | ja, 76 %, zie inleiding inventaris |
| Toegang(en) | Inventaris van de archieven van de Nederlandse Vereniging Landverhuizing 1913-1931; de Emigratie Centrale Holland (1922) 1923-1931 (1952) en de Stichting Landverhuizing Nederland 1931-1953 (Winschoten 1989) [met historische en archivistische inleiding] |
| Kenmerk toegang | 2.15.30 |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | In het archief van de Directie Emigratie van het Ministerie van Sociale Zaken zoals in 2007-2008 door de Centrale Archief Selectiedienst (Winschoten) bewerkt en overgedragen aan het Nationaal Archief bevonden zich drie dozen van de Stichting Landverhuizing Nederland. Deze zijn na bewerking o.m. te vinden onder de inv.nrs. 291-298; 1459 van het archief van de Directie Emigratie. |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | Een reorganisatierapport van mei 1949 van de hand van de adjunct-directeur G.K. de Clercq vermeldt slecht onderhoud aan het centraal archief en het sluiten van het kantoor in november 1947 'wegens volledige instorting van het archief' en het vervolgens afsplitsen van de archieven van de afdelingen Canada en Zuid-Afrika. (NA, 2.11.07.01 Directie voor de Landbouw, Algemene Zaken, inv.nr. 185)
Formeel zijn de archieven van deze organisaties in 1953 overgedragen aan de Nederlandse Emigratie Dienst. Overdracht van gedeelten van deze archieven (periode 1912-1953) volgde in 1968 aan het Nederlands-Economisch Historisch Archief (NEHA) en in 1984 aan het toenmalig Algemeen Rijksarchief (ARA). Na bewerking in 1986 door de Centrale Archief Selectiedienst (CAS) is het grootste gedeelte van deze archieven overgedragen aan het Nationaal Archief. Een klein deel bleef - zoals hierboven vermeld - achter bij het Ministerie van Sociale Zaken. |
| Seriële bescheiden | - Informatiebulletins Stichting Landverhuizing Nederland 1948-1949 (inv.nr. 107)
- Jaarverslagen 1931-1951 (inv.nr. 72)
- Notulen, agenda's en besluitenlijsten van de vergaderingen van de Commissie van Bijstand; van de Raad van Beheer; van het Dagelijks Bestuur; van de stafvergaderingen 1931-1952 (inv.nrs. 69-70; 73-76)
- Weekrapporten betreffende de omstandigheden van emigranten in Ontario, Canada 1934-1939 (inv.nr. 127) |
| Statistische gegevens | - Gepubliceerde staten betreffende de emigratie in Canada 1929-1930; Department of Immigration and Colonization, Statistical Branch (inv.nr. 139) |
| Verwijzingen naar wetten, Nederland |
|
| Inhoud overig | - Beleidskwesties: nota's; advisering en correspondentie met de ministeries van Binnenlandse Zaken / Arbeid, Handel en Nijverheid / Sociale Zaken / Rijksarbeidsbureau 1931-1951 (inv.nrs. 98-103; 109; 113)*
- Commissie Landbouw Emigratie (inv.nr. 104)*
Emigratielanden* - Argentinië 1932-1950 (kolonisatie Los Pinos) (inv.nrs. 114-115) - Australië en Nieuw-Zeeland 1939-1951 (inv.nrs. 116-117) - Brazilië 1934-1951 (kolonisatie Carambei; Parana) (inv.nrs. 118-121) - Canada 1931-1952 (correspondentie o.a. met de Netherlands Emigration Foundation) (inv.nrs.122-128) - Frankrijk 1946-1949 (inv.nr. 129) - Ierland 1947 (inv.nr. 130) - Marokko 1933 (inv.nrs. 131-132) - Suriname 1935 (inv.nr. 133) - Zuid-Afrika 1931-1953 (inv.nrs. 134-136)
- Financiële bescheiden van en subsidieverlening aan Stichting Landverhuizing Nederland 1931-1951 (inv.nrs. 79-85; 87-88; 90)
- Oprichting, statuten en organisatie Stichting Landverhuizing Nederland (inv.nrs. 78; 86; 89; 91-92)
- Personeelsaangelegenheden; personeel in het buitenland 1936-1951 (inv.nr. 93-97)
- Voorlichting (aan emigranten) en documentatie (inv.nrs. 105-107, 137-138)
- Werkzaamheden SLN ten aanzien van de toepassing van de Landverhuizingswet 1936 o.m. het verstrekken van informatie aan diverse instanties over werkzaamheden van verenigingen en bureaus die emigratie trachten te bevorderen zonder vergunning (inv.nrs. 110-112)* |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | 1) Het Roosevelt Study Centre in Middelburg bezit in de Collecties Van Stekelenburg en de Ganzevoort-Stallinga Collectie Emigratie Canada microfilms veel van het materiaal van de SLN en voorgangers van voor de bewerking (en vernietiging) bij de Centrale Archief Selectie Dienst in Winschoten. Zie: H.A.V.M. van Stekelenburg
2) In de Staatsalmanak 1946-1949 wordt de Stichting Landverhuizing Nederland abusievelijk vermeld als ressorterend onder het Ministerie van Handel en Nijverheid, later Ministerie van Economische Zaken, onder de rubriek 'andere instellingen'. De minister van Sociale Zaken, verantwoordelijk voor emigratieaangelegenheden verrichtte de benoemingen voor de Raad van Beheer. Zie voor deze kwestie ook dossierbeschrijving Ministerie van Buitenlandse Zaken Londens Archief, 2.05.80, inv.nr. 4489.
3) In april 2007 zijn de archieven van de Nederlandse Emigratie Dienst en het Emigratiecommissariaat/Directie Emigratie van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ter bewerking overgedragen aan de Centrale Archief Selectiedienst in Winschoten. De archiefbescheiden van de NVL, ECH en SLN die zich hierin bevinden (11 ordners en 2 dozen), zullen (vermoedelijk) worden gevoegd bij de hier beschreven collectie 2.15.30. Zie ook dossierbeschrijving van de Raad voor de Emigratie01SZ_NED# Nederlandse Emigratie Dienst. |
| Titel | Dossierbeschrijving Stichting Landverhuizing Nederland |
| Inventaristekst | - inv.nrs. 98-103; 109; 113 Beleidskwesties: nota's; advisering en correspondentie met de ministeries van Binnenlandse Zaken / Arbeid, Handel en Nijverheid / Sociale Zaken / Rijksarbeidsbureau 1931-1951 De dossiers bevatten o.m. inkomende correspondentie bij de Stichting Landverhuizing Nederland en minuten van uitgaande correspondentie, interne notities m.b.t. de opbouw en de groei van de organisatie van de SLN na 1945. Met name inv.nr. 101 (correspondentie met Sociale Zaken) en inv.nr. 113 (correspondentie met het Rijksarbeidsbureau) zijn informatief.
- inv.nr. 104 Commissie Landbouw Emigratie Bevat o.m. een exemplaar van het eindrapport en twee minuten van nota's van J.A.A. Hartland (directeur SLN) met commentaar op het eindrapport (02-03-1950 (1p.) en 24-03-1950 (8 p.)
- inv.nrs. 114-136 Emigratielanden De dossiers zijn per land geordend en bevatten o.m. verslagen en correspondentie betreffende studiereizen; correspondentie met landbouwattachés; SLN-vertegenwoordigers in het buitenland; immigratieattachés en instanties in de ontvangende landen of Nederland, zoals de Nederlands Zuid-Afrikaanse Vereniging.
- inv.nrs. 110-112 Werkzaamheden SLN ten aanzien van de toepassing van de Landverhuizingswet 1936 o.m. het verstrekken van informatie aan diverse instanties over werkzaamheden van verenigingen en bureaus die emigratie trachten te bevorderen zonder vergunning Conform inventarisbeschrijving. De dossiers bevatten o.m. correspondentie met niet-erkende emigratieorganisaties. Zie hiervoor o.m. de hulplijst niet-erkende organisaties. |
Algemeen
| Naam, varianten | SLN |
| Organisatie en inrichting | De Stichting Landverhuizing Nederland werd op 23 juni 1931 opgericht, na fusiebesprekingen tussen de Nederlandse Vereniging Landverhuizing (NVL, 1913-1931) en de Emigratie Centrale Holland (ECH, 1923-1931).
Het bestuur van de Stichting werd gevormd door een Raad van Beheer, dat uit zijn midden een Dagelijks Bestuur benoemde. De Stichting had voor de uitvoering van de taken de beschikking over een Bureau, dat geleid werd door een directeur. Het Bureau was gevestigd te Den Haag.
De Raad van Beheer bestond vanaf de oprichting in 1931 tot de statutenwijziging in 1936 uit negen leden: van overheidswege hadden zitting een vertegenwoordiger van het Ministerie van Arbeid, Handel en Nijverheid (na 1932: van Binnenlandse Zaken) en van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Landbouw (na 1932: van Economische Zaken en Arbeid). De overige leden werden afgevaardigd door de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG); de NVL en de ECH. Daarnaast wees de vakbeweging (Christelijk Nationaal Vakverbond; Nederlands Verbond van Vakverenigingen; Rooms-Katholiek Werkliedenverbond) in overleg een vertegenwoordiger aan, evenals de centrale landbouworganisaties (Christelijke Boeren- en Tuindersbond; Katholieke Nederlandse Boeren- en Tuindersbond en het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité) en de confessionele emigratieorganisaties (Gereformeerde Emigratievereniging en de Rooms-Katholieke Emigratievereniging). De voorzitter van de Raad van Beheer werd benoemd door de minister van Arbeid, Handel en Nijverheid.
De Raad van Beheer werd bijgestaan door een Commissie van Bijstand (zelf weer onderverdeeld in een vijftal subcommissies). De voorzitter en secretaris van de Raad van Beheer waren lid van de Commissie van Bijstand. Daarnaast werden twee leden afgevaardigd door de minister van Arbeid, Handel en Nijverheid; één lid door de minister van Binnenlandse Zaken en Landbouw en één lid door de minister van Buitenlandse Zaken. Verder kon een onbeperkt aantal particuliere organisaties, betrokken bij emigratiewerkzaamheden voor een periode van vijf jaren een lid voor de Commissie van Bijstand afvaardigen. De Commissie kwam eenmaal per jaar bijeen.
Met de Statutenwijziging van 1936 werd de Commissie van Bijstand opgeheven en de Raad van Beheer uitgebreid (9-15, later 9-21 leden). Zitting hadden vertegenwoordigers van de ministeries van Sociale Zaken; Buitenlandse Zaken; Handel, Nijverheid en Scheepvaart en Landbouw en Visserij. Na 1945 zond het Ministerie van Financiën ook een vertegenwoordiger. Daarnaast werden vertegenwoordigers van de emigratieverenigingen opgenomen; van de Nederlandse Maatschappij voor Nijverheid en Handel; de Nationale Vrouwenraad voor Nederland (na 1945 van het Nederlandse Vrouwen Comité); van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten; van de landbouworganisaties; de werkgeversorganisaties en de werknemersorganisaties en twee andere leden, aan te wijzen door de Raad van Beheer (w.o. een vertegenwoordiger van de Nederlands Zuid-Afrikaanse Vereniging en na 1945 van de Holland Amerika Lijn). Tot 1945 benoemde de minister van Sociale Zaken alleen de voorzitter van de Raad van Beheer; na 1945 werden alle vertegenwoordigers door hem benoemd (die van andere ministeries vermoedelijk op voordracht, Hartland, Geschiedenis, 80); na 1947 alle leden. Tevens werden vanaf dat moment de leden van het Dagelijks Bestuur door de minister aangewezen (SZW, dossier directie emigratie 1940-1980, 'Reglement SLN, niet-notariële wijzigingen 1947').
Het Bureau van de Stichting bestond uit een aantal landenafdelingen en een aantal functionele afdelingen (documentatie en onderzoek, deviezen en transport, huishoudelijke dienst, centraal archief).
Volgens overeenkomst tussen het Ministerie van Landbouw en de SLN trad als vertegenwoordiger in Canada van de Stichting Landverhuizing Nederland de landbouwattaché in Canada, A.S. Tuinman, op (informatie uit 2.05.50.01, inv.nr. 217). Daarnaast had de Stichting vertegenwoordigers in Australië, Brazilië, Frankrijk, Zuid-Afrika, Argentinië en Nieuw-Zeeland, al dan niet via overeenkomsten met andere departementen.
In 1953 werd besloten dat de definitieve opheffing van de Stichting Landverhuizing Nederland plaats zou hebben per 1 juli 1955.
voorzitters: 1946 vacant 1947-1949 Ch.J.I.M. Welter 1950-1951 C. van der Lende 1952 vacant (J.A.A. Hartland liquidateur)
Directeur(-secretaris) SLN 1931-1952: J.A.A. Hartland
|
| Taak, activiteiten | Doel van de Stichting Landverhuizing Nederland was het leidinggeven aan de emigratie uit Nederland. Concreet gebeurde dit door het geven van voorlichting; het verlenen van bijstand (o.a. regelen van vervoer); het onderhouden van contacten met de emigranten en het stelselmatig onderzoeken van de mogelijkheden tot vestiging en arbeid die door de ontvangende landen werd geboden.
De Raad van Beheer van de Stichting Landverhuizing Nederland trad op als Curatorium voor de ECH. De ECH ging pas in 1951 definitief in liquidatie in verband met de invordering van nog uitstaande leningen aan gesubsidieerde emigranten. Tevens trad de Raad op als beheerder van het door de overheid (uit gelden van de ECH) in het leven geroepen Stichting Emigratiefonds. De rente van dit fonds werd onder meer gebruikt voor het bekostigen van studiereizen. |
| Voorloper | Nederlandse Vereniging Landverhuizing; Emigratie Centrale Holland |
| Opvolger | Nederlandse Emigratie Dienst |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Verband met andere archiefvormers: is vertegenwoordigd in: | Centrale Stichting Landbouw Emigratie |
| Literatuur | periodieken en jaarverslagen :
Informatie-bulletin der Stichting Landverhuizing Nederland, 19xx. [14-daagse uitgave van de Stichting Landverhuizing Nederland met algemeen informatief karakter; beoogde een beeld te geven van immigratielanden], voortgez. als: Informatiebulletin van de Nederlandse Emigratie Dienst
Jaarverslag Stichting Landverhuizing Nederland, 1932-1952
Brochurereeks der Stichting Landverhuizing Nederland [1949, drie delen, niet verder verschenen]
Verslag omtrent de werkzaamheden der Stichting Landverhuizing Nederland sedert de oorlog (s.n. 1949).
Voorlichtingsuitgaven van de Stichting Landverhuizing Nederland : Algemene wenken voor de Nederlandse emigrant in den vreemde (Den Haag 1949).
Australië: een beschrijving van land en volk ten dienste van emigranten (Den Haag 1949).
Canada: een beknopte beschrijving van land en volk ten behoeve van Nederlandse emigranten (Den Haag 1948).
Nieuw-Zeeland: een beschrijving van land en volk ten dienste van emigranten (Den Haag 1949).
De Unie van Zuid-Afrika als bestemmingsland van den Nederlandschen emigrant (Den Haag 1939).
Overige literatuur: Hartland, J.A.A., De Geschiedenis van de Nederlandse Emigratie tot de Tweede Wereldoorlog (Den Haag 1959). |
| Doorgenomen archieven / series | Archieven van de Nederlandse Vereniging Landverhuizing 1913-1931; de Emigratie Centrale Holland (1922) 1923-1931 (1952) en de Stichting Landverhuizing Nederland 1931-1953
|
| Periode archief | 1931-1953 |
| Vindplaats | Nationaal Archief, Den Haag |
| Openbaarheid | volledig |
| Omvang; inventarisnummers | 3,6 m.; 70 inv.nrs. m.b.t. Stichting Landverhuizing Nederland |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | ja, 76 %, zie inleiding inventaris |
| Toegang(en) | Inventaris van de archieven van de Nederlandse Vereniging Landverhuizing 1913-1931; de Emigratie Centrale Holland (1922) 1923-1931 (1952) en de Stichting Landverhuizing Nederland 1931-1953 (Winschoten 1989) [met historische en archivistische inleiding] |
| Kenmerk toegang | 2.15.30 |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | In het archief van de Directie Emigratie van het Ministerie van Sociale Zaken zoals in 2007-2008 door de Centrale Archief Selectiedienst (Winschoten) bewerkt en overgedragen aan het Nationaal Archief bevonden zich drie dozen van de Stichting Landverhuizing Nederland. Deze zijn na bewerking o.m. te vinden onder de inv.nrs. 291-298; 1459 van het archief van de Directie Emigratie. |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | Een reorganisatierapport van mei 1949 van de hand van de adjunct-directeur G.K. de Clercq vermeldt slecht onderhoud aan het centraal archief en het sluiten van het kantoor in november 1947 'wegens volledige instorting van het archief' en het vervolgens afsplitsen van de archieven van de afdelingen Canada en Zuid-Afrika. (NA, 2.11.07.01 Directie voor de Landbouw, Algemene Zaken, inv.nr. 185)
Formeel zijn de archieven van deze organisaties in 1953 overgedragen aan de Nederlandse Emigratie Dienst. Overdracht van gedeelten van deze archieven (periode 1912-1953) volgde in 1968 aan het Nederlands-Economisch Historisch Archief (NEHA) en in 1984 aan het toenmalig Algemeen Rijksarchief (ARA). Na bewerking in 1986 door de Centrale Archief Selectiedienst (CAS) is het grootste gedeelte van deze archieven overgedragen aan het Nationaal Archief. Een klein deel bleef - zoals hierboven vermeld - achter bij het Ministerie van Sociale Zaken. |
| Seriële bescheiden | - Informatiebulletins Stichting Landverhuizing Nederland 1948-1949 (inv.nr. 107)
- Jaarverslagen 1931-1951 (inv.nr. 72)
- Notulen, agenda's en besluitenlijsten van de vergaderingen van de Commissie van Bijstand; van de Raad van Beheer; van het Dagelijks Bestuur; van de stafvergaderingen 1931-1952 (inv.nrs. 69-70; 73-76)
- Weekrapporten betreffende de omstandigheden van emigranten in Ontario, Canada 1934-1939 (inv.nr. 127) |
| Statistische gegevens | - Gepubliceerde staten betreffende de emigratie in Canada 1929-1930; Department of Immigration and Colonization, Statistical Branch (inv.nr. 139) |
| Verwijzingen naar wetten, Nederland |
|
| Inhoud overig | - Beleidskwesties: nota's; advisering en correspondentie met de ministeries van Binnenlandse Zaken / Arbeid, Handel en Nijverheid / Sociale Zaken / Rijksarbeidsbureau 1931-1951 (inv.nrs. 98-103; 109; 113)*
- Commissie Landbouw Emigratie (inv.nr. 104)*
Emigratielanden* - Argentinië 1932-1950 (kolonisatie Los Pinos) (inv.nrs. 114-115) - Australië en Nieuw-Zeeland 1939-1951 (inv.nrs. 116-117) - Brazilië 1934-1951 (kolonisatie Carambei; Parana) (inv.nrs. 118-121) - Canada 1931-1952 (correspondentie o.a. met de Netherlands Emigration Foundation) (inv.nrs.122-128) - Frankrijk 1946-1949 (inv.nr. 129) - Ierland 1947 (inv.nr. 130) - Marokko 1933 (inv.nrs. 131-132) - Suriname 1935 (inv.nr. 133) - Zuid-Afrika 1931-1953 (inv.nrs. 134-136)
- Financiële bescheiden van en subsidieverlening aan Stichting Landverhuizing Nederland 1931-1951 (inv.nrs. 79-85; 87-88; 90)
- Oprichting, statuten en organisatie Stichting Landverhuizing Nederland (inv.nrs. 78; 86; 89; 91-92)
- Personeelsaangelegenheden; personeel in het buitenland 1936-1951 (inv.nr. 93-97)
- Voorlichting (aan emigranten) en documentatie (inv.nrs. 105-107, 137-138)
- Werkzaamheden SLN ten aanzien van de toepassing van de Landverhuizingswet 1936 o.m. het verstrekken van informatie aan diverse instanties over werkzaamheden van verenigingen en bureaus die emigratie trachten te bevorderen zonder vergunning (inv.nrs. 110-112)* |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | 1) Het Roosevelt Study Centre in Middelburg bezit in de Collecties Van Stekelenburg en de Ganzevoort-Stallinga Collectie Emigratie Canada microfilms veel van het materiaal van de SLN en voorgangers van voor de bewerking (en vernietiging) bij de Centrale Archief Selectie Dienst in Winschoten. Zie: H.A.V.M. van Stekelenburg
2) In de Staatsalmanak 1946-1949 wordt de Stichting Landverhuizing Nederland abusievelijk vermeld als ressorterend onder het Ministerie van Handel en Nijverheid, later Ministerie van Economische Zaken, onder de rubriek 'andere instellingen'. De minister van Sociale Zaken, verantwoordelijk voor emigratieaangelegenheden verrichtte de benoemingen voor de Raad van Beheer. Zie voor deze kwestie ook dossierbeschrijving Ministerie van Buitenlandse Zaken Londens Archief, 2.05.80, inv.nr. 4489.
3) In april 2007 zijn de archieven van de Nederlandse Emigratie Dienst en het Emigratiecommissariaat/Directie Emigratie van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ter bewerking overgedragen aan de Centrale Archief Selectiedienst in Winschoten. De archiefbescheiden van de NVL, ECH en SLN die zich hierin bevinden (11 ordners en 2 dozen), zullen (vermoedelijk) worden gevoegd bij de hier beschreven collectie 2.15.30. Zie ook dossierbeschrijving van de Raad voor de Emigratie01SZ_NED# Nederlandse Emigratie Dienst. |
Leden
Personele samenstelling
Overzicht personele samenstelling (pdf)Afvaardigende organisaties
- Algemene Emigratie Centrale
- Centrale Stichting Landbouw Emigratie
- Christelijk Nationaal Vakverbond
- Christelijke Emigratie Centrale
- Katholieke Centrale Emigratie Stichting
- Katholieke Nederlandse Boeren- en Tuindersbond; Emigratie Stichting van de Katholieke Nederlandse Boeren- en Tuindersbond
- Koninklijk Nederlands Landbouw-Comité; Algemeen Landbouw Emigratie Comité
- Ministerie van Binnenlandse Zaken
- Ministerie van Buitenlandse Zaken
- Ministerie van Economische Zaken
- Ministerie van Financiën
- Ministerie van Landbouw
- Ministerie van Landbouw, Directie van de Landbouw
- Ministerie van Sociale Zaken
- Ministerie van Sociale Zaken, Rijksarbeidsbureau
- Nationale Vrouwenraad van Nederland
- Nederlands Verbond van Vakverenigingen
- Nederlands Zuid-Afrikaanse Vereniging
- Nederlandse Christelijke Boeren- en Tuindersbond
- Nederlandse Vrouwen Comité
- Stichting van de Arbeid
- Stichting voor de Landbouw (en taakopvolger)
| Doorgenomen archieven / series | Archieven van de Nederlandse Vereniging Landverhuizing 1913-1931; de Emigratie Centrale Holland (1922) 1923-1931 (1952) en de Stichting Landverhuizing Nederland 1931-1953
|
| Periode archief | 1931-1953 |
| Vindplaats | Nationaal Archief, Den Haag |
| Openbaarheid | volledig |
| Omvang; inventarisnummers | 3,6 m.; 70 inv.nrs. m.b.t. Stichting Landverhuizing Nederland |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | ja, 76 %, zie inleiding inventaris |
| Toegang(en) | Inventaris van de archieven van de Nederlandse Vereniging Landverhuizing 1913-1931; de Emigratie Centrale Holland (1922) 1923-1931 (1952) en de Stichting Landverhuizing Nederland 1931-1953 (Winschoten 1989) [met historische en archivistische inleiding] |
| Kenmerk toegang | 2.15.30 |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | In het archief van de Directie Emigratie van het Ministerie van Sociale Zaken zoals in 2007-2008 door de Centrale Archief Selectiedienst (Winschoten) bewerkt en overgedragen aan het Nationaal Archief bevonden zich drie dozen van de Stichting Landverhuizing Nederland. Deze zijn na bewerking o.m. te vinden onder de inv.nrs. 291-298; 1459 van het archief van de Directie Emigratie. |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | Een reorganisatierapport van mei 1949 van de hand van de adjunct-directeur G.K. de Clercq vermeldt slecht onderhoud aan het centraal archief en het sluiten van het kantoor in november 1947 'wegens volledige instorting van het archief' en het vervolgens afsplitsen van de archieven van de afdelingen Canada en Zuid-Afrika. (NA, 2.11.07.01 Directie voor de Landbouw, Algemene Zaken, inv.nr. 185)
Formeel zijn de archieven van deze organisaties in 1953 overgedragen aan de Nederlandse Emigratie Dienst. Overdracht van gedeelten van deze archieven (periode 1912-1953) volgde in 1968 aan het Nederlands-Economisch Historisch Archief (NEHA) en in 1984 aan het toenmalig Algemeen Rijksarchief (ARA). Na bewerking in 1986 door de Centrale Archief Selectiedienst (CAS) is het grootste gedeelte van deze archieven overgedragen aan het Nationaal Archief. Een klein deel bleef - zoals hierboven vermeld - achter bij het Ministerie van Sociale Zaken. |
| Seriële bescheiden | - Informatiebulletins Stichting Landverhuizing Nederland 1948-1949 (inv.nr. 107)
- Jaarverslagen 1931-1951 (inv.nr. 72)
- Notulen, agenda's en besluitenlijsten van de vergaderingen van de Commissie van Bijstand; van de Raad van Beheer; van het Dagelijks Bestuur; van de stafvergaderingen 1931-1952 (inv.nrs. 69-70; 73-76)
- Weekrapporten betreffende de omstandigheden van emigranten in Ontario, Canada 1934-1939 (inv.nr. 127) |
| Statistische gegevens | - Gepubliceerde staten betreffende de emigratie in Canada 1929-1930; Department of Immigration and Colonization, Statistical Branch (inv.nr. 139) |
| Verwijzingen naar wetten, Nederland |
|
| Inhoud overig | - Beleidskwesties: nota's; advisering en correspondentie met de ministeries van Binnenlandse Zaken / Arbeid, Handel en Nijverheid / Sociale Zaken / Rijksarbeidsbureau 1931-1951 (inv.nrs. 98-103; 109; 113)*
- Commissie Landbouw Emigratie (inv.nr. 104)*
Emigratielanden* - Argentinië 1932-1950 (kolonisatie Los Pinos) (inv.nrs. 114-115) - Australië en Nieuw-Zeeland 1939-1951 (inv.nrs. 116-117) - Brazilië 1934-1951 (kolonisatie Carambei; Parana) (inv.nrs. 118-121) - Canada 1931-1952 (correspondentie o.a. met de Netherlands Emigration Foundation) (inv.nrs.122-128) - Frankrijk 1946-1949 (inv.nr. 129) - Ierland 1947 (inv.nr. 130) - Marokko 1933 (inv.nrs. 131-132) - Suriname 1935 (inv.nr. 133) - Zuid-Afrika 1931-1953 (inv.nrs. 134-136)
- Financiële bescheiden van en subsidieverlening aan Stichting Landverhuizing Nederland 1931-1951 (inv.nrs. 79-85; 87-88; 90)
- Oprichting, statuten en organisatie Stichting Landverhuizing Nederland (inv.nrs. 78; 86; 89; 91-92)
- Personeelsaangelegenheden; personeel in het buitenland 1936-1951 (inv.nr. 93-97)
- Voorlichting (aan emigranten) en documentatie (inv.nrs. 105-107, 137-138)
- Werkzaamheden SLN ten aanzien van de toepassing van de Landverhuizingswet 1936 o.m. het verstrekken van informatie aan diverse instanties over werkzaamheden van verenigingen en bureaus die emigratie trachten te bevorderen zonder vergunning (inv.nrs. 110-112)* |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | 1) Het Roosevelt Study Centre in Middelburg bezit in de Collecties Van Stekelenburg en de Ganzevoort-Stallinga Collectie Emigratie Canada microfilms veel van het materiaal van de SLN en voorgangers van voor de bewerking (en vernietiging) bij de Centrale Archief Selectie Dienst in Winschoten. Zie: H.A.V.M. van Stekelenburg
2) In de Staatsalmanak 1946-1949 wordt de Stichting Landverhuizing Nederland abusievelijk vermeld als ressorterend onder het Ministerie van Handel en Nijverheid, later Ministerie van Economische Zaken, onder de rubriek 'andere instellingen'. De minister van Sociale Zaken, verantwoordelijk voor emigratieaangelegenheden verrichtte de benoemingen voor de Raad van Beheer. Zie voor deze kwestie ook dossierbeschrijving Ministerie van Buitenlandse Zaken Londens Archief, 2.05.80, inv.nr. 4489.
3) In april 2007 zijn de archieven van de Nederlandse Emigratie Dienst en het Emigratiecommissariaat/Directie Emigratie van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid ter bewerking overgedragen aan de Centrale Archief Selectiedienst in Winschoten. De archiefbescheiden van de NVL, ECH en SLN die zich hierin bevinden (11 ordners en 2 dozen), zullen (vermoedelijk) worden gevoegd bij de hier beschreven collectie 2.15.30. Zie ook dossierbeschrijving van de Raad voor de Emigratie01SZ_NED# Nederlandse Emigratie Dienst. |
Analyse archivalia
| Titel | Dossierbeschrijving Stichting Landverhuizing Nederland |
| Inventaristekst | - inv.nrs. 98-103; 109; 113 Beleidskwesties: nota's; advisering en correspondentie met de ministeries van Binnenlandse Zaken / Arbeid, Handel en Nijverheid / Sociale Zaken / Rijksarbeidsbureau 1931-1951 De dossiers bevatten o.m. inkomende correspondentie bij de Stichting Landverhuizing Nederland en minuten van uitgaande correspondentie, interne notities m.b.t. de opbouw en de groei van de organisatie van de SLN na 1945. Met name inv.nr. 101 (correspondentie met Sociale Zaken) en inv.nr. 113 (correspondentie met het Rijksarbeidsbureau) zijn informatief.
- inv.nr. 104 Commissie Landbouw Emigratie Bevat o.m. een exemplaar van het eindrapport en twee minuten van nota's van J.A.A. Hartland (directeur SLN) met commentaar op het eindrapport (02-03-1950 (1p.) en 24-03-1950 (8 p.)
- inv.nrs. 114-136 Emigratielanden De dossiers zijn per land geordend en bevatten o.m. verslagen en correspondentie betreffende studiereizen; correspondentie met landbouwattachés; SLN-vertegenwoordigers in het buitenland; immigratieattachés en instanties in de ontvangende landen of Nederland, zoals de Nederlands Zuid-Afrikaanse Vereniging.
- inv.nrs. 110-112 Werkzaamheden SLN ten aanzien van de toepassing van de Landverhuizingswet 1936 o.m. het verstrekken van informatie aan diverse instanties over werkzaamheden van verenigingen en bureaus die emigratie trachten te bevorderen zonder vergunning Conform inventarisbeschrijving. De dossiers bevatten o.m. correspondentie met niet-erkende emigratieorganisaties. Zie hiervoor o.m. de hulplijst niet-erkende organisaties. |